Movies Ltd

The space between us

του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969)

"Μια ταινία για την αγάπη, την κίνηση, τη ροή (και την έλλειψη αυτών)"

Αυτή είναι η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία που σκηνοθετεί η γεννημένη στην Αθήνα στις 6 Ιουνίου του 1989 Ζακλίν Λέντζου. Έχει σπουδάσει σινεμά στη σχολή κινηματογράφου του Λονδίνου. Το imdb αναφέρει στη φιλμογραφία της οχτώ ταινίες μικρού μήκους ενώ η σελίδα του φεστιβάλ Θεσσαλονίκης αναφέρει πέντε. Το σίγουρο είναι πως η τελευταία της ταινία μικρού μήκους είναι «Το τέλος του πόνου (μια πρόταση)» με πρωταγωνίστρια και πάλι τη Σοφία Κόκκαλη και πως η προπροηγούμενη ταινία της μικρού μήκους «Έκτορας Μαλό: Η τελευταία μέρα της χρονιάς» (2018) – ξανά με τη Σοφία Κόκκαλη στον κεντρικό ρόλο – προβλήθηκε στο τμήμα «Εβδομάδα της Κριτικής» του φεστιβάλ των Καννών εκείνης της χρονιάς.

Η παγκόσμια πρεμιέρα της ταινίας δόθηκε στο φεστιβάλ του Βίλνιους, τον Μάρτιο του 2021. Επίσης, συμμετείχε στο παράλληλο διαγωνιστικό τμήμα της Berlinale, το «Encounters», αρχικά στην διαδικτυακή του μορφή τον χειμώνα του 2021 και μετά στη φυσική μορφή με παρουσία κόσμου το καλοκαίρι του 2021. Την πανελλήνια πρεμιέρα της η ταινία την πραγματοποίησε στο περασμένο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, όπου συμμετείχε στο διεθνές διαγωνιστικό τμήμα και όπου η Σοφία Κόκκαλη τιμήθηκε με το βραβείο καλύτερης γυναικείας ερμηνείας.

Η υπόθεση: Η Άρτεμις είναι μια νεαρή και ανήσυχη γυναίκα. Μετά από πολλά χρόνια απουσίας επιστρέφει από το Παρίσι πίσω στο πατρικό της σπίτι στην Ελλάδα για να φροντίσει τον πατέρα της, τον Πάρη. Κι αυτό γίνεται για δύο λόγους. Ο πρώτος είναι πως ο πατέρας της πάσχει από μια σοβαρή, οξεία, εκφυλιστική ασθένεια, που δεν του επιτρέπει να κινείται με αυτονομία και χρειάζεται βοήθεια έως ότου βρει τα πατήματά του και οργανωθεί η καθημερινότητά του έτσι όπως πρέπει κι όπως θα τον βολέψει. Ο δεύτερος είναι πως η μητέρα της Άρτεμης έχει χωρίσει εδώ και χρόνια από τον πατέρα της και δεν μπορεί - αλλά και δεν θέλει - να βοηθήσει την κατάσταση. Συν τοις άλλοις είναι καλοκαίρι κι έχει να πάει διακοπές με τον σύντροφό της. 

Η Άρτεμις δεν νοιώθει βολικά. Ποτέ δεν ήταν δεμένη με τον Πάρη, καθώς όσο ζούσαν μαζί ο Πάρις ήταν απόμακρος και αυστηρός. Δεν μπορεί, όμως, να του αρνηθεί τη βοήθειά της, καθώς μπροστά της βλέπει έναν αβοήθητο άνδρα, που την έχει ανάγκη. Καθώς, με τις οδηγίες γιατρών και φυσιοθεραπευτών, η Άρτεμις έρχεται κοντά στον πατέρα της σωματικά, συνεχίζει να νιώθει την απόσταση ψυχικά. Όμως, μια σειρά παλιών βιντεοκασετών με υλικό τραβηγμένο από τον Πάρη, θα της παρέχει μια ιδιαίτερη ματιά στο παρελθόν και θα την βοηθήσει να αποκρυπτογραφήσει ένα καλά κρυμμένο μυστικό που κρύβει ο μπαμπάς της...

