Movies Ltd

FINAL 93RD OSCARS PREDIX: NO MAN’S LAND

Βάγια-βάγια-το Βαγιώ, τρώνε ψάρι και κολιό, και την άλλη Κυριακή τρώνε το ψητό αρνί! Πιάσαμε Πάσχα, το Μάη, τα κεφάλια μας από την παρατεταμένη πλήξη και επιτέλους χαμπέμους όσκαρς! Με αίγλη παντελώς απούσα, στα βαρομετρικά χαμηλά δαπέδου Sundance, χωρίς παρουσιαστή και ένα τεράστιο ερωτηματικό τι γυρεύει αυτή η τρέλα ο Σόντεμπεργκ στο τηλεοπτικό παζάρι της 93ης Απονομής. «Θα μοιάζει με ταινία» η όλη δομή του σώου και τέτοια. Μη με ρωτάς εμένα – έχω περάσει και κοροναϊό- το όλο θέμα το έχω σακκουλευθεί ωσάν μια πρώτη δόση από εμβόλιο άστρα-ζένεκα. Θα του πατήσω μια, ένεκα δεν έχω άλληνα επιλογή και νετάραμε. Τουτέστιν αδερφάκι μου να γενούνε τα οσκαρίδια γιατί πολύ αργήσανε κιόλας. Από μια μη-κανονική χρονιά, της σπιτικής απομόνωσης και της στρημο-αποχαύνωσης μας μάθανε να είμαστε ευγνώμονες για το ο,τιδήποτε γαργαλεύει το οχλαγωγικό μας αισθητήριο. Κάνσελ κάλτσουρ και μειονοτισμός. Ανθρωποφαγία και μπαράζ διαζυγίων, περισσότερο όλων αυτό με την κοινή λογική. Για τους ελαχίστους παραδοσιακούς που ακόμη ενδιαφέρονται, για αυτούς τραγουδάω την μπαλάντα των τελικών οσκαρικών μαντεψιών-κι όσοι πιστοί ποντάρατε.

Πρώτο δεδόμενο: Ντρέπομαι αλλά με το ζόρι θα δούμε ταινία με πάνω από (3) τρία αγάλματα και δεν παίρνω όρκο πως θα είναι κι αυτή που θα γκαβατζώσει την Καλύτερη Ταινία. Μοιρασά κατά τα ειωθότα, ούλοι θα πάρετε κατιτίς και υπεράνω όλων η Κορρεκτίλα. Παίζει πιθανότης άπαντες οι νικητές στους ρόλους να είναι για πρώτη φορά χρώματος πλην λευκού. Σε ταινία και σκηνοθεσία κανείς δεν αμφισβητεί το Nomadland, με την Chloe Zhao να ράβεται για τριπλή βράβευση (α λα Κουαρόν), συνυπολογιζομένου του Προσαρμοσμένου Σεναρίου. Ο κακός χαμός στον Α’ Γυναικείο ρόλο με την καλύτερη όλων Carey Mulligan, ατμομηχανή του Promising Young Woman (σιγουράκι στο πρωτότυπο σενάριο)να οδεύει προς τη στέψη αν και εντελώς αβράβευτη στους πρηκέρσορες, με τις Davis - McDormand - Day να λιγουρεύονται νίκη στο φώτο φίνις. Δεν κρύβω εν γένει ότι είμαι Team YPW, όμως λόγω Parasite και Moonlight προτάσσω το ταπεινό Minari ως αντίπαλο δέος του Nomadland, αφήνοντας πίσω το δημοφιλές white-guilt Chicago 7 που ενδεχομένως αρκεστεί στο Καλύτερο Μοντάζ. To προπορευόμενο σε υποψηφιότητες Mank παίζει γερά ώστε να ενθηλακώσει Production Design - Cinematography και ίσως Μουσική για την οποία κονταροχτυπιέται με το Soul που έχει ήδη καπαρωμένο το Best Animated. Στα ντόκου η καρδιά μου ματώνει κάργα για το My Octopus Teacher ενώ τα μικρομηκάδικα τα άργησα εφέτο οπόταν τα πιάνω λίγο στο περίπου.

Για όσους με έχασαν στον πρόλογο, εδώ συναντιόμαστε ξανά για να το πάμε σβηστά ως το τέλος. Με τους σινεμάδες σε σήπουσα κατάσταση και το φιλοθεάμον δεσμώτη της τηλοψίας, το πράμα μας πάει νομοτελειακά σε κατάστασες αντίστοιχες του 9/11 ως προς την κατανάλωση κινηματογράφου από εδώ και εφεξής. Είναι ηλίου φαεινότερο πως οδεύουμε σε πλήρες στρημάρισμα του συντριπτικού συνόλου των παραγωγών, με μόνη εξαίρεση τα έπη τύπου Γκοντζίλας εναντίον Κωλοφωτιάς για να πιάνει με το ποπκόρνε λιμιτάπια η πίεση και διαβήτη η κόλα-κόλα. Αβάντι πόπολο, γιατί δε μας βλέπω καλά. Ραντεβού στους τουϊτερώνες, @TakisGaris και πάντοτε στο MoviesLtd.gr, τελευταίο μετερίζι της κινηματογραφικής κριτικής εν μέσω πανδημίας. Λίγο τόχεις ναούμ; Καλό Βόλι!

«Let's play master and servant»

του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969)

Φτιάξε μόνος σου την τύχη σου

Ο Ramin Bahrani γεννήθηκε στις 20 Μαρτίου του 1975 στην πόλη Winston-Salem της Βόρειας Καρολίνας. Γιος Ιρανών μεταναστών, σπούδασε Καλές Τέχνες στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, Κινηματογράφο στο Ιράν και για κάποιο διάστημα έζησε στο Παρίσι. Το 2009 ο διάσημος Αμερικάνος κριτικός κινηματογράφου Roger Ebert τον χαρακτήρισε ως τον «νέο σπουδαίο Αμερικάνο δημιουργό». Όπως αποδείχθηκε εκ των υστέρων, ο Bahrani δεν έφτασε ποτέ στο ύψος των προσδοκιών που δημιούργησε με τις πρώτες του ταινίες, δεν παύει όμως να είναι ένας πολύ ενδιαφέρον δημιουργός.

Αυτή είναι η όγδοη μεγάλου μήκους ταινία που σκηνοθετεί σε 21 χρόνια καριέρας. Η έως τώρα φιλμογραφία του έχει ως εξής: «Strangers» (2000), «Άνθρωπος σπρώχνει καρότσι» (Man Push Cart, 2005, με διανομή στην Ελλάδα), «Chop Shop» (2007), «Goodbye Solo» (2008), «At Any Price» (2012), «99 σπίτια» (99 Homes, 2014, με διανομή στην Ελλάδα) και «Fahrenheit 451» (2018). Τόσο το «Fahrenheit 451» όσο και η τελευταία του ταινία γυρίστηκαν για τηλεοπτικές πλατφόρμες: το πρώτο για το HBO, το δεύτερο για το Netflix. Το σενάριο της τελευταίας του ταινίας βασίζεται στο ομώνυμο, τιμημένο με βραβείο Booker βιβλίο του Aravind Adiga. Η ταινία είναι υποψήφια για βραβείο Όσκαρ καλύτερου διασκευασμένου σεναρίου.

Η υπόθεση: Ο Μπαλράμ είναι ένα φτωχόπαιδο, όπως εκατομμύρια άλλα που ζουν στην Ινδία. Τα παίρνει τα γράμματα και είναι έξυπνος, αλλά για να συμβάλλει στα οικονομικά της μεγάλης του οικογένειας, αναγκάζεται να δουλεύει βοηθός σε τεϊοποτείο, για ψίχουλα. Ο Μπαλράμ όμως δεν τα βάζει κάτω. Βάζει στοίχημα με τον εαυτό του πως θα καταφέρει να ξεφύγει. Ξέρει να ψυχολογεί τους ανθρώπους, να γίνεται αγαπητός και να εκμεταλλεύεται καταστάσεις. Το πρώτο βήμα προς την πραγματοποίηση του ονείρου του είναι να γίνει ένας από τους οδηγούς ενός από τους προύχοντες της περιοχής. Τα καταφέρνει. Μετά, βάζει στόχο να γίνει ο νούμερο ένα οδηγός της οικογένειας. Το καταφέρνει κι αυτό. 

Εκτός από Νο 1 οδηγός γίνεται ένα είδος υπηρέτη για τον νεότερο γιο της οικογένειας, τον Ασόκ. Με σπουδές στις ΗΠΑ και μεγαλωμένος αλλιώς, εμφανώς παράταιρος σε σχέση με την υπόλοιπη οικογένειά του, ο Ασόκ συμπεριφέρεται διαφορετικά στον Μπαλράμ, κι αυτό αρέσει στον Μπαλράμ. Παντρεμένος με την Πινκ Λέιντι, ο Ασόκ έχει στόχο να συμβάλλει στην «μοντερνοποίηση» της Ινδίας. Όμως, η διαφθορά της χώρας και ο χρηματισμός των πάντων δυσκολεύει τα σχέδιά του. Κι ένα τραγικό γεγονός θα αλλάξει εντελώς τις ισορροπίες. Ο Μπαλράμ παρακολουθεί. Και κάποια στιγμή θα αποφασίσει να πάρει την τύχη του στα χέρια του. Κάτι που σημαίνει πως μάλλον πρέπει να τα λερώσει...

Η άποψή μας: Κοίτα να δεις που κάποιος μπορεί και να γυρίσει την καλύτερη ταινία της καριέρας του με την... όγδοη προσπάθειά του. Παρακολουθώ την κινηματογραφική πορεία του Bahrani από την αρχή της (έχω δει τις πέντε από τις οχτώ ταινίες του) και οφείλω να ομολογήσω πως εδώ βρήκε επιτέλους την επιθυμητή ισορροπία ανάμεσα στην κοινωνική κριτική, το λαϊκό σινεμά, το σασπένς και την ανάγκη να ψυχαγωγήσει το κοινό – κι όλα αυτά πιάνοντας υψηλές επιδόσεις κατασκευαστικά. Κι όλα αυτά μετά την έβδομη, την πιο φιλόδοξη και προφανέστατα την πιο ακριβή ταινία της φιλμογραφίας του, το «Fahrenheit 451», μια αποτυχία από όπου κι αν την πιάσεις, που λίγο έλειψε να... κάψει (χα!) την καριέρα του. 

Στην προκειμένη περίπτωση το δυτικό κοινό θα κάνει άμεσα τη σύγκριση τούτης της ταινίας με το υπερεπιτυχημένο εμπορικά «Slumdog Millionaire» του Danny Boyle από το 2008. Και δικαίως. Μόνο που η ταινία του Bahrani κάνει μερικές θαρραλέες επιλογές που κάνουν τζιζ, μειώνοντας τις δόσεις γραφικότητας του κακώς εννοούμενου ethnic σινεμά. Και δικαιώνει έναν (αντι) ήρωα, έτσι όπως το έκανε το θρυλικό και υπέροχο «Match Point» του Woody Allen και έτσι όπως δεν το έκανε τελικά το παρ' όλα αυτά πολύ δυνατό πρόσφατο «I Care a Lot» του J Blakeson. Συνήθως λοιπόν οι ταινίες του Bahrani έχουν στο επίκεντρό τους ένα σοβαρό κοινωνικό ζήτημα, έως και αντιτουριστικό για το mainstream σινεμά, που ταλανίζει την αμερικάνικη κοινωνία. 