Η άποψή μας: Να λοιπόν που μία από τις μεγαλύτερες ελπίδες για το σύγχρονο ελληνικό σινεμά παρουσίασε την πρώτη της μεγάλου μήκους ταινία. Το αποτέλεσμα σαφώς κι έχει ενδιαφέρον. Κι αυτό επειδή η Λέντζου γνωρίζει άψογα τη γραμματική του κινηματογράφου και χειρίζεται την γλώσσα του άψογα. Σε ότι αφορά το... συντακτικό, εδώ υπάρχουν κάποια θεματάκια. Ο ιδιαίτερος, ιδιοσυγκρασιακός τρόπος με τον οποίο μεταφέρει το σενάριο (που επίσης υπογράφει) χρειάζεται υπομονή από τον θεατή για να τον αποδεχτεί. Στο τέλος, πάντως, δικαιώνεται. Κι ας νιώθεις μετά το πέρας παρακολούθησης του φιλμ πως ίσως να ταίριαζε καλύτερα να ήταν μικρού μήκους, καθώς ως μεγάλου μήκους, υπήρχαν σημεία που «κρέμαγε». 

Στο κέντρο της προβληματικής της ταινίας τίθεται η σχέση κόρης – πατέρα. Μια δύσκολη σχέση, που η Άρτεμις δεν κρύβει πως όχι μόνον την έχει επηρεάσει: την έχει ουσιαστικά διαμορφώσει ως άνθρωπο και ως χαρακτήρα. Πάντα υπήρχε απόσταση μεταξύ τους, Πάντα ο μπαμπάς της ήταν απόμακρος μαζί της. Και μιας που δεν είχε αδέλφια για να διαχειριστεί εμμέσως αυτήν την ιδιότυπη κατάσταση, η Άρτεμις ένιωθε πως ο πατέρας της την απόρριπτε. Σε μια σκηνή που φλερτάρει με το weird ελληνικό σινεμά, η Άρτεμις θυμάται μια στιγμή κατά την οποία η ίδια ήθελε να πάει σε πάρτι και ο πατέρας της δεν της το επέτρεψε παρά τα παρακάλια και τα κλάματα. Όχι μόνον απόμακρος λοιπόν αλλά και αυστηρός: θαρρείς πως ήταν σαν να ήθελε να μην χαρεί λίγο η κόρη του. 

Η Σοφία Κόκκαλη, που επανειλημμένα έχει αποδείξει πως είναι εξαιρετικό ερμηνευτικό εργαλείο κι εντελώς κινηματογραφική φάτσα, στη συγκεκριμένη σκηνή «διαλύεται» μπροστά στα μάτια μας, καθώς εκτός από τον νεανικό εαυτό του χαρακτήρα που υποδύεται, παριστάνει και τον πατέρα της. Τον πατέρα της, τον οποίο υποδύεται σπουδαία ο Λάζαρος Γεωργακόπουλος, κι αν βρισκόμασταν στο Χόλιγουντ, θα τον βρίσκαμε υποψήφιο για Όσκαρ β' ανδρικού ρόλου, καθώς είναι ένας ρόλος αβανταδόρικος και όλοι γνωρίζουμε πως στην Αμερικάνικη Ακαδημία Κινηματογράφου, όλοι αγαπούν ερμηνείες αρρώστων χαρακτήρων, απαιτητικές σωματικά. Κι έξυπνα λειτουργεί συμπληρωματικά, χωρίς ποτέ να «καπελώνει» την μία και μοναδική πρωταγωνίστρια της ταινίας. 

Η Άρτεμις λοιπόν από τη μια θυμάται και θλίβεται, από την άλλη ακουμπά τον πατέρα της, τον στηρίζει, τον φροντίζει, τον βοηθάει να κάνει το σώμα του να κινηθεί, τον πηγαίνει για μπάνιο, τον πηγαίνει στην τουαλέτα. Πως γινόμαστε όμως, ε; Όταν είμαστε υγιείς και νέοι ούτε που μπορούμε να διανοηθούμε τη φθορά του σώματος. Ρωμαλέοι, ευθυτενείς, αρνούμαστε να σκεφτούμε πως το σώμα μας είναι φθαρτό – και καλά κάνουμε. Έρχεται όμως μια αρρώστια και γινόμαστε ανήμποροι, γινόμαστε πιο εξαρτημένοι κι από μωρά παιδιά, αδύναμοι σαν κλαράκια που θα σπάσουν με το πρώτο θρόισμα του ανέμου, αν δεν έχουμε κάποιον να μας φροντίζει. Μέσα από τη φροντίδα που παρέχει προς τον πατέρα της, η Άρτεμις ωριμάζει. Κι ας είναι καλοκαίρι, κι ας υπάρχει πισίνα, κι ας στήνονται επιτόπια παιχνίδια πινγκ πονγκ, κι ας είναι νέα κι όντας νέα δεν είναι για να σκέφτεται τη φθορά, δεν είναι για να φροντίζει τον γονιό της, δεν είναι για να αμφισβητεί από τώρα την αθανασία της. 