Το θέμα των αστέγων στο «Man Push Card». Το θέμα του στραγγαλισμού των μικρών αγροτικών επιχειρήσεων από την επέλαση των πολυεθνικών και των εταιρειών γενετικά τροποποιημένων σπόρων στο «At Any Price». Το στεγαστικό πρόβλημα και τα απότοκά του στο «99 Homes». Και η ανελευθερία ως αποτέλεσμα ποδηγέτησης του νου στο «Fahrenheit 451». Εκεί που την πατούσε συνήθως στις προηγούμενες προσπάθειές του ο Bahrani ήταν η σύνδεση του μεγάλου ζητήματος που έθετε στο επίκεντρο με την προσωπική ιστορία των ηρώων του. Υπήρχε ανισορροπία. Και κάποιες φορές υπερβολή. Και μερικές ακόμα, σχεδόν χειραγώγηση του κοινού (για το καλό του!) στα όρια του λαϊκισμού. 

Εδώ, λοιπόν, ο Bahrani απαλλάσσεται από όλες τις... παιδικές αρρώστιες των ταινιών του. Ίσως τον βοήθησε το γεγονός ότι... έφυγε από την μαμά πατρίδα Αμερική! Σίγουρα τον βοήθησε το γεγονός ότι στηρίχθηκε σε ένα καλογραμμένο βιβλίο και σε ένα ακόμα πιο καλογραμμένο σενάριο για να γυρίσει την ταινία του. Στον ιδεολογικό πυρήνα της ταινίας βρίσκεται η παρομοίωση της στάσης των προλετάριων, των φτωχών, των αδικημένων τούτου του κόσμου με αυτή που έχουν οι κότες σε ένα κοτέτσι – όχι όσες είναι ελευθέρας βοσκής αλλά αυτές που ζουν μέσα σε συρμάτινα κλουβιά. Ενώ βλέπουν πως τρεις και λίγο το αφεντικό παίρνει κότες από το κοτέτσι, τις σφάζει μπροστά στα μάτια τους, τις ξεπουπουλιάζει, τις τεμαχίζει και τις μαγειρεύει, εκείνες δεν κάνουν τίποτε για να αντιδράσουν. 

«Μα είναι κότες» θα πείτε «τι να κάνουν;». Να το σκάσουν μήπως; Μπα. Το αφεντικό τις ταΐζει με καλαμπόκι και νιώθουν ασφαλείς και εντέλει χορτάτες όντας πεπεισμένες πως αυτές θα τη γλυτώσουν. Χα! Ο Μπαλράμ ήταν άλλη μια κότα προς σφάξιμο. Αντ' αυτού, αποδρά. Και η απόδρασή του θα είναι αιματηρή: δεν γίνεται διαφορετικά. Δεν μπορεί να πει στο αφεντικό: «αδερφέ, άσε με να φύγω κι όλα καλά». Όχι. Πρέπει να είναι έτοιμος για όλα. Και να προβεί σε κάτι... ανήθικο. Ποιος ορίζει όμως την Ηθική; Μα το Αφεντικό! Αυτός που έχει το κοτέτσι. Αυτός που ελέγχει την κατάσταση γεμίζοντας με ενοχές τους «από κάτω», ενώ ο ίδιος μπορεί να τη χρησιμοποιεί κατά το δοκούν και όπως τον βολεύει. Αυτός που μπορεί να φέρεται γλυκά, τρυφερά, μέχρι και σχεδόν φιλικά στον «υπηρέτη» του αλλά που δεν είναι τίποτε για εκείνον να τον εξευτελίζει στην πρώτη στραβή, αν κακογάμησε την προηγούμενη, αν είχε κρεβατομουρμούρα, αν ήπιε, αν έχει τα νεύρα του βρε αδελφέ. 

Ο Bahrani κατορθώνει να φτιάξει μια συναρπαστική ταινία, γεμάτη ρυθμό, ένα ψυχαγωγικό ρόλερκοστερ με ευθείες βολές στα κακώς κείμενα τούτου του κόσμου, παρά το γεγονός ότι χρησιμοποιεί (προφανώς επειδή το βιβλίο είναι γραμμένο έτσι) το εύρημα των επιστολών. Υποτίθεται πως όσα βλέπουμε επί της μεγάλης οθόνης είναι όσα γράφει ο Μπαλράμ σε μια επιστολή προς τον Κινέζο ανώτατο άρχοντα, ο οποίος κάνει επίσημη επίσκεψη στην Ινδία. Επιστολή – ποταμός, γεμάτη εξομολογήσεις. Αλλά και εντελώς απενοχοποιημένη. Κι επιτέλους, για πρώτη φορά στην καριέρα του, ο Bahrani «κλείνει» την ταινία του στο φινάλε, δεν την αφήνει ανοιχτή. Ο Adarsh Gourav που υποδύεται τον Μπαλράμ είναι κα-τα-πλη-κτι-κός, ενώ αν τελικά σας αρέσει η ταινία είναι ευκαιρία – και εξαιτίας του «καλού αφεντικού» τον οποίο υποδύεται ο Rajkummar Rao, να ανακαλύψετε το υπέροχο «Newton» στο οποίο πρωταγωνιστεί. Μια πραγματικά καλή ταινία.

Στις δικές μας αίθουσες? Ακόμη δεν έχει προγραμματιστεί...

Ένας αρουραίος ανάμεσα στους Πάνθηρες

του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969)

Τι 30 αργύρια τι 300 δολάρια...

Αυτή είναι η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία μυθοπλασίας που σκηνοθετεί ο Shaka King, μετά το «Newlyweeds» του 2013. Συνυπογράφει και το σενάριο. Στόχος του ήταν ουσιαστικά να γυρίσει ένα είδος biopic για τον Fred Hampton, έναν από τους σπουδαιότερους Μαύρους Πάνθηρες, για τον οποίο πολύς κόσμος δεν γνωρίζει ούτε καν τα βασικά. Να σημειώσουμε εδώ ότι ο Fred Hampton εμφανίζεται (όχι ως πρωταγωνιστής πάντως) σε μια άλλη ταινία βασισμένη σε πραγματικά γεγονότα, γυρισμένη για τηλεοπτική πλατφόρμα, με πολλές υποψηφιότητες για τα εφετινά Όσκαρ: μιλάμε φυσικά για τη Δίκη των 7 του Σικάγου. Τούτη η ταινία είναι παραγωγή της Warner και διανεμήθηκε μέσω της τηλεοπτικής πλατφόρμας HBO Max. Έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα της στο περασμένο φεστιβάλ του Σάντανς ενώ σε αρκετές χώρες έχει πάρει και κανονική διανομή, θα προβληθεί δηλαδή στις κινηματογραφικές αίθουσες. Μια ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια: οι Daniel Kaluuya, LaKeith Stanfield και Lil Rel Howery έχουν συνεργαστεί παλιότερα, το 2017, στην ταινία Τρέξε (Get Out).

Η ταινία Judas and the Black Messiah αποτέλεσε μια από τις εκπλήξεις των εφετινών υποψηφιοτήτων για Όσκαρ καθώς κατόρθωσε να συγκεντρώσει έξι από δαύτες: καλύτερης ταινίας, πρωτότυπου σεναρίου, τραγουδιού, διεύθυνσης φωτογραφίας και δύο β' ανδρικών ρόλων για τους δύο βασικούς πρωταγωνιστές της (ειρωνικό, έτσι;): δηλαδή για τους Daniel Kaluuya και Lakeith Stanfield. Μέσω των υποψηφιοτήτων της η ταινία κατέγραψε αρκετές πρωτιές. Αυτή είναι η πρώτη ταινία γυρισμένη με χρήματα μόνο μαύρων παραγωγών, που τσιμπάει υποψηφιότητα καλύτερης ταινίας. Επίσης, είναι η πρώτη φορά που στην κατηγορία του β' ανδρικού ρόλου, δύο μαύροι ηθοποιοί από την ίδια ταινία διεκδικούν το ίδιο Όσκαρ. Τέλος, ο Daniel Kaluuya γίνεται ο πρώτος μαύρος Βρετανός ηθοποιός που κερδίζει δεύτερη υποψηφιότητα για Όσκαρ: η πρώτη του ήταν για το «Τρέξε», όπου ήταν πρώτου ανδρικού ρόλου.

Η υπόθεση: Τέλη της δεκαετίας του '60. Ο Αφροαμερικάνος Γουίλιαμ ''Μπιλ'' Ο'Νιλ συλλαμβάνεται στο Σικάγο προσπαθώντας να «αρπάξει» ένα αυτοκίνητο, υποδυόμενος πράκτορα του FBI. Ο πραγματικός πράκτορας του FBI, Ρόι Μίτσελ, κατά τη διάρκεια της ανάκρισης, κάνει μια προσφορά στον Μπιλ: του λέει πως θα αποσύρει όλες τις κατηγορίες αρκεί ο Μπιλ να λειτουργήσει ως χαφιές του FBI. Ο στριμωγμένος Μπιλ χωρίς δεύτερη σκέψη, δέχεται την προσφορά. Αυτό που του ανατίθεται ως αποστολή είναι να εισχωρήσει στην τοπική οργάνωση του κόμματος των Μαύρων Πανθήρων στο Ιλινόις και να έχει από κοντά τον χαρισματικό του ηγέτη, Φρεντ Χάμπτον. Έτσι και γίνεται. 

Ο Μπιλ όχι μόνο γίνεται μέλος των Μαύρων Πάνθηρων, όχι μόνον πλησιάζει πάρα πολύ τον Φρεντ Χάμπτον σχηματίζοντας σχεδόν φιλικές σχέσεις μαζί του, αλλά γίνεται και υπεύθυνος του τομέα ασφαλείας του κόμματος! Θα δει από κοντά πώς εξελίσσεται το ειδύλλιο του ηγέτη με την επαναστάτρια Ντέμπορα Τζόνσον. Κι ενώ από τη μια θαυμάζει τον Χάμπτον και βιώνει μια ταξική και φυλετική συνειδητοποίηση, από την άλλη προσπαθεί να σώσει το τομάρι του. Ένας αγώνας γίνεται για την ψυχή του Ο'Νιλ: θα πάει με την πλευρά του καλού ή θα προδώσει όλα τα ιδανικά του, προς τέρψιν του αρχηγού του FBI, Τζέι Έντγκαρ Χούβερ;

Η άποψή μας: «Η πολιτική είναι πόλεμος χωρίς αίματα. Ο πόλεμος είναι πολιτική με αίματα». Οποιαδήποτε ταινία τσιτάρει τον σύντροφο Μάο δεν μπορεί παρά να κερδίσει το ενδιαφέρον μας. Πόσο μάλλον όταν η ταινία είναι made in USA! Κι όχι μόνον αυτό: όταν είναι made in Hollywood! Ρε, μαζεύτηκαν όλα τα αναρχοκουμούνια στους λόφους του Λος Άντζελες και μας (προ)ετοιμάζουν για την επανάστα; Χμ, τραβηγμένο σενάριο ακόμα και για τους πιο «ψεκασμένους» ανάμεσά μας. Από την άλλη, πάντοτε η βαριά βιομηχανία των ΗΠΑ, ο κινηματογράφος, έπιανε τα κελεύσματα των καιρών. Μετά τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ σχεδόν έναν χρόνο πριν, υπήρξε παγκόσμιος ξεσηκωμός – εν μέσω πανδημίας, κι έχει μεγάλη σημασία αυτό – για τις φυλετικές διακρίσεις που υφίστανται οι μαύροι σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία, χώρες της Δύσης δηλαδή που προβάλλουν ως υπέρμαχοι των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αλλά συνεχίζουν να διαχωρίζουν και να αντιμετωπίζουν τους πολίτες τους διαφορετικά, ανάλογα με το χρώμα του δέρματός τους. 

Τελευταία η ρατσιστική βία φαίνεται να βρίσκεται σε έξαρση στις ΗΠΑ απέναντι και σε πολίτες ασιατικής καταγωγής: στοίχημα πως προσεχώς θα έχουμε περισσότερες ταινίες με ήρωες ασιατικής καταγωγής, τύπου Minari; Δεν είναι κακό αυτό: ίσα ίσα. Οτιδήποτε μπορεί να βοηθήσει στη συνειδητοποίηση του κόσμου, οτιδήποτε βοηθάει στο να καταπολεμηθεί η άγνοια, ο φόβος, η μισαλλοδοξία, προφανώς και αποτελεί ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Πέρσι τα Παράσιτα τιμήθηκαν με μπόλικα βραβεία μεταξύ των οποίων και το Όσκαρ καλύτερης ταινίας! Φέτος κάτι μου λέει πως οι βραβεύσεις θα έχουν πάνω τους ακόμα πιο έντονα τη στάμπα του diversity. Της αναγνώρισης της διαφορετικότητας δηλαδή και του καλώς εννοούμενου δικαιωματισμού κάθε λογής μειονοτήτων. 

Πέρα από την ατζέντα που προωθούν όμως έχει μεγάλη σημασία, ύψιστη θα έλεγα, το αν οι συγκεκριμένες ταινίες είναι και καλές ταινίες. Καλοφτιαγμένες, υψηλής κινηματογραφικής αξίας, άξιες παρακολούθησης για τους θεατές. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η απάντηση είναι ένα αδιαμφισβήτητο «ναι». Ο Shaka King πετυχαίνει και παραδίδει ένα κινηματογραφικό έργο καλλιτεχνικά άρτιο, με υψηλές επιδόσεις στους επιμέρους κατασκευαστικούς τομείς του, το οποίο λέει και διαχρονικές αλήθειες, βασιζόμενο ίσως στο μεγαλύτερο όπλο όλων εκεί έξω: τον Λόγο. Η Βία δεν είναι η απάντηση, λέει ο King. Ο κόσμος μπορεί να αλλάξει μόνο μέσω της συνειδητοποίησης. Μόνο όταν ο κάθε άνθρωπος αποκτήσει ταξική συνείδηση και καταφέρει να απαγκιστρωθεί από δαιμονοποιήσεις και σπέκουλες. 

Οι λέξεις «σοσιαλισμός» και «κομουνισμός» στις ΗΠΑ είναι απολύτως καταδικαστέες από την συντριπτική πλειοψηφία του κόσμου που ζει εκεί, χωρίς να ξέρουν ουσιαστικά τι σημαίνουν! Η ταινία λοιπόν κινείται σε δύο ράγες. Από τη μία, βλέπουμε τον Φρεντ Χάμπτον. Έναν γνήσιο ηγέτη, που παρά το νεαρόν της ηλικίας του ξέρει τι συμβαίνει, ξέρει πως γυρίζει ο κόσμος, ξέρει πως μπορεί να αλλάξει ο κόσμος – εννοείται προς το καλύτερο – και ξέρει πως να μιλάει στον κόσμο και να τον μαγεύει. Ηγέτης που από τη μια λέει «I'm a Revolutionary» (Είμαι ένας Επαναστάτης) και το εννοεί με κάθε κύτταρο του σώματός του και από την άλλη είναι ντροπαλός και κομπιάζει να πλησιάσει τη γυναίκα που γουστάρει. Αποσαφηνίζει με απλά λόγια τι σημαίνει σοσιαλισμός και κομουνισμός. Ξέρει πως η ισχύς βρίσκεται στην ένωση και κατορθώνει να δημιουργήσει – έστω και προσωρινά – ένα αρραγές μέτωπο στο οποίο εκτός από τους Μαύρους Πάνθηρες συμμετείχαν κι άλλες οργανώσεις Αφροαμερικάνων αλλά και οργανώσεις όπως οι Νεαροί Πατριώτες (λευκοί μη δεξιοί από τον Αμερικάνικο Νότο) ή οι Νεαροί Λόρδοι (εξεγερμένοι Πορτορικάνοι). 

Ο εχθρός, κοινός: η κυβέρνηση των ΗΠΑ. Που εννοείται ότι προσπαθούσε με κάθε τρόπο να φιμώσει αυτόν τον ενοχλητικό νεαρό. Με πολιορκητικό κριό το FBI και με υποκινητή τον Τζέι Έντγκαρ Χούβερ, οι ΗΠΑ ήθελαν να σταματήσουν τον Φρεντ Χάμπτον. Κι όταν είδαν και απόειδαν πως η δαιμονοποίηση δεν ήταν αρκετή, είχαν τη φαεινή ιδέα να χρησιμοποιήσουν έναν Δούρειο Ίππο. Γιατί, αυτό ήταν ο Μπιλ Ο'Νιλ. Πεισμένος από τις αερολογίες του επίσης σαφέστατα πλανεμένου πράκτορα που τον στρατολόγησε – ο οποίος ως προάγγελος των σύγχρονων νεοφιλελέδων λέει κάποια στιγμή στον Μπιλ πως «Μαύροι Πάνθηρες και Κου Κλουξ Κλαν είναι το ίδιο πράγμα» (!!!!!!!!!) - αλλά κυρίως προσπαθώντας να σώσει το τομάρι του, ο Μπιλ δέχεται να «πουλήσει» τα αδέλφια του. 

Κι όσο η παροχή πληροφοριών δεν έχει τίποτα φοβερές επιπτώσεις, ο Μπιλ δεν φαίνεται να έχει κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα. Όσο όμως ακούει τον Χάμπτον με λόγια που τον απομακρύνουν από το λούμπεν προλεταριάτο κι όσο οι πιέσεις που δέχεται να κάνει ολοένα και πιο σιχαμερά πράγματα εντείνονται, τόσο πιο ζορισμένος, τόσο πιο στριμωγμένος αισθάνεται. Ο σκηνοθέτης δεν έχει καμιά πρόθεση να τον σκιαγραφήσει επί τούτου ως τον απόλυτο κακό, ως ένα γλοιώδες και ασπόνδυλο πλάσμα, ως μια κλασική καρικατούρα κακού. Και εκμαιεύοντας μια σπουδαία ερμηνεία από τον Lakeith Stanfield, τον παραδίδει στο κοινό ως έναν άνθρωπο που δεν στάθηκε ποτέ στο ύψος των περιστάσεων. Που ηττήθηκε ως άνθρωπος. Και που οι Ερινύες γι' αυτό που έκανε δεν τον εγκατέλειψαν ποτέ. Μέχρι το τέλος του. Κι ας μην το παραδέχτηκε ανοιχτά ποτέ. 

Είναι χαρακτηριστικά τα πλάνα από τη συνέντευξή του στην εκπομπή «Eyes on the Prize» τα οποία ο σκηνοθέτης μας προσφέρει ως αναπαράσταση έχοντας στο φινάλε και κομμάτι από την αυθεντική συνέντευξη του Μπιλ Ο'Νιλ. Τι τραγική φιγούρα... Οι ερμηνείες όλων είναι σούπερ. Να κάνω εδώ μια ειδική μνεία για τον Martin Sheen. Έχει έναν πολύ μικρό ρόλο, ερμηνεύοντας τον Τζέι Έντγκαρ Χούβερ. Και μου θύμισε τον Μάνο Κατράκη, αυτόν τον ατόφιο κομουνιστή, ο οποίος ερμήνευε επί χρόνια καταδότες των Ναζί. Και η φωτογραφία και η μουσική και το τραγούδι είναι σούπερ. Μια ταινία που αξίζει να παρακολουθήσει κανείς. Αυτό νομίζω τα λέει όλα.

Στις δικές μας αίθουσες? Ακόμη δεν έχει προγραμματιστεί...

Πάνω από όλα να μην καταλάβουν οι άλλοι πως αποτύχαμε...

του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969)

Πολύ ελεύθεροι ωραρίου και ο νόμος της αγοράς

Αυτή είναι η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία μυθοπλασίας που σκηνοθετεί ο Μιχάλης Κωνσταντάτος, επτά χρόνια μετά την πρώτη του, το Luton (2013). Ο Κωνσταντάτος σπούδασε Σκηνοθεσία στη σχολή Σταυράκου και Κοινωνιολογία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Από το 2001 έχει σκηνοθετήσει – πέρα από τις δύο μεγάλου μήκους ταινίες μυθοπλασίας – ταινίες μικρού μήκους, διαφημιστικά, πολιτιστικές εκπομπές, σίριαλ, μουσικά video clip, video-installations για δημόσιους χώρους και θεατρικές παραστάσεις ως συνιδρυτής και σκηνοθέτης της θεατρικής ομάδας «blindspot». Το Luton, η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του, έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα της στο επίσημο διαγωνιστικό πρόγραμμα «New Directors» του Σαν Σεμπαστιάν και κέρδισε υποψηφιότητα για βραβείο καλύτερης πρώτης ταινίας στο φεστιβάλ του Λονδίνου ενώ συμμετείχε στα διαγωνιστικά τμήματα των φεστιβάλ της Στοκχόλμης και της Κοπεγχάγης. Στο φεστιβάλ της Αθήνας «Νύχτες Πρεμιέρας» τιμήθηκε με το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου σκηνοθέτη.

Το Μικρά όμορφα άλογα (ή All the Pretty Little Horses όπως είναι ο αγγλικός του τίτλος) έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα του στις 28 Ιουλίου 2020 στο φεστιβάλ της Σαγκάης. Έλαβε μέρος και σε μια σειρά από άλλα φεστιβάλ, όπως του Σαράγιεβο, της Χάιφας, της Βαρσοβίας, ενώ την πανελλήνια πρεμιέρα της η ταινία την πραγματοποίησε στο περασμένο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, όπου έλαβε μέρος στο παράλληλο του διεθνούς, διαγωνιστικό τμήμα «Γνωρίστε τους Γείτονες». Η ταινία αποτελεί συμπαραγωγή Ελλάδας, Βελγίου και Γερμανίας. Με τις κινηματογραφικές αίθουσες να παραμένουν κλειστές, η εταιρεία διανομής Feelgood σε συνεργασία με τους συντελεστές της ταινίας και τους κινηματογράφους Δαναός και Έλλη προχωρούν σε μια ψηφιακή απομίμηση της φυσικής κινηματογραφικής εξόδου. Με σλόγκαν το «Ανοίξτε τα κλειστά σινεμά στο σπίτι σας» συνεχίζουν τη συζήτηση για την ανάγκη στήριξης του κινηματογραφικού κλάδου που έχει δεχτεί τεράστιο πλήγμα από την πανδημία. Από την Πέμπτη 25 Μαρτίου λοιπόν τα Μικρά όμορφα άλογα δίνουν ραντεβού στις ψηφιακές αίθουσες Έλλη και Δαναό, εκεί όπου υπό άλλες συνθήκες θα παίζονταν κανονικά.

Η υπόθεση: Ο Πέτρος και η Αλίκη είναι ένα 40something παντρεμένο ζευγάρι. Την οικογένειά τους συμπληρώνεις ένας πιτσιρίκος, ο Παναγιώτης. Μένουν όλοι μαζί σε μια υπέροχη βίλα με πισίνα και τα σχετικά, σε μια μικρή παραθαλάσσια επαρχιακή πόλη. Ενώ όμως όλα δείχνουν τέλεια, μάλλον δεν είναι. Κάτι τους τρώει μέσα τους: ιδίως η Αλίκη δείχνει μονίμως αναστατωμένη. Κάτι έχει συμβεί στο πρόσφατο παρελθόν, κάτι που άλλαξε τις ζωές τους. Κι ενώ κατά πως φαίνεται στόχος είναι η επιστροφή στην Αθήνα όσο το δυνατόν πιο σύντομα, το σχέδιο δεν λειτουργεί. Ο Πέτρος αντιλαμβάνεται τη συναισθηματική απομάκρυνση της Αλίκης ως μια σιωπηρή αποδοκιμασία για αυτά που δεν μπορεί να (της) προσφέρει. Η απόσταση ανάμεσά τους μεγαλώνει επικίνδυνα κι οι δυο τους κινδυνεύουν να παγιδευτούν σε έναν ιστό από ψέματα που οι ίδιοι έφτιαξαν.