Η Λέντζου χτίζει το πορτρέτο της Άρτεμης προσεκτικά και μεθοδικά. Θραυσματικά. Και να η ανάμνηση και να η έκρηξη και να η παρακολούθηση των home made βιντεοκασετών και να οι αναφορές σε επετείους, σε ταινίες, σε «σαν σήμερα». Στο σύμπαν που δημιουργεί θαρρείς και ο πατέρας με την κόρη συνυπάρχουν σε έναν ιδιαίτερο, δικό τους κόσμο, στον οποίο επικοινωνούν, πριν (και αν...) τα καταφέρουν συνειδητά. 

Ο τίτλος της ταινίας καθώς και οι μεσότιτλοι παραπέμπουν σε κάρτες ταρώ. Μήπως η γυναίκα που είναι κλειστά τα μάτια της από ένα πανί και απεικονίζεται σε μία από τις κάρτες, είναι η Άρτεμις; Ω, ναι. Κι όσο προχωράει η ταινία κι όσο η σωματική επαφή αυξάνεται αλλά η ψυχική θαρρείς και είναι αποκλεισμένη κι αδύνατον να επιτευχθεί, οι παρωπίδες φεύγουν. Και μέσω των βιντεοκασετών η Άρτεμις θα δει καθαρά. Και όχι, δεν θα σοκαριστεί από την αποκάλυψη. Είχε μια παγιωμένη άποψη για τον πατέρα της. Ε, θα τον δει πιο ολοκληρωμένα και θα συμφιλιωθεί τόσο μαζί του όσο και με τον εαυτό της. Βοηθάνε πολύ και οι... τόνοι από παγωτό που καταναλώνει! Α, κι ένα ακόμα food reference: υπάρχουν κι εδώ... ροδάκινα! Όπως στο «Να με φωνάζεις με τ' όνομά σου» (γκουχ, γκουχ). Α, και σινεφίλ αναφορά: μήπως στην παντομίμα η ταινία που ψάχνουν είναι ο... «Κυνόδοντας»; Τι να πω, μπορεί... Καθώς πέφτουν οι τίτλοι τέλους ακούμε το «Words» του F-R Davis, που στους στίχους τους τονίζουν «words don't come easy». Καμιά φορά λοιπόν οι λέξεις δύσκολα βγαίνουν. Καμιά φορά, δεν χρειάζεται και να βγουν. Καμιά φορά χρειάζονται 66 ερωτήσεις για να απαντηθεί κάτι τόσο απλό όσο η ανάγκη για αποδοχή... 

ΥΓ: Αν δεν με γελάσανε τα μάτια μου, στους τίτλους τέλους είδα πως script consultant της ταινίας ήταν o Paul Thomas Anderson. Αν μιλάμε για ΤΟΝ PTA, αυτό αποτελεί άλλη μια ένδειξη πως το μέλλον ανήκει στην Λέντζου. Περιμένουμε το δεύτερο μεγάλου μήκους πόνημά της λοιπόν.

Στις δικές μας αίθουσες? Στις 24 Φεβρουαρίου 2022 από την Danaos Films!

Δεν βλέπεις ταινία: την... παίζεις

του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969)

Ο Τζέιμς Μποντ συναντά τον Ιντιάνα Τζόουνς; Θα μπορούσε και χειρότερα...

Αυτή είναι η πέμπτη μεγάλου μήκους ταινία μυθοπλασίας που σκηνοθετεί ο γεννημένος στις 31 Οκτωβρίου του 1974, στη Γουάσινγκτον, Αμερικανός Ruben Samuel Fleischer, όπως είναι το πλήρες όνομά του. Η έως τώρα φιλμογραφία του έχει ως εξής: Zombieland (2009), «Ληστεία σε... 30'» (30 Minutes or Less, 2011), «Οι διώκτες του εγκλήματος» (Gangster Squad, 2013), Venom (2018) και «Zombieland: Διπλή Βολή» (Zombieland: Double Tap, 2019). Η μόνη του ταινία που δεν έχει προβληθεί εμπορικά στην Ελλάδα στους κινηματογράφους είναι η πρώτη, η οποία βγήκε στη χώρα μας κατευθείαν σε dvd. Ο Fleischer είναι και παραγωγός και σεναριογράφος ενώ έχει ασχοληθεί πάρα πολύ δημιουργικά και με την τηλεόραση.