Η άποψή μας: Είναι κρίμα για έναν τόσο ταλαντούχο σκηνοθέτη όπως ο Μιχάλης Κωνσταντάτος να χωρίζουν επτά ολόκληρα χρόνια τις δύο του ταινίες μεγάλου μήκους. Από το Luton του 2013, έπρεπε να φτάσει 2020 για να δούμε το Μικρά όμορφα άλογα. Ένδειξη του πόσο δύσκολο σπορ είναι να γυρίζει κανείς ταινίες στην Ελλάδα. Ας είναι. Τούτη η ταινία είναι από εκείνες στις οποίες, όσα λιγότερα γνωρίζει ο θεατής για το τι ακριβώς συμβαίνει, τόσο περισσότερο μπορεί να την απολαύσει. Δεν υπάρχει καμιά φοβερή ανατροπή αλλά να, οι πληροφορίες δίνονται με το σταγονόμετρο και όλη η σύγχυση είναι καλά μελετημένη, ακριβώς για να κάνει τον θεατή να αναρωτιέται για το τι ακριβώς συμβαίνει. Το μόνο που θα αποκαλύψω (μπορεί όμως και να σας μπερδεύω – χα!) είναι πως κατά μία έννοια τούτη η ταινία έχει κάποιες συγγένειες με τα Παράσιτα. Και σταματάω εδώ. 

Με καλά χωνεμένες επιρροές από τον Haneke, ο Κωνσταντάτος δείχνει αν μη τι άλλο να έχει ωριμάσει σε αυτά τα ενδιάμεσα χρόνια που έχουν παρεμβληθεί ανάμεσα στις δύο ταινίες του. Το Luton ήταν πιο τραχύ, πιο βίαιο, πιο θυμωμένο. Εδώ η βία υποβόσκει. Αυτό που κυριαρχεί είναι μια πνιγηρή απειλή. Νιώθεις συνέχεια πως όχι μόνο τα πράγματα δεν πάνε καθόλου καλά αλλά και πως θα γίνει κάτι πολύ κακό. Η απειλή είναι πανταχού παρούσα: στους ηθοποιούς, στις ερμηνείες, στα λόγια τους, στις κινήσεις τους, στις κινήσεις της κάμερας, στην εξαιρετική διεύθυνση φωτογραφίας, στο απαλό σαν χάδι μοντάζ, στη μουσική και γενικότερα στην ηχητική μπάντα. Ο θεατής νιώθει το ίδιο εγκλωβισμένος με τους πρωταγωνιστές και αναμένει πως όλη αυτή η συσσωρευμένη πίεση κάπου θα σκάσει. 

Εδώ, έχουμε και το μοναδικό «πρόβλημα» της ταινίας. Ο σκηνοθέτης αποφασίζει η έκρηξη να είναι «προς τα έξω» μεν, με ελάχιστες απώλειες δε και κυρίως με το ζευγάρι να συνειδητοποιεί τη φενάκη του και να επιστρέφει, πιο ώριμο πια, έτοιμο να την παλέψει. Σοφά εποίησε ο σκηνοθέτης, ο θεατής όμως νιώθει λίγο... εξαπατημένος: διψάμε για αίμα! Να γίνεται έστω στις ταινίες η έκρηξη και το «fuck you» που δεν μπορούμε να κάνουμε στις ζωές μας... Αντικλιματικό λοιπόν το φινάλε. Πολύ καλές οι ερμηνείες (ο Λάλος μαζεύει κι εδώ νεκρά σκυλιά όπως στο Kala azar, που επίσης είδαμε στο περασμένο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης), ενδιαφέρουσες παρουσίες σε δεύτερους ρόλους αυτές της Κατερίνας Διδασκάλου, του Δημήτρη Καταλειφού («σοκολάτα με δαμάσκηνο – άλλο πράγμα») και της Βίκυς Παπαδοπούλου, πανέμορφες σκηνές, όπως εκείνη της συνάντησης με το άλογο, και στο σύνολό της μια ελληνικότατη ταινία που δείχνει τη σταθερή άνοδο του σινεμά μας, καθώς μπήκαν σε αυτό νέα παιδιά που μπορούν και βλέπουν πέρα από το γιγαντωμένο εγώ των μεγαλύτερων σε ηλικία συναδέλφων τους. Δεν θα μετανιώσετε την επιλογή σας να την παρακολουθήσετε. 

ΥΓ: Το τηγανητό αυγό ως σήμα κατατεθέν; Ωραιότατον!

Στις δικές μας αίθουσες? Ψηφιακά στις 25 Μαρτίου 2021 από την Feelgood Ent.!

Get Outta Jailor Die Trying

του gaRis (@takisgaris)

Όσοι με παρακολουθούν από τα σπάργανα της διαδικτυακής κινηματογραφικής κριτικής, σα να λέμε στο λυκαυγές του 21ου αιώνα, γνωρίζουν την αδιαπραγμάτευτη θέση μου πως το ντόκου είναι το μέλλον του σινεμά, καθόσον διαπερνά σε μεγάλες δόσεις τη μυθοπλασία. Για τη φετινή χρονιά πάντως δεν παίρνω όρκο ότι υπάρχουν αρκετοί λόγοι ενθουσιασμού σε τούτο το πεδίο. Αριθμός - ρεκόρ μεν οι 238 υποβληθείσες παραγωγές στην Ακαδημία, 15 οι επιλεγμένες που προ-κρίθηκαν για τις τελικές υποψηφιότητες. Πουθενά οι Errol Morris (My Psychedelic Love Story), Werner Herzog (Fireball: Visitors from other Worlds, το οποίο είδα στο TIFF20 και δεν...τρελούμαι) και Frederick Wiseman (City Hall). Όσο για την 5άδα, μια ακόμη δυνατή εκπροσώπηση της Netflix (Crip Camp, My Octopus Teacher) να αντιπαλεύεται το φαβορί εφέτος Time,της μαύρης αμερικανίδας Garrett Bradley, υπό την αιγίδα της Amazon Films.

Το πάω λάου-λάου για να δώσω περίγραμμα σε μια ρευστή ως την τελική λίστα αλλά μάλλον ευπρόβλεπτη βραβευτική κατηγορία ως προς την τελική νικήτρια. Δεν ξεχνώ ποτέ πως το Documentary (μεγάλου ή μικρού μήκους) αποτελούσε ανέκαθεν, ακόμη και στα χρόνια του σκληρού #OscarsSoWhite, τη χρυσή ευκαιρία του Membership να διακοινώσει τα τρυφερά του αισθήματα για ζητήματα και κατηγορίες πολιτών που χρήζουν ανάδειξης ή περαιτέρω προστασίας. Πολλώ δε μάλλον στις ύστερες ημέρες όπου το πράμα έχει μπει πλέον σε ένα κυνήγι wokeness, (σε χαλαρή μετάφραση του πιο «ξυπνημένου», ευαίσθητου, ενάντια σε κάθε είδους διακρίσεις), η πρότινος καλοκάγαθη διάθεση να βραβευτεί ένα ντόκου κοινωνικού ακτιβισμού έχει μετατραπεί σήμερις σε λευκή επιταγή που ανταποκρίνεται σε τσεκάρισμα συνιστωσών («κουτάκια») πουσαρίσματος παραγωγών αναλόγου περιεχομένου. 

Garrett Bradley, αφροαμερικανίδα σκηνοθέτης - τσεκ. Με δράση προώθησης καλλιτεχνικού προβληματισμού που προωθεί το ζήτημα των Μαύρων στην Αμερική (βλέπε το μυθοπλασίας Below Dreams, 2014 και το ντόκου America, 2019) - τσεκ. Το αντικείμενο καίει τη μαύρη κοινότητα καθώς κινείται στο τρίπτυχο φτώχεια - εγκληματικότητα - παρατεταμένος εγκλεισμός για εγκλήματα που δεν δικαιολογούν κάτι τέτοιο, φίσκα οι φυλακές από φτωχούς μαύρους χαμηλής μόρφωσης που δεν τυγχάνουν άξιας υπεράσπισης απέναντι στον ποινικό κώδικα-τσεκ. Δες το τι ωραία το πραγματεύτηκε η πιονέρα Ava Du Vernay (Selma) στο 13th, υποψήφιο προ 4ετίας (έπεσε αντιμέτωπο με το έπος για τον OJ Simpsonκαι δικαίως έχασε το όσκαρ). Με τους πίνακες, τις συνεντεύξεις, τα στατίστικς, την ένταση αλλά και τη διάθεση να δώσει μια ορκισμένη abolitionist μεν αλλά σαφέστατα επιχειρηματολογημένη ανάλυση του προβλήματος. 

Η Bradley, όχι και τόσο. Έως καθόλου. Πάμε παρακάτω. Αληθινή ιστορία. Αρχές του ’90, η σημερινή πενηντάρα Fox Rich, φιλοδοξεί να ανοίξει μαγαζάκι με urbanfashionρούχα με το σύζυγο Rob. Η οικονομική τους κατάσταση τους δημιουργεί θέματα, οδηγώντας τους στην ένοπλη ληστεία (...). Η Rich τη σκαπουλάρει, (ήδη μάνα και κυοφορούσα δίδυμα) ο Rob τρώει 60 χρόνια φυλάκα χωρίς παρόλ. Η Fox αφού έχει λαλήσει για μια 20ετία, παίρνει σβάρνα κάθε δημόσιο βήμα για να φέρει το σύζυγο πίσω στην οικογένεια. Υλικό για μικρομηκάδικο το λες. Έλα όμως που η σκηνοθέτις βρίσκει φούτατζ κοντά 100 ωρών που εν πολλοίς μετατρέπει αυτόν τον οικογενειακό καημό σε ρηάλιτι, με τη Fox να δίνει όλη της την ενέργεια, την πίστη, τις ελπίδες της στον ιερό της αυτο-σκοπό. Έξυπνο μοντάζ, πετυχημένα μελό η μουσική επένδυση, συμπονάς γιατί είσαι άνθρωπος και καταλαβαίνεις, αλλά ταινία τεκμηρίωσης δεν τη λες. Έλα μου όμως που έχει τσεκάρει ευλαβικά όλα τα «κουτάκια» που λέγαμε;

Στις δικές μας αίθουσες? Ακόμη δεν έχει προγραμματιστεί!

Tony ράβει και Yorgos κόβει

του gaRis (@takisgaris)

Ο Άντονι (Anthony Hopkins), κάπου κει πέρα στα 80-φεύγα, είναι ένας χήρος που μένει σε ένα διαμερισματάκι στο Λονδίνο. Μόνος. Με μια κόρη, την Αν (Olivia Coleman) που συχνά τoνεπισκέπτεται, ολοένα κι εντονότερα προβληματισμένη για το μέλλον της αλλά και για εκείνο του Πατέρα: Ο Άντονι πάσχει από γεροντική άνοια (dementia). Άλλοτε του αναφέρει πως ψάχνεται για Παρίσι, μαζί με τον σύζυγό της Πολ (Rufus Sewell) ή το νέο της δεσμό (Mark Gatiss) μετά το αναπόφευκτο διαζύγιο (;) που δημιούργησε η κατάσταση της ασθένειας του Άντονι, ο οποίος πεισματικά αρνείται να μπει σε γεροκομείο όσο και από την άλλη τζαναμπετιάζει να εγκρίνει αποκλειστική νοσοκόμα στο σπίτι. Ο χρόνος ωστόσο μετρά αδυσώπητα εναντίον του, καθώς διαφαίνεται ολοένα και δυσχερέστερο να διακρίνει τι στα αλήθεια συμβαίνει και με ποια σειρά.