Η ταινία αποτελεί την πρώτη παραγωγή της νεοσύστατης Sony PlayStation Productions. Επίσης, είναι το πρώτο videogame της εταιρίας Naughty Dog που γίνεται ταινία. Το HBO ανακοίνωσε πως θα μεταφέρει σε τηλεοπτική σειρά ένα ακόμα παιχνίδι της Naughty Dog, το «The Last of Us», που θα είναι έτοιμη το 2023. Το «Uncharted» είναι ένα από τα πιο πετυχημένα videogame franchise όλων των εποχών, καθώς έχει πουλήσει συνολικά (σε όλες τις εκδοχές του, από τις 19 Νοεμβρίου του 2007, οπότε κυκλοφόρησε για το PS3 το πρώτο παιχνίδι της σειράς, το «Uncharted: Drake's Fortune»), πάνω από 41 εκατομμύρια κομμάτια!!!

Η υπόθεση: Ο νεαρός Νέιθαν (Νέιτ) Ντρέικ είναι μπάρμαν, ευφυέστατος ερασιτέχνης κλέφτης και πιστεύει πως κάποια μέρα θα βρει τον αδελφό του, τον Σαμ, την μοναδική του οικογένεια, με τον οποίο χώρισαν αναγκαστικά όταν και οι δύο βρίσκονταν στην εφηβεία. Πιστεύοντας στο ταλέντο του, θα τον πλησιάσει ο έμπειρος κυνηγός θησαυρών, Βίκτορ «Σάλι» Σάλιβαν και θα του προτείνει να συνεργαστούν. Στόχος: να βρουν τον χαμένο, μυθικό θησαυρό του Μαγγελάνου, που ο θρύλος λέει πως δομείται από χρυσάφι, τρέχουσας αξίας πέντε δισεκατομμυρίων δολαρίων. Μόνο που τον ίδιο θησαυρό ψάχνουν και πρώην συνεργάτες του Σάλι καθώς επίσης και ο Σαντιάγκο Μονκάντα, ο οποίος και θεωρεί πως είναι ο νόμιμος κληρονόμος του. 

Ο Νέιτ πείθεται επειδή του αρέσει η περιπέτεια αλλά κυρίως επειδή ελπίζει πως με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσει να βρει τον αδελφό του. Έτσι κι αλλιώς ο Σαμ, επί χρόνια, του έστελνε καρτ ποστάλ από διάφορα μέρη του κόσμου, ενώ μαθαίνει πως και αυτός ήταν συνεργάτης του Σάλι. Προφανώς, η εύρεση ενός τόσο αμύθητου θησαυρού δεν είναι και το πιο απλό πράγμα στον κόσμο. Ο Νέιτ και ο Σάλι θα πρέπει να λύσουν μια σειρά από γρίφους, να αντιμετωπίσουν τους ανταγωνιστές, να ξεπεράσουν τους κινδύνους και κυρίως να... αντέξουν και να εμπιστευτούν ο ένας τον άλλο. Θα τα καταφέρουν;

Η άποψή μας: Εξηγούμαι για να μην παρεξηγούμαι: δεν έχω παίξει ποτέ το συγκεκριμένο παιχνίδι. Οπότε, δεν ξέρω πως θα το αντιμετωπίσουν οι εκατομμύρια παίκτες του, που έτσι κι αλλιώς αποτελούν το πρωταρχικό target group της ταινίας. Πάντως, δουλεύοντας σε βιντεοκλάμπ Seven για κάποια χρόνια, και γνωρίζοντας το εξώφυλλο του συγκεκριμένου βιντεογκέιμ σε όλες του τις εκδοχές, κατάλαβα το inside joke της σκηνής της παραλίας. Συγκεκριμένα, όταν ο Νέιτ κατορθώνει να επιβιώσει μετά από πτώση από αεροπλάνο (μεγάλη ιστορία...) και βγαίνει από την θάλασσα και προχωράει σε μια παραλία γεμάτη τουρίστες, ένας από αυτούς τον ρωτάει τι έγινε, ο Νέιτ του εξηγεί κι ο τουρίστας απαντάει: «α, κι εγώ το έκανα αυτό»! 

Ε, αυτός ο «τουρίστας» είναι ο Nolan North, ο ηθοποιός που επί χρόνια δάνειζε τη φωνή του και αποτυπωνόταν με motion capture ως Νέιθαν Ντρέικ στις διάφορες εκδοχές της επιτυχημένης σειράς παιχνιδιών Uncharted! Στη σκηνή αυτή κατά μία έννοια ο Νέιτ συναντά τον... εαυτό του από μια άλλη διάσταση. Anyway. Λοιπόν, για ταινία βασισμένη σε βιντεογκέιμ, τα πράγματα δεν είναι φρικτά. Ίσα ίσα, αν αφήσεις λίγο το μυαλό στο mute, μπορεί και να νιώσεις ότι ψυχαγωγείσαι! Υπάρχουν πολύ έξυπνα χορογραφημένες σκηνές δράσης, υπάρχουν διασκεδαστικά μονταρισμένες υπερβολές, υπάρχουν κάποιες ανατροπές, που δεν τις περιμένεις (όπως το ποιοι πεθαίνουν νωρίς νωρίς...) και υπάρχει και χιούμορ, τόσο απαραίτητο σε τέτοιου είδους ταινίες. 

Ευτυχώς, λοιπόν, οι δημιουργοί του φιλμ κατάφεραν να βρουν την ισορροπία ανάμεσα στο «γυρίζω ένα μπλοκμπάστερ, που απευθύνεται στους πάντες» και στο «δεν παίρνω τον εαυτό μου και τόσο στα σοβαρά». Λείπει η σοβαροφάνεια – ευτυχώς! Όλο το σκηνικό με το κυνήγι των δύο σταυρών, που λειτουργούν ως «κλειδιά» για την εύρεση του θησαυρού, είναι ξεκάθαρα βγαλμένο από το χώρο των ταινιών με ήρωα τον Ιντιάνα Τζόουνς. Μάλιστα, παρακολουθώντας την ταινία, και βλέποντας πόσο μεγάλη σημασία έδωσαν οι σεναριογράφοι στο «μεταξύ κατεργαρέων, ειλικρίνεια», στο ζήτημα της εμπιστοσύνης μεταξύ άγνωστων ουσιαστικά μεταξύ τους ανθρώπων, που τους ενώνει απλά το κυνήγι ενός θησαυρού, μου ήρθε στο νου το «Entrapment» και συγκεκριμένα η ατάκα του Sean Connery (που όλοι ξέρουμε πως έχει υποδυθεί και τον πατέρα του Ιντιάνα Τζόουνς, χα!) προς της Catherine Zeta Jones: «first we try, then we trust». 

Ο Τζέιμς Μποντ μας έρχεται στο νου με τις απιθανότητες: τόσο η σκηνή με το αεροπλάνο και την πτώση στο κενό, όσο κυρίως η σκηνή με τα ελικόπτερα που κυνηγιούνται κουβαλώντας... γαλέρες ανάμεσα σε συμπληγάδες πέτρες κάπου στις Φιλιππίνες, βγήκαν θαρρείς μέσα από τα υγρά όνειρα Τζέιμς Μποντ αφισιονάντο! Αλλά και ο ήρωας του Dan Brown, ο Ρόμπερτ Λάνγκτον, μας έρχεται στο νου σε ότι αφορά την επίλυση των γρίφων. Όπως και ο... Tom Cruise από το «Κοκτέιλ» στις (λίγες) σκηνές του bartending. Πολλά δάνεια λοιπόν και λογικό ως ένα σημείο. Το θέμα είναι αν όλα αυτά λειτουργούν στην ταινία. Και ω, ναι, λειτουργούν. 

Κακά τα ψέματα, πάντως, όλα αυτά θα πήγαιναν στράφι αν δεν υπήρχε αυτή η περίφημη «χημεία» ανάμεσα στον Tom Holland και τον Mark Wahlberg. Δείτε πχ τι συνέβη στο Marry Me: καμία απολύτως χημεία ανάμεσα στην Jennifer Lopez και τον Owen Wilson. Πώς να πάει καλά μια ταινία όταν κάτι τόσο ζωτικής σημασίας απλά δεν υφίσταται; Ο γεμάτος ενέργεια και νιότη Tom Holland ταιριάζει γάντι με τον κυνικό και σχεδόν ανέκφραστο Mark Wahlberg. Και τούτη η ταινία αποτελεί ένα είδος στοιχήματος για τον πιτσιρικά Holland: μπορεί το όνομά του, πρώτο πρώτο στη μαρκίζα, να τραβήξει κόσμο, όταν ο φίλος μας δεν υποδύεται τον Πίτερ Πάρκερ, τον αγαπημένο Spider-Man; Για να δούμε. Προσεχώς θα υποδυθεί τον Fred Astaire σε ένα biopic για τον πρωτοπόρο ηθοποιό – χορευτή. 