Ομολογώ ότι δεν είχα την τύχη της θέασης του θεατρικού έργου (2014) υπογραφής του Παριζιάνου Florian Zeller, με Frank Langella  στο Μπρόουντγουέη και Alfred Molina στη Λονδρέζικη εκδοχή. Κρίνοντας όμως από την κινηματογραφική μεταφορά του από τον ίδιο, η αίσθηση είναι έντονη πως στο σανίδι τα ρίγη θα σηκωνόντουσαν Σιμούν. Στο πανί, notsomuch. Τι δεν (μου) πήγε καλά, εύκολα προδίδεται από την ανακοίνωση των 93ων οσκαρικών υποψηφιοτήτων. Δόξα και τιμή εξάκις: Καλύτερη Ταινία - Διασκευασμένο Σενάριο (ο Christopher Hampton, βραβευθείς ήδη στα 1988 για τις ανυπέρβλητες Επικίνδυνες Σχέσεις) - Anthony Hopkins - Olivia Coleman - Σχεδιασμός Παραγωγής - Μοντάζ (Γιώργος Λαμπρινός, παιδί του Φώτου, σκηνοθέτη του θρυλικού Δοξόμπους). Πούθε η Σκηνοθεσία; (ούτε καν υποψήφιος στη συντεχνία του DGA o Zeller). Σαφέστατα η ταινία έχει προδιαγραφές υψηλού επιπέδου, όσκαρμπέητ ή όχι δεν έχει σημασία τόση πια. Το ζήτημα είναι πως το σύνολο δεν απογειώνεται. 

Ο Sir Tony στα πατημένα 83, αιώνιος έφηβος με εξαιρετικά ποιοτική παρουσία στα σόσιαλ μήντια ειρήσθω, κλείνει αισίως 30 χρόνια στις βραβεύσεις μετά τον θρίαμβo ως Hannibal Lecter και συνολικά έξι υποψηφιότητες (4 ως Πρωταγωνιστής + 2 ως Υποστηρικτικός Ρόλος). Τολμώ να υποστηρίξω ότι η σπαραχτικά ατρόμητη ερμηνεία του ως Πατέρας είναι η εγγύτερη στην ιστορικής αξίας εκείνη στη Σιωπή των Αμνών. Μακράν η αξιότερη εφέτος, αν και ο έξαφνος θάνατος του Chadwick Boseman (στο Ma Rainey’s Black Bottom, άλλη μια ταινία πρώτης γραμμής εφέτο που υπέφερε σκηνοθετικά στο σημείο να μείνει στην απέξω και ως καλύτερη Ταινία), σε μια εξαιρετικά ενστικτώδη αλλά όχι στο υψίπεδο ενορχηστρωμένης συναισθηματικής έκχυσης του άθλου που παραδίδει ο Hopkins, δεν αφήνει περιθώρια μαντεψιάς για τον τελικό νικητή. Από την άλλη, καλλίστη η Olivia, και στο The Favourite πανάξια νικήτρια, όμως στο The Father δεν έλαβα κεντρίσματα σπουδαίας ερμηνείας. Η φόρα (The Crown) βλέπετε καμιά φορά-δεν είναι ολιγίστης σημασίας δαύτο. 

Για το τέλος το δικό μας παιδί, ο Yorgos Lambrinos. Από τα γαλλικά παρεάκια με Gavras και Zeller στα κόκκινα χαλιά. Το κοφτερό του λεπίδι στους κλειστούς χώρους θα έκανε τον Polanski να τον λατρέψει. Δημιουργεί θριλερικές ιλουζιόν αντικαθιστώντας εν πολλοίς την στατική αμηχανία του πρωτάρη πίσω από την κάμερα Florian με αίσθηση μυστηρίου, έως και με ειλικρινή συμπόνοια για την κακοποίηση (;) του Anthony από άγνωστά του (υπαρκτά;) πρόσωπα. Ο Πατέρας, παρά το POV dementia τρικάκι, δεν με ενθουσίασε, πάντως στις 25 Aπρίλη, στηρίζω Sir Τόνυ και Yorgos!

Στις δικές μας αίθουσες? Ακόμη δεν έχει προγραμματιστεί!

Oscars 2021 Noms: ΚΑΝΕΙ ΚΥΒΙΣΤΗΣΕΙΣ Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ (και χοροπηδάει... 1, 2, 3)

Με βλέπεις ότι σεμνύνομαι, γι’αυτό δε γράφω «επικύψεις» στον τίτλο όπως στο περίφημο άσμα «Ινστιτούτο Καλλονής» που στοίχειωσε τα παιδικά μου χρόνια. Ζούμε στην εποχή όπου το ίματζ, το πλασάρισμα στους δημοσίους διαύλους ποδηγετεί το Έργο. Ο πρώτος ανοιχτά gay (καλά να είναι ο άνθρωπος) πρόεδρος της AMPAS, David Rubin (casting agent) εμφανίστηκε πρώτος στη σημερινή αναγγελία των 93ων οσκαρικών υποψηφιοτήτων, προλογίζοντας το ιντερέισιαλ ζεύγος Πριγιάνκς Τσόπρα και Νικ Τζόνας, που από το Λονδίνο παρουσίασαν τη σεπτή τελετή δε δυο δόσεις, συνολικά κοντά στα 15’. 

Ο μπαχτσές, εννοείται είχε μια ολίγη απ’όλα: Πρωτιά για την ασιάτισα Chloe Zhao (Nomadland) - 6 noms, όπως και τo Κορεάτικο Minari (6 noms) με ιστορικές υποψηφιότητες για τους σκηνοθέτη και πρωταγωνιστή του (Chung - Yeun). Το επόμενο καρέ των 6 υποψηφιοτήτων περιλαμβάνει τo anti-Trump Chicago 7 (έξω ο Sorkin από την 5αδα σκηνοθετών αλλά μέσα ο Φαίδων Παπαμιχαήλ με την Κινηματογραφική του Διεύθυνση), το Black Panther-άτο Judas and the Black Messiah (με αδόκιμο πλασάρισμα του Lakeith Stanfield στους β’ ρόλους, που θα κοστίσει στον προπορευόμενο στην κατηγορία Kaluuya) και τοThe Father (χωρίς σκηνοθεσία, αλλά μέσα τον δικό μας Γιώργο Λαμπρινό στο Μοντάζ). Παντοδύναμες 5 υποψηφιότητες για το Promising Young Woman με την Emerald Fennell να πλασάρεται (προωτοφανές) στην σκηνοθετική 5άδα αντάμα με τη Zhao. Μια ακόμα φούχτα νομινέσια σκόραρε το Sound of Metal (πρώτος μουσουλμάνος για πρώτο ρόλο ο Ahmed με συνυποψήφιο από την ίδια ταινία στους β’ ρόλους τον Paul Raci από κωφούς γονείς).

Μοναδικός με διψήφιο αριθμό υποψηφιοτήτων (10) ο ασπρόμαυρος Mank του Fincher, εκτός σεναρίων και δυστυχώς μακράν της οσκαρικής δικαίωσης του μεγάλου δημιουργού. Ρίξε και μια ματιά όμως και στην Glen Close των (8), 4η φορά για υποστηρικτικό ρόλο, αγνώριστη εδώ στο μετριότατο Hillbilly Elegy (εδώ κάπου βρίσκεται ο Peter O’ Toole κόφτης που οδηγεί στο τιμητικό όσκαρ για το σύνολο της καριέρας). Θες χειρότερα; Diane Warren, 12η υποψηφιότητα εις αναζήτησιν κότινου, IO SÌ (SEEN) από το The Life Ahead (La Vita Davanti a Se), με τη φωνή της Laura Pausini (αχ, 90s…), αφού δεν τα κατάφερε να πιάσει την 5η θέση στις πρώτες ερμηνείες η θεά Sophia Loren. 

Οκτώ (8) μόλις οι υποψήφιες στην Καλλίτερη Ταινία, ενώ αν ήταν 10, θα έμπαιναν δικαιωματικά και οι Ma Rainey’s Black Bottom και One Night in Miami, αβγατίζοντας το ρεκόρ παρουσίας της μαύρης φυλής στις κυρίαρχες κατηγορίες, πέντε χρόνια μετά το #OscarsSoWhite. Λίγο ακόμα και η ο δις υποψήφιος Sacha Baron Cohen (β’ ανδρικός για το Chicago 7 και διασκευασμένο σενάριο για το Borat Subsequent Film), θα χόρευε αγκαλιά με την πρωτάρα (και συνυποψήφια στην ταινία στο β’ γυναικείο ρόλο) Maria Bacalova από καθέδρας ως ένατη επιλογή στην κατηγορία Best Picture. Τρελή χρονιά, κορωνέικη φίλες μου.

Το λοιπό έπιασα ένα συνετό %76,κάτι αφού, βίβερε περικολοζαμέντε, παίζω και τα μικρομηκάτα που δεν τά’χω διεί. Με την ανακοίνωση το gmail μου εμβομβαρδίσθη με λινκς των pr-ούχων για θέαση, οπόταν θα δυνηθώ οσονούπω. Μια κουβεντούλα για να τελέψω περί των studios: 35 νομινέσια η Netflix. Μια ντουζίνα ακριβώς η Amazon. Σπάει το ρόδι η Apple TV και η Disney + (15 νομινέσια παρακαλώ με τις θυγατρικές). 8 η Warner Bros και 7 η Focus Features. 6 η Sony με το The Father. To δε Minari πρόσεχέ το γιατί πορεύεται κατά το Α24 ευαγγέλιον (βλ. απίστευτη νίκη Parasite πέρσι). Κι όλα δαύτα καθώς με το ζόρι τα έσοδα από εντός USA ακούμπησαν τα $15M συν άλλα σκάρτα $5Μ παγκοσμίου μπόξ όφφι. Αν κερδίσει το Nomadland (το πιθανότερο. Με τη Zhao κοντά στο να κερδίσει μονάχη της το φοβερό 4/4, για ταινία - σκηνοθεσία - προσαρμοσμένο σενάριο - μοντάζ) θα είναι η πρώτη νικήτρια-στρημάδι ΄(δίχως προβολή σε κινηματογραφική αίθουσα) στην ιστορία του Θεσμού. Αδιανόητο, έι;

Οι Υποψηφιότητες ανά κατηγορία

Oscar Noms Predix 2021: OSCAR(O)-KOULOUMA

(Καθώς παίρνω βαθιά ανάσα πριχού γράψω αισχίστου γούστου καρακλισεδιά) Ποιός να το περίμενε φιλαράκι πως θα σβήναμε το πρώτο κεράκι τουτησδά πρωτοφανούς πανδημίας, έγκλειστοι, ελευθερίως πολιορκημένοι και παντελώς ακινηματογράφητοι. Να πουτοπέρασα κι εγώ αυτό (να ζήσω, μαμά μου, ευχαριστώ) κι έτσι προκάμω, ανήμερο Καθαράς Δευτέρας, όχι να αμολήσω αετό αλλά να γίνω μάρτυρας μια ακόμη αναγγελίας οσκαρικών υποψηφιοτήτων. Και zoom-zoom-zoom (αρχής και πρηβιού γενομένων στις πρόσφατες -τραγικές- Χρυσές Σφαίρες όπου βέλαξε το παρδαλό ερίφι) να πήξουμε στην αυτο-αναφορικότητα των σελεμπριτοσταρούμπων, όμως να, υπάρχουμε κι εμείς οι πυροβολημένοι που μεγαλώσαμε με δαύτες τις παραστάσεις (διπλής) κι άλλως δεν μπορούμε ως φαίνεται. Τέσπα.