Και λογικά, θα τον δούμε και σε άλλες ταινίες «Uncharted»: ήδη οι παραγωγοί μας προϊδεάζουν με τη σκηνή που ακολουθεί τους τίτλους τέλους, που καλό θα είναι να καθίσετε να τους δείτε. «Sic Parvis Magna»: Μεγαλεία από μικρά ξεκινήματα. Πήραμε το ορεκτικό μας λοιπόν. Για να δούμε αν θα ακολουθήσει ένα λουκούλλειο γεύμα ή απλά το πλαστικό φαγητό των φαστφουντάδικων...

Στις δικές μας αίθουσες? Στις 17 Φεβρουαρίου 2022 από την Feelgood Ent.!

"... κι αποχαιρέτα την, την Αλεξάνδρεια που χάνεις"

του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969)

Πόσα like απαιτούνται για να σου αρέσει ο εαυτός σου;

Αυτή είναι η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία μυθοπλασίας, που σκηνοθετεί η γεννημένη το 1978 στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου σκηνοθέτιδα. Η Ayten Amin είναι ενεργή στον χώρο του κινηματογράφου τα τελευταία 12 χρόνια. Η πρώτη της ταινία μικρού μήκους, το «Her Man», συμμετείχε στο Φεστιβάλ του Κλερμόν Φεράν, κέρδισε πολλά τοπικά βραβεία και αγοράστηκε από το Canal Plus της Γαλλίας. Το 2013, η πρώτη της ταινία μεγάλου μήκους ταινία μυθοπλασίας, το «Villa 69», κέρδισε το ειδικό βραβείο της επιτροπής για αραβική ταινία στο φεστιβάλ του Άμπου Ντάμπι. Στην επαγγελματική της πορεία, η Ayten έχει κερδίσει πολλά σημαντικά βραβεία και διακρίσεις, όπως το Film Connection Award καλύτερης ταινίας του Καΐρου και το Hubert Bals Award στο FilmMart του Ντουρμπάν. Συν-σκηνοθέτησε μαζί με τους Tamer Ezzat, Amr Salama και Ahmad Abdalla το ντοκιμαντέρ «Tahrir 2011» που αναφέρεται στα γεγονότα της Αιγυπτιακής Επανάστασης, το οποίο συμμετείχε στο φεστιβάλ Βενετίας, στο φεστιβάλ του Τορόντο και ήταν υποψήφιο για βραβείο καλύτερου ντοκιμαντέρ για τον κινηματογράφο υπέρ της ειρήνης στο Βερολίνο το 2012. Το 2019 σκηνοθέτησε 20 επεισόδια του επιτυχημένου δράματος «Saabe' Gaar» (The Seventh Neighbour).

Το Souad ήταν να κάνει την παγκόσμια πρεμιέρα του στο φεστιβάλ των Καννών του 2020, το οποίο τελικά ακυρώθηκε λόγω της πανδημίας του κορωναϊού. Τελικά έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα της στο φεστιβάλ της Tribeca το καλοκαίρι του 2021 και λίγο μετά συμμετείχε στο φεστιβάλ Βερολίνου (στο τμήμα «Πανόραμα»), του οποίου η έκδοση με θεατές στις αίθουσες, έλαβε χώρα το καλοκαίρι του 2021. Η πανελλήνια πρεμιέρα της δόθηκε στο πλαίσιο του περασμένου φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Τέλος, να σημειώσουμε πως η ταινία αποτέλεσε την επίσημη πρόταση της Αιγύπτου για τα φετινά ξενόγλωσσα Όσκαρ.

Η υπόθεση: Το Ζαγκαζίγκ είναι μια από τις πολλές μικρές πόλεις που αναπτύσσονται στο Δέλτα του Νείλου, στην Αίγυπτο. Εκεί ζει στο σήμερα μια 19χρονη κοπέλα, η Σουάντ. Η Σουάντ ζει διπλή ζωή. Ενώ παραμένει συντηρητική και κλεισμένη στο στενό οικογενειακό και κοινωνικό της περιβάλλον, έχει εμμονή με την εικόνα της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και συνάπτει κρυφές σχέσεις με άντρες στο διαδίκτυο. Η τελευταία της «σχέση» είναι ο Αχμέντ, ένας μεγαλύτερός της άντρας, ο οποίος ως επάγγελμα έχει να ανεβάζει περιεχόμενο στις διάφορες πλατφόρμες κοινωνικών δικτύων. 