Παρότι δεδηλωμένα έχω ταχθεί ενάντια στο γλοιώδες σύστημα του πρεφερένσαλ μπάλοτ, όπου ο μέτριος της cineναισης αρπάζει τον κότινο σχεδόν κάθε χρονιά, μια Ακαδημία έχουμε – αυτήν εμπιστευόμαστε. Του χρόνου γυρνάμε σε στάνταρ 10 υποψήφιες (ξέχνα μπουρδίτσες όπως Δημοφιλέστερη Ταινία ή την παραδοσιακή - και - ορθότερη λύση της 5άδας) και όταν συμπληρώνεις πάνω από 30 έτη στενής παρακολούθησης του Θεσμού, οφείλεις να έχεις αποδεχθεί που το πάει το πουλμανάκι η τρέντα της εποχής: Diversity - Multiculturalism - Globalization - Gender Politics - Political Correctness. Δες τις φετινές υποψηφιότητες BAFTA’s και ωδίνου. Ό,τι νάναι - φτάνει νάναι (στις παραπάνω προδιαγραφές). ‘Οχι πως το Nomadland της Κινέζας Chloe Zhao δεν είναι η ταινία της χρονιάς. Πάρε όμως κι από δίπλα ένα άνοστο Κορεάτικο Minari για να πορεύεσαι. Πληθώρα αντιπροσώπευσης ταινιών μαύρων σκηνοθετών και υπερίσχυση POC (persons of color) στις ερμηνείες, αυτά προβλέπω (μαζί με εκατομμύρια άλλους). 23 φέτο οι κατηγορίες, μιας και επιτέλους το μοντάζ και μιξάζ του ήχου ενοποιήθηκαν σε ένα βραβείο, αφού κανείς ψηφοφόρος δεν μπορούσε να τα ξεχωρίσει (κρίντζ και λολ).

Ταινίες που θα ήπρεπε να κόψουν νήμα μάλλον τις τρώει η μαρμάγκα λόγω τάιμινγκ εξόδου ή κακού μάρκετινγκ (Da 5 Bloods, News of the World, μη σου πω και το The Father). Πιότερη ανάλυση μετά τη Δευτέρα, ενόψει τελικής Απονομής της 25ης Απριλίου. Απαντώ σε κάθε ερώτηση, βοηθώ για οσκαρικό στοίχημα, τα κάνω όλα και συμφέρω. Αφιλοκερδώς, πάντα από το Moviesltd.gr. Πιάσε μια παγωμένη και δέσμε πως κάμνω σπουδαγμένες μαντεψιές.

ΤΕΛΙΚΕΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΟΣΚΑΡΙΚΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΩΝ

BEST PICTURE 

1 Nomadland (NOMINATED)

2 The Trial of the Chicago 7 (NOMINATED)

3 Minari (NOMINATED)

4 Promising Young Woman (NOMINATED)

5 Mank (NOMINATED)

6 Ma Rainey's Black Bottom 

7 One Night in Miami 

8 Judas and the Black Messiah (NOMINATED)

9 Sound of Metal (NOMINATED)

10 The Father (NOMINATED)

BEST DIRECTOR 

1 Chloe Zhao / Nomadland (NOMINATED)

2 David Fincher / Mank (NOMINATED)

3 Lee Isaac Chung / Minari (NOMINATED)

4 Aaron Sorkin / The Trial of the Chicago 7 

5 Emerald Fennell / Promising Young Woman (NOMINATED)

BEST ACTRESS 

1 Carey Mulligan / Promising Young Woman (NOMINATED)

2 Viola Davis / Ma Rainey's Black Bottom (NOMINATED)

3 Frances McDormand / Nomadland (NOMINATED)

4 Andra Day / The United States vs. Billie Holiday (NOMINATED)

5 Vanessa Kirby / Pieces of a Woman (NOMINATED)

BEST ACTOR 

1 Chadwick Boseman / Ma Rainey's Black Bottom (NOMINATED)

2 Anthony Hopkins / The Father (NOMINATED)

3 Gary Oldman / Mank (NOMINATED)

4 Riz Ahmed / Sound of Metal (NOMINATED)

5 Delroy Lindo / Da 5 Bloods 

BEST SUPPORTING ACTRESS 

1 Maria Bakalova / Borat Subsequent Moviefilm (NOMINATED)

2 Amanda Seyfried / Mank (NOMINATED)

3 Yuh-Jung Youn / Minari (NOMINATED)

4 Olivia Colman / The Father (NOMINATED)

5 Glenn Close / Hillbilly Elegy (NOMINATED)

BEST SUPPORTING ACTOR 

1 Daniel Kaluuya / Judas and the Black Messiah (NOMINATED)

2 Sacha Baron Cohen / The Trial of the Chicago 7 (NOMINATED)

3 Leslie Odom, Jr. / One Night in Miami (NOMINATED)

4 Paul Raci / Sound of Metal (NOMINATED)

5 Chadwick Boseman / Da 5 Bloods 

BEST ADAPTED SCREENPLAY 

1 Nomadland (NOMINATED)

2 The Father (NOMINATED)

3 One Night in Miami (NOMINATED)

4 Ma Rainey's Black Bottom 

5 Borat Subsequent Moviefilm (NOMINATED)

BEST ORIGINAL SCREENPLAY 

1 The Trial of the Chicago 7 (NOMINATED)

2 Promising Young Woman (NOMINATED)

3 Mank 

4 Minari (NOMINATED)

5 Judas and the Black Messiah (NOMINATED)

BEST CINEMATOGRAPHY 

1 Nomadland (NOMINATED)

2 Mank (NOMINATED)

3 News of the World (NOMINATED)

4 Tenet 

5 The Trial of the Chicago 7 (NOMINATED)

BEST COSTUME DESIGN 

1 Ma Rainey's Black Bottom (NOMINATED)

2 Mank (NOMINATED)

3 Mulan (NOMINATED)

4 News of the World 

5 Emma (NOMINATED)

BEST FILM EDITING 

1 The Father (NOMINATED)

2 The Trial of the Chicago 7 (NOMINATED)

3 Promising Young Woman (NOMINATED)

4 Mank 

5 Tenet 

BEST MAKE UP AND HAIRSTYLING 

1 Hillbilly Elegy (NOMINATED)

2 Ma Rainey's Black Bottom (NOMINATED)

3 Birds of Prey 

4 Emma (NOMINATED)

5 Mank (NOMINATED)

BEST PRODUCTION DESIGN 

1 Ma Rainey's Black Bottom (NOMINATED)

2 Mank (NOMINATED)

3 News of the World (NOMINATED)

4 Mulan 

5 Tenet (NOMINATED)    

BEST SCORE 

1 Mank (NOMINATED)

2 Soul (NOMINATED)

3 The Midnight Sky 

4 Minari (NOMINATED)

5 Tenet

BEST SONG 

1 Hear My Voice / The Trial of the Chicago 7 (NOMINATED)

2 Io Si (The Life Ahead) / Seen (NOMINATED)

3 Husavik / Eurovision Song Contest (NOMINATED)

4 Speak Now / One Night in Miami (NOMINATED)

5 Rain Song / Minari 

BEST SOUND 

1 Sound of Metal (NOMINATED)

2 Tenet 

3 Mank (NOMINATED)

4 News of the World (NOMINATED)

5 Ma Rainey's Black Bottom 

BEST VISUAL EFFECTS 

1 Tenet (NOMINATED)

2 The Midnight Sky (NOMINATED)

3 Mank 

4 The One and Only Ivan (NOMINATED)

5 Mulan (NOMINATED)

BEST ANIMATED FEATURE 

1 Soul (NOMINATED)

2 Wolfwalkers (NOMINATED)

3 Onward (NOMINATED)

4 Shaun the Sheep Movie: Farmageddon (NOMINATED)

5 Over the Moon (NOMINATED)

BEST DOCUMENTARY FEATURE 

1 Time (NOMINATED)

2 Welcome to Chechnya 

3 Collective (NOMINATED)

4 The Truffle Hunters 

5 Boys State 

BEST INTERNATIONAL FILM 

1 Another Round (NOMINATED)

2 Collective (NOMINATED)

3 La Llorona 

4 Dear Comrades! 

5 Quo Vadis, Aida? (NOMINATED)

BEST ANIMATED SHORT 

1 If Anything Happens I Love You (NOMINATED)

2 Out 

3 Opera (NOMINATED)

4 The Snail and the Whale 

5 Genius Loci (NOMINATED)

BEST DOCUMENTARY SHORT 

1 A Love Song for Latasha (NOMINATED)

2 Colette (NOMINATED)

3 Do Not Split (NOMINATED)

4 Abortion Helpline, This Is Lisa 

5 What Would Sophia Loren Do? 

BEST LIVE ACTION SHORT 

1 The Letter Room (NOMINATED)

2 The Human Voice 

3 Two Distant Strangers (NOMINATED)

4 Feeling Through (NOMINATED)

5 Da Yie

Η γυναίκα που έκλαιγε...

του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969)

Μία, δύο, τρεις, πολλές γενοκτονίες

Αυτή είναι η τρίτη μεγάλου μήκους ταινία που σκηνοθετεί ο γεννημένος στον Πόλη της Γουατεμάλας, στις 7 Μαΐου του 1977, Jayro Bustamante. Οι προηγούμενες δύο είναι: «Το ηφαίστειο» (Ixcanul, 2015 – βγήκε στις ελληνικές αίθουσες στις 7 Απριλίου του 2016 από την Seven Films) και «Δονήσεις» (Temblores, 2019 – έκανε πρεμιέρα στην ελληνική πλατφόρμα Cinobo στις 15 Δεκεμβρίου του 2020). Η ταινία έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα της στις 30 Αυγούστου του 2019, συμμετέχοντας στο παράλληλο του διαγωνιστικού τμήμα του φεστιβάλ Βενετίας «Giornate degli Autori», κερδίζοντας τα βραβεία καλύτερης ταινίας και σκηνοθεσίας στο τμήμα αυτό. Η ταινία από εκεί και πέρα προβλήθηκε σε αρκετά φεστιβάλ, ήταν υποψήφια πρόσφατα για Χρυσή Σφαίρα ξενόγλωσσης ταινίας κι έχει καταφέρει να είναι στην shortlist των ταινιών που θα διεκδικήσουν τον ξενόγλωσσο Όσκαρ – θυμίζουμε πως οι υποψηφιότητες για τα Όσκαρ θα ανακοινωθούν την Τετάρτη 10 Μαρτίου.