Η Σουάντ δεν είναι ευχαριστημένη από την πορεία που έχει πάρει αυτή η «σχέση». Και γενικότερα, λέει διαρκώς ψέματα για την προσωπική της ζωή, προβάλλοντας εικόνες της ζωής που θα επιθυμούσε να ζει. Μόνο που οι φιλοδοξίες της σιγά σιγά καταρρέουν με την επέλαση της πραγματικότητας. Μια σειρά μικροσυμβάντων κορυφώνεται σ’ ένα τραγικό γεγονός, το οποίο οδηγεί τη Ραμπάμπ, τη 16χρονη αδελφή της Σουάντ, σε ένα ταξίδι αναζήτησης απαντήσεων στην Αλεξάνδρεια...

Η άποψή μας: Αίγυπτος και Ελλάδα: θα μπορούσαμε να μιλήσουμε και για βίους παράλληλους. Χώρες με μυθικό παρελθόν, χώρες που θεμελίωσαν τον σύγχρονο δυτικό πολιτισμό όπως τον γνωρίζουμε, χώρες που βιώνουν ένα πολύ προβληματικό παρόν (για να το θέσουμε ευγενικά), χώρες που βαδίζουν αβέβαια προς το μέλλον, αναπολώντας τα περασμένα μεγαλεία (και διηγώντας τα να κλαις), χώρες που στο σήμερά τους δομούνται από συντηρητικές κατά βάση κοινωνίες. Χώρες όπου, ακόμα και σήμερα, η θρησκεία παίζει πολύ βασικό ρόλο στη διαμόρφωση συνειδήσεων και συμπεριφορών. Στην Ελλάδα υπάρχει ένας πολύ δυνατός πυρήνας χριστιανοταλιμπάν. Τα πράγματα είναι πολύ άσχημα. Όμως, υπάρχουν και χειρότερα. Υπάρχει και η Αίγυπτος, υπάρχουν κι όλες εκείνες οι μουσουλμανικές χώρες, όπου η λανθασμένη ανάγνωση των θρησκευτικών επιταγών οδηγεί σε συνθήκες ασφυξίας το τμήμα εκείνο του πληθυσμού, που είναι το πιο δυναμικό, το πιο τρυφερό, που θα αποτελέσει το μέλλον. Τους νέους. 

Η Σουάντ δεν έχει απλά διπλή ζωή. Ζει πολλές ζωές ταυτόχρονα! Από τη μια, είναι η υπάκουη κόρη. Η σχέση της με τον πατέρα της περιορίζεται στο να... εκτελεί τις «διαταγές» του σε σχέση με τη μεταφορά της τηλεόρασης, την παρασκευή τσαγιού και την προσφορά κουλουρακίων. Η δε σχέση της με τη μητέρα της μπορεί να είναι καλύτερη, αλλά σε κάθε τους κοινή εμφάνιση έξω από το σπίτι, η μητέρα της την πιάνει σφιχτά αγκαζέ, όχι για να την προστατέψει, αλλά για να μην την αφήσει θαρρείς να εξοκοίλει, να ξεφύγει, να παρεκκλίνει. Αυτή η ασφυκτική πίεση που δεν επιτρέπει ανήθικα παραστρατήματα, όπου οι θείες γκρινιάζουν και επιχειρηματολογούν εναντίον των... έγχρωμων χιτζάμπ, όπου δεν επιτρέπεται να πεις τη λέξη «θεός» όταν έχεις περίοδο ή όταν βρίσκεσαι στην τουαλέτα (!!!) οδηγεί την Σουάντ (και πολλές άλλες κοπέλες και αγόρια σαν την Σουάντ) στην ελευθερία των social media. 

Σε έναν κόσμο, διαφορετικό, διαδικτυακό, άυλο, στον οποίο μπορεί να φλερτάρει, να στέλνει τολμηρές φωτογραφίες, να εκφράζεται, να λέει τη γνώμη της, να είναι ο εαυτός της. Ποιος όμως είναι ο εαυτός της; Η Σουάντ «κατασκευάζει» έναν... εαυτό, τον φαντασιώνεται και τον πλάθει κατά το δοκούν. Είναι χαρακτηριστική η σεκάνς στην αρχή της ταινίας, στο λεωφορείο, όπου λέει σε δύο διαφορετικές συνεπιβάτισσες, δύο διαφορετικές ιστορίες για το ποια είναι και με ποιον τα «έχει». Ωραία η αίσθηση της ελευθερίας, έτσι; Αυτή όμως είναι μια ελευθερία ψεύτικη ή αλλιώς, μια άλλη σκλαβιά. Που εντέλει δεν σου επιτρέπει να ξεφύγεις από τα στερεότυπα. Όταν μια φίλη της, της λέει πως μια άλλη φίλη τους είδε την Σουάντ να μιλάει στον αδελφό της φίλης χωρίς να φοράει χιτζάμπ (τρομερά πράγματα δηλαδή), η Σουάντ, αυτή που προσπαθεί να ξεφύγει, αυτή που θέλει να είναι ελεύθερη και μακριά από πουριτανισμούς, λέει πως αυτή η φίλη λέει ψέματα, πως είναι πουτάνα, μιας που πίνει και καπνίζει! Ωιμέ! 