Εδώ τώρα θα παραθέσουμε μερικά πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία από το δελτίο τύπου της εγχώριας εταιρίας διανομής: Ο θρύλος της La Llorona Η «Γυναίκα των Δακρύων» (La Llorona) είναι ένας από τους πιο γνωστούς θρύλους της Λατινικής Αμερικής. Είναι η ιστορία της θλίψης, της απελπισίας και του θρήνου μιας γυναίκας. Μία ιθαγενής, που την εγκαταλείπει ο άντρας της, αποφασίζει να συνεχίσει τη ζωή της και κάνει δύο παιδιά εκτός γάμου. Όταν ο άντρας της επιστρέφει αναπάντεχα, αναγκάζεται να πάρει μέτρα για να επανακτήσει το στάτους της ως παντρεμένη γυναίκα. Πνίγει τα παιδιά της και, σχεδόν αμέσως μετά, το μετανιώνει και αυτοκτονεί. Ο Θεός την τιμωρεί να περιπλανιέται αιώνια ως πνεύμα, θρηνώντας και αναζητώντας τους χαμένους της γιους. Ο θρήνος της παγώνει το αίμα όποιου τον ακούει. Σε αντίθεση με το θρύλο, στην ταινία η Llorona τοποθετείται στο σήμερα. Θρηνεί για τα παιδιά της που πέθαναν στον εμφύλιο της Γουατεμάλας. Δεν είναι πλέον θύμα της κοινωνικής ηθικής. Είναι μια γυναίκα που αναζητά εκδίκηση. Ιστορικό Πλαίσιο Εκτιμάται ότι κατά τη διάρκεια του 36ετούς εμφυλίου πολέμου της Γουατεμάλας, 250000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, πάνω από 40000 αγνοούνται και περίπου 100000 εκτοπίστηκαν. Η συντριπτική πλειοψηφία των θυμάτων ήταν άμαχοι, ενώ η πιο αιματηρή περίοδος ήταν από το 1981 έως το 1983, υπό την ηγεσία του Efrain Rios Montt. Υπολογίζεται ότι κάθε μήνα από τους 18 συνολικά που κατείχε την εξουσία, δολοφονούνταν ή «εξαφανίζονταν» περί τους 3000 ανθρώπους. Οι μισές από τις συνολικές απώλειες του εμφυλίου σημειώθηκαν κατά τη θητεία του. Στη Γουατεμάλα το ντιμπέιτ για τη γενοκτονία δεν έχει λάβει τέλος. Συνεχίζει να υπάρχει και να προκαλεί πόλωση στην κοινωνία. Πέρα κι απ’ αυτό όμως, συνεχίζουν να υπάρχουν οι ρίζες των προβλημάτων που οδήγησαν σ’ έναν τόσο παρατεταμένο εμφύλιο, κρυμμένες στη σκιά αυτής της διαμάχης. Να συμπληρώσουμε πως το «La Llorona» είναι ένα υπέροχο φολκ τραγούδι της μεξικανικής μουσικής παράδοσης, που κανείς δεν γνωρίζει ακριβώς το πότε, πώς και από ποιον δημιουργήθηκε. Σήμερα, υπάρχουν εκατοντάδες εκτελέσεις του τραγουδιού. Σε ταινίες το έχουμε ακούσει χαρακτηριστικά τόσο στο «Frida» (2002) όσο και στο «Coco» (2017). Στην ταινία του Bustamante ακούγεται στο φινάλε, με τους στίχους να αντανακλούν τα δρώμενα.

Η υπόθεση: Ο Ενρίκε Μοντεβέρντε είναι ένας γηραιός πρώην δικτάτορας, ο οποίος δικάζεται από το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας του, της Γουατεμάλας, με την κατηγορία της γενοκτονίας. Ειδικότερα, κατηγορείται πως, επί των ημερών του, χιλιάδες ιθαγενείς Μάγια – Ιξίλ δολοφονήθηκαν, προκειμένου το καθεστώς του να οικειοποιηθεί τα πλούσια σε πετρέλαιο εδάφη των ιθαγενών. Η συντριπτική πλειοψηφία του λαού είναι στους δρόμους απαιτώντας την καταδίκη του. Το δικαστήριο, όμως, εξαιτίας της κλονισμένης υγείας του στρατιωτικού, δεν τον βάζει φυλακή. Ο Μοντεβέρντε εννοείται ότι χαίρει άκρας υγείας. Σωματικά. 

Γιατί ψυχικά κάτι δεν πάει καλά. Η νοσοκόμα κόρη του θεωρεί ότι ο πατέρας της αρχίζει να δείχνει τα πρώτα σημάδια Αλτσχάιμερ. Όταν ο Μοντεβέρντε αρχίζει να υποστηρίζει πως «ακούει» μια γυναίκα που κανείς άλλος δεν ακούει, το υπηρετικό προσωπικό στο σύνολό του σχεδόν, εγκαταλείπει τον πρώην δικτάτορα, αφήνοντάς τον μόνο, με λίγους έμπιστους, τη γυναίκα του, την κόρη του και την εγγονή του. Κι αυτό επειδή πιστεύουν πως η Llorona είναι το πνεύμα που τον επισκέπτεται. Όταν η νεαρή και πανέμορφη ιθαγενής Άλμα προσλαμβάνεται για να βοηθήσει στις δουλειές του σπιτιού, τα πράγματα περιπλέκονται...

Η άποψή μας: Το 2019, μαζί με τούτη την ταινία, κυκλοφορούσε και το Η κατάρα της Γιορόνα (The Curse of la Llorona), μια ανέμπνευστη και by the book «βήτα» χολιγουντιανή παραγωγή, που έβλεπε τον μύθο της Llorona από την πλευρά των... δολαρίων, ήτοι, φθηνός και προβλέψιμος «τρόμος», με επιδερμικές επισημάνσεις σχετικά με τη μετάνοια, τη μητρότητα και τη θρησκεία. Εννιά εκατομμυριάκια κόστισε, 123 μάζεψε παγκοσμίως – εκατομμυριάκια! Μια χαρά η Γιορόνα. Ολοταχώς για ένα, δύο, τρία σίκουελ: το παραδάκι να πέφτει κι όλα καλά. 

Ο Bustamante προφανώς και δεν ενδιαφέρεται να... τρομάξει τους θεατές του. Αυτά που θέλει να πει είναι πολύ βαθύτερα, πολύ σπουδαιότερα, πολύ πιο ενδιαφέροντα. Χρησιμοποιεί τον λαϊκό μύθο για να κάνει ένα πικρό σχόλιο για την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα του. Μια χώρα που μετά από χρόνια ανελευθερίας, βίας, καταστολής, ρεμούλας, κλεψιάς και μαζικών δολοφονιών – με ελεεινό πρόσχημα τη «δημιουργία μιας ενιαίας εθνικής ταυτότητας» (πάντα οι φασίστες την πατρίδα βάζουν μπροστά για το πλιάτσικό τους) – διψάει για δικαιοσύνη. Η δικαιοσύνη, όμως, είναι τυφλή. Και οι «κακοί» στην πραγματικότητα, ποτέ δεν τιμωρούνται. Άντε, στις περισσότερες φορές. Εν αντιθέσει με τις ταινίες. Όπου το «κακό» πάντα τιμωρείται. Άντε, στις περισσότερες φορές. Έτσι, για να υπάρξει κάθαρση. 

Μιας που μιλάμε για μια αρτ ταινία, το πλαίσιο είναι περισσότερο ρεαλιστικό. Παράδοξο, έτσι; Όταν μάλιστα ο σκηνοθέτης κάνει το μεταφυσικό πρωταγωνιστή στην ταινία του! Έτσι λοιπόν ο πρώην δικτάτορας της ταινίας, με πρόσχημα την σε άσχημη κατάσταση ευρισκόμενη υγεία του, ουσιαστικά αθωώνεται – προκαλώντας την οργή του πλήθους, που ολοένα και πιο έντονα και πιο πιεστικά απαιτεί δικαιοσύνη. Ο πρώην δικτάτορας απολαμβάνει το ουίσκι του, τα πούρα του, την οικογένειά του. Τα μόνα που τον καταδιώκουν είναι τα... φαντάσματα. Για άλλη μια φορά τα όνειρά μας γίνονται ο εφιάλτης τους. Πού θα πάει, δεν αργεί η ημέρα που αυτό θα παγιωθεί παγκοσμίως και θα πάρουμε εκδίκηση, παλεύοντας για έναν κόσμο πιο δίκαιο, πιο ελεύθερο, πιο ανθρώπινο – για όλους. 

Αλλά, ας ξαναγυρίσουμε στην ταινία μας. Ο πρώην δικτάτορας περιβάλλεται από γυναίκες. Η σύζυγός του παλεύει περισσότερο ίσως και από τον ίδιο τον άνδρα της να μην «βλέπει» τα εγκλήματά του: «αν γυρίσουμε πίσω να αντιμετωπίσουμε το παρελθόν, θα παγώσουμε και θα γίνουμε στήλες άλατος» λέει σε κάποια στιγμή. Σε μια έντονα πατριαρχική κοινωνία, παίζει τέλεια τον ρόλο που επιβάλλει η τάξη της: δεν είδα τίποτα, δεν άκουσα τίποτα. Ποια εγκλήματα; Εντάξει, ο δικτάτορας γούσταρε από παλιά να γαμεί ιθαγενείς. Ε, και; Προπάντον η... τιμή και η... αξιοπρέπεια και το... θεαθήναι. Η έξωθεν καλή μαρτυρία. Τόση άρνηση, όμως, κάποια στιγμή, θα γυρίσει μπούμερανγκ. 

Η κόρη του δικτάτορα από την άλλη, ως γιατρός, ως επιστήμονας, αρχίζει να αμφιβάλλει. Ναι, είναι ο μπαμπάς της, τον αγαπάει, τον συμπονά αλλά αν όντως είναι το τέρας που όλοι περιγράφουν; Αρχίζει να την τρώει το σαράκι της αμφιβολίας και της αμφισβήτησης, την ίδια ώρα που καταλαβαίνει γιατί «εξαφανίστηκε» (γκουχ) ξαφνικά ο πατέρας της κόρης της, ο οποίος αφήνεται να εννοηθεί πως ήταν αντικαθεστωτικός και μάλλον με καταγωγή ιθαγενή. Και η κόρη, η νέα γενιά, να μην καταλαβαίνει τι ακριβώς συμβαίνει και να ρωτάει λογικά τη μητέρα της: «μαμά, είναι αλήθεια όλα αυτά που λένε για τον παππού; ήταν κάθαρμα;». Μέχρις που έρχεται η Άλμα στο σπίτι και τα πράγματα αρχίζουν να γίνονται ακόμα πιο παράξενα. Η Άλμα, μια πανέμορφη ιθαγενής, κυκλοφορεί έχοντας έναν βάτραχο, εκμυστηρεύεται στην πιτσιρίκα πως έχει (ή μήπως είχε;) δυο παιδιά και «παίζει» μαζί της παιχνίδια στο νερό, που έχουν να κάνουν με κράτημα της αναπνοής – προσομοίωση πνιγμού θα έλεγε κανείς, σωστά; 

Το κλίμα γίνεται ολοένα και πιο ασφυχτικό, ολοένα και πιο... πνιγηρό, ολοένα και πιο ζοφερό. Και το φινάλε απλά συγκλονίζει... Η ταινία είναι ήσυχη, με μακριές σεκάνς, με μοντάζ όταν αυτό κρίνεται απολύτως απαραίτητο. Ο Bustamante παίζει και με κανόνες ντοκιμαντέρ: η σκηνή όπου μία από τις ιθαγενείς διηγείται στη γλώσσα της (επίσημη γλώσσα της Γουατεμάλας είναι τα ισπανικά) τα μαρτύρια που έζησε κατά τη διάρκεια της δικτατορίας είναι τρομερά δυνατή. Είναι ένας πολύ ενδιαφέρον σκηνοθέτης που και οι τρεις του ταινίες έχουν κάτι να πουν, κάτι που αξίζει να ακουστεί. 

Και στις τρεις ταινίες χρησιμοποιεί κατά βάση ερασιτέχνες ηθοποιούς: η María Telón, που εδώ υποδύεται την πιστή υπηρέτρια Βαλεριάνα, έχει παίξει και στις τρεις ταινίες του σκηνοθέτη, η υπέροχη María Mercedes Coroy, με τα απίστευτα μακριά κατάμαυρα μαλλιά, έχει παίξει την κόρη στο «Ηφαίστειο» ενώ η Sabrina De La Hoz συνεργάζεται με τον σκηνοθέτη για δεύτερη φορά μετά το «Δονήσεις». Οι γυναίκες είναι κυρίαρχες. Οι γυναίκες σύμφωνα με τον σκηνοθέτη είναι η ήρεμη δύναμη που μπορεί να αλλάξει τον κόσμο. Μένει να φανεί αν έχει δίκιο. Γιατί, φίλοι του φύλου μου, ας το παραδεχτούμε: τα έχουμε κάνει σκατά.

Στις δικές μας αίθουσες? Ακόμη δεν έχει προγραμματιστεί!

Από πού να πιαστείς όταν καταρρέει όλος σου ο κόσμος;

του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969)

Όλα συμβαίνουν μες στο κεφάλι μας...

Αυτή είναι η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία μυθοπλασίας που σκηνοθετεί ο Darius Marder. Στη φιλμογραφία του έχει credit σκηνοθέτη και για μια μεγάλου μήκους ταινία ντοκιμαντέρ, το «Loot» του 2008. Το σενάριο για τούτη την ταινία το υπογράφει ο σκηνοθέτης μαζί με τον αδελφό του, Abraham Marder, βασισμένος σε μια δική του ιστορία, στην οποία έβαλε το χεράκι του και ο Derek Cianfrance, με τον οποίο είναι φίλοι. Μάλιστα, ο Darius Marder συνυπογράφει το σενάριο της ταινίας του Cianfrance «Στο τέλος του δρόμου» (The Place Beyond the Pines, 2012), της προτελευταίας ταινίας στην οποία είδαμε επί της μεγάλης οθόνης την Eva Mendes!

Η ταινία Sound Of Metal έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα της στο φεστιβάλ του Τορόντο, τον Σεπτέμβριο του 2019, προ κορωναϊού δηλαδή. Από εκεί και πέρα συμμετείχε σε διάφορα φεστιβάλ ανά τον κόσμο, ανάμεσά τους και στο φεστιβάλ Αθηνών «Νύχτες Πρεμιέρας» τον περασμένο Σεπτέμβριο, όπου έλαβε μέρος στο διαγωνιστικό τμήμα. Στις 20 Νοεμβρίου του 2020 βγήκε σε limited release σε κάποιες αίθουσες των ΗΠΑ, κάτι που της δίνει τη δυνατότητα να διεκδικήσει τις πιθανότητές της στα Όσκαρ. Ήδη ο πρωταγωνιστής Riz Ahmed προβάλλει ως μία από τις πιο δυνατές υποψηφιότητες για το Όσκαρ α' ανδρικού ρόλου, έχοντας ήδη τσιμπήσει υποψηφιότητα α' ανδρικού ρόλου σε δράμα στις Χρυσές Σφαίρες. Και από τις 4 Δεκεμβρίου του 2020 σε πάρα πολλές χώρες η ταινία προβάλλεται μέσω της πλατφόρμας της Amazon Prime.

Η υπόθεση: Οι Blackgammon είναι ένα συγκρότημα αποτελούμενο από δύο μέλη: την Λου, που είναι η τραγουδίστρια και παίζει κιθάρα και τον Ρούμπεν, ο οποίος παίζει ντραμς. Η μουσική που υπηρετούν είναι κάτι μεταξύ heavy metal και punk. Το ιδιότυπο αυτό ντουέτο είναι ζευγάρι και πάνω στη σκηνή αλλά κι εκτός αυτής. Ζουν σαν τσιγγάνοι χρησιμοποιώντας ένα τροχόσπιτο ως τόπο διαμονής αλλά και μετακίνησης από πόλη σε πόλη των ΗΠΑ, είναι βίγκαν και αγαπιούνται – τρελά. Ο Ρούμπεν είναι καθαρός από ναρκωτικά εδώ και τέσσερα χρόνια και γεμάτος τατουάζ. Βασικά, είναι «γεμάτος» γενικώς γιατί από τότε που γνώρισε τη Λου κάνει αυτό που αγαπάει με τη γυναίκα που αγαπάει. 

Όμως, καλείται να αντιμετωπίσει ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα: χάνει την ακοή του. Και το γεγονός ότι κάθε βράδυ που δίνουν συναυλία, τα ντεσιμπέλ που δέχονται χτυπάνε κόκκινο, δεν βοηθάει την κατάσταση. Αρνείται να αποδεχτεί τη νέα κατάσταση. Κι όταν πλέον χάνει εντελώς την ακοή του, είναι απελπισμένος. Η Λου, για να τον βοηθήσει, τον παρακινεί να επισκεφτεί και να διαμείνει (σε) ένα παράξενο κοινόβιο για κωφούς, το οποίο διευθύνει ο Τζο, βετεράνος του πολέμου στο Βιετνάμ, που έχασε την ακοή του κατά τη διάρκεια του πολέμου. Πώς θα αντιδράσει ο Ρούμπεν; Θα μπορέσει να προσαρμοστεί; Θα μπορέσει να τα βρει με τη νέα κατάσταση και με τον εαυτό του; Πόσο «ίδια» θα είναι τα πράγματα μετά από τη μεγάλη του περιπέτεια;

Η άποψή μας: Άτιμο πράμα η ισορροπία. Όπου ισορροπία = αρμονία. Δύσκολο να την κατακτήσει κανείς. Σε προσωπικό αλλά και σε καλλιτεχνικό επίπεδο. Ο φιλαράκος ο Darius Marder τα πάει καλά για πρωτάρης ουσιαστικά. Έχει στα χέρια του ένα υλικό που εύκολα (πάρα πολύ εύκολα) θα μπορούσε να ξεπέσει σε μελόδραμα αίσχιστου είδους. Το αποφεύγει όπως ο διάολος το λιβάνι. Αρκεί αυτό; Χμ, όχι. Θα μπορούσε να επιλέξει να πάει προς το ακριβώς αντίθετο άκρο. Στην πλήρη αποδραματοποίηση δηλαδή. Βαθιά χασμουρητά, ουδεμία ταύτιση από μέρους του θεατή, ανία, βαρεμάρα. Δεν πάει ούτε προς τα εκεί. Αλλά την ισορροπία δεν την πετυχαίνει απόλυτα. 

Γιατί ήθελε λίγο παραπάνω... δραματοποίηση. Λίγο πιο σφιχτό σενάριο. Λίγο πιο επιμελή επιλογή σε κρίσιμες σεναριακές καμπές – πχ η όλη φάση με τον Γάλλο πατέρα της Λου μεταφέρει – χωρίς λόγο – το επίκεντρο από τον Ρούμπεν σε εκείνην. Αλλά αυτό που θέλει να πει το λέει δυνατά και καθαρά. Τι είναι λοιπόν τούτη η ταινία; Μια μελέτη πάνω στις επιπτώσεις της κώφωσης; Ένα δράμα πάνω στις κάθε είδους εξαρτήσεις; Μια οδύσσεια αναζήτησης του εαυτού; Σωστή απάντηση είναι κυρίως η γάμα. Με ψήγματα αλήθειας να βρίσκονται και στις δύο άλλες απαντήσεις. Ο Ρούμπεν έχει την ανάγκη να τον αγαπούν. Κι όταν δεν βρίσκει αγάπη την αναζητά στα υποκατάστατα. Στα ναρκωτικά. Στη μουσική. Στον... βιγκανισμό (χα!). Στη Λου. 

Η απώλεια της ακοής (την οποία ειρήσθω εν παρόδω ουσιαστικά ο ίδιος προκάλεσε - τι έχουν να πουν άραγε όσοι θα προσπαθήσουν να αναλύσουν την ιδιαίτερη αυτή παράμετρο από ψυχαναλυτικής πλευράς;) είναι τρομακτική αυτή – καθαυτή ως γεγονός. Τον Ρούμπεν όμως τον τρομάζει περισσότερο γιατί χάνοντας την ακοή του νιώθει ότι θα χάσει όλα εκείνα τα σημαντικά που αγαπάει: τις live συναυλίες μέσω των οποίων εισπράττει αγάπη από το κοινό και τη Λου, την αδελφή ψυχή (όπως νομίζει). Η κρίση του είναι καθαρά υπαρξιακή. Έχει μπροστά του μια άβυσσο, μια απύθμενη θάλασσα πιθανοτήτων, όπου φοβάται ότι θα βουλιάξει. Γι' αυτό και η πεισματική του άρνηση. Άρνηση να αποδεχτεί το γεγονός. Άρνηση να συμφιλιωθεί με τα νέα δεδομένα. Επιμονή στο να συνεχίσει να «ακούει» κι ας είναι ο ήχος του μετάλλου. Αυτό που θα αντιληφθεί πάντως στο τέλος αυτής της ιδιαίτερης πορείας του είναι πως υπάρχει φως στην άκρη του τούνελ. Και πώς θα πλησιάσει αυτό το φως; Μα μαθαίνοντας να αγαπάει αυτό που έχει παραμελήσει περισσότερο από όλους κι από όλα: τον εαυτό του. 

Ο σκηνοθέτης – προς τιμήν του – αποφεύγει όλες τις πιθανές παγίδες. Να πχ, με την παραμονή του Ρούμπεν με τους κωφούς, θα μπορούσε να τον αφήσει εκεί. Βλέπουμε πως ο Ρούμπεν αρχίζει να νιώθει καλά. Να νιώθει δυνατός. Είναι πολλές οι φορές που γελάει, που αισθάνεται όχι ως ανάπηρος αλλά ως πλήρης άνθρωπος, με την (κρυμμένη προφανώς μέχρι τότε) ικανότητα να μπορεί να επικοινωνεί με παιδιά και να τα κάνει να αισθάνονται καλά. Εκεί λοιπόν παραμονεύει η παγίδα: αποδέξου και αφήσου και όλα καλά. Αμ δε. Ο Ρούμπεν δεν είναι καλά. Απλά, αργεί να συνειδητοποιήσει πως δεν θα φτιάξουν όλα αν φτιάξει την ακοή του. Θα φτιάξουν όλα (ή έστω θα αρχίζουν να φτιάχνουν) αν τα βρει με τον εαυτό του. Το ωραίο με την ταινία είναι ότι μετά τη συνειδητοποίηση, δεν μας δείχνει έναν άνθρωπο ώριμο και δυνατό. Ο Ρούμπεν πηγαίνει πάλι στην αφετηρία. Τουλάχιστον, όμως, πλέον ξέρει λίγο καλύτερα τον εαυτό του. Μεγάλη μαγκιά αυτό. 

Και ναι, αυτή είναι μια ταινία που στηρίζεται αποκλειστικά στην ικανότητα του πρωταγωνιστή να μας δείξει αυτήν την πορεία συνειδητοποίησης. Ο Riz Ahmed τα πάει περίφημα και δικαίως συζητείται για Όσκαρ. Όχι επειδή έμαθε να παίζει ντραμς για τις ανάγκες της ταινίας ούτε επειδή έμαθε τη νοηματική γλώσσα. Αλλά επειδή σε κάθε στιγμή σε πείθει για την ανασφάλειά του, για την υπαρξιακή του κρίση, για τον αγώνα του να φτάσει εντέλει στην αυτογνωσία. Ο 38χρονος Άγγλος πακιστανικής καταγωγής είναι γνωστός ράπερ – είναι ο Riz MC – και πρόσφατα τον είδαμε σε μια άλλη ταινία, πιο κοντά στον εαυτό του. Στο «Mogul Mowgli» υποδύεται έναν MC που λίγο πριν την παγκόσμια καταξίωση χτυπιέται από μια παράξενη αρρώστια, εξαιτίας της οποίας κινδυνεύει να μείνει για πάντα παράλυτος! Και πάλι μουσική και πάλι αρρώστια και πάλι ουσιαστικά έχουμε να κάνουμε με προσπάθεια του βασικού ήρωα να τα βρει με τον εαυτό του, αλλά εκεί έχουμε και μια εμμονή στο θέμα της ταυτότητας, της πατρίδας, της παράδοσης. 

Τούτη η ταινία είναι σαφώς πιο ολοκληρωμένη. Λίγο πιο σφιχτή και... δραματική να ήταν, να πετύχαινε την καταραμένη ισορροπία και θα μιλούσαμε για κανονικό αριστούργημα. Ας είναι.

Στις δικές μας αίθουσες? Ακόμη δεν έχει προγραμματιστεί!