Η ταινία ονομάζεται Σουάντ για χάρη της. Είναι χωρισμένη σε τρία κομμάτια και το πρώτο, το μεγαλύτερο, ονομάζεται επίσης Σουάντ. Και τελειώνει αναπάντεχα, με κάτι βγαλμένο από την «Ονειρεμένη ζωή των αγγέλων» του Erick Zonca, σαφώς περισσότερο υπαινικτικό εδώ αλλά εξίσου δραματικό και συγκλονιστικό. Τα άλλα δύο βαφτίζονται από τους δύο άλλους πρωταγωνιστές της ταινίας: την μικρότερη αδελφή της Σουάντ, την Ραμπάμπ και τον «γκόμενο» της Σουάντ, τον Αχμέντ. Στο υπόλοιπο της ταινίας λοιπόν παρουσιάζονται κι άλλες πτυχές του τι σημαίνει να ζεις στην Αίγυπτο την σήμερον ημέρα. Όπου η παρθενία έχει ακόμα τεράστια σημασία. Όπου το «ήταν θέλημα Θεού» ακούγεται κατά κόρον. Όπου η μεσοαστική τάξη μπορεί να λειτουργεί με τους δικούς της κανόνες, σαφώς απαλλαγμένη εν πολλοίς από τις αγκυλώσεις, αλλά και πάλι, θέλει τρεις ώρες οδήγησης στην Αλεξάνδρεια για να βρεις ένα μέρος όπου να μπορέσεις να φιλήσεις την κοπέλα σου χωρίς να σε πάρουν χαμπάρι – κάτι που αν συμβεί (αν σε πάρουν χαμπάρι δηλαδή) θα είναι σαφώς πρόβλημα. 

Η σκηνοθέτιδα πετυχαίνει εν πολλοίς τον στόχο της. Παρουσιάζει ένα λεπτομερέστατο πορτρέτο της πατρίδας της όπως είναι σήμερα. Διευθύνει εξαιρετικά τους – κατά βάση ερασιτέχνες – ηθοποιούς της. Ίσως το μοντάζ, ιδίως στο πρώτο μέρος της ταινίας, να μην βοηθάει στη στρωτή αφήγηση του σεναρίου, αλλά μικρό το κακό. Ίσως το χαμήλωμα των τόνων από ένα σημείο και μετά (θα καταλάβετε για ποιο σημείο μιλάω όταν θα δείτε με το καλό την ταινία) να αποτρέπει το ξέπεσμα στο μελό μεν, αφαιρεί ένταση από την αφήγηση δε. Όπως και να έχει, αυτή είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα ταινία. Γεμάτη ανθρωπιά. Που αποφεύγει όπως ο διάολος το λιβάνι τον διδακτισμό. Και που καταφέρνει να στηλιτεύει τόσο την θρησκοληψία όσο και τις παρενέργειες των κοινωνικών δικτύων, χωρίς να χάνει στιγμή τον ανθρωπισμό της. Δεν το λες και μικρό επίτευγμα αυτό. 

ΥΓ: Τούτο το κείμενο γράφτηκε την ημέρα που διάβασα πως ένας πατέρας σε ένα μικρό νησί των Δωδεκανήσων, αυτοκτόνησε, επειδή κυκλοφόρησε στο διαδίκτυο ένα βίντεο με τον γιο του σε ερωτικές περιπτύξεις με έναν άλλο άνδρα. Αυτοκτόνησε επειδή του έκαναν καζούρα οι συγχωριανοί του. Αυτοκτόνησε από ντροπή. Είπαμε: Ελλάδα και Αίγυπτος, βίοι παράλληλοι...

Στις δικές μας αίθουσες? Στις 17 Φεβρουαρίου 2022 από την Cinobo!

του gaRis (@takisgaris)

Μάντεψε ποιος ήταν ο αγαπημένος της 10χρονης κοράκλας μου (τώρα κοντεύει δεκαπέντε και μετακινήθημεν προς Timothée Chalamet ελέω Little Women): Φυσικά ο Will Smith, Fresh Prince of Bell - Air, πάνω στον οποίο έχτισε το απόλυτο σίτκομ ο μέγας Quincy Jones στο λυκαυγές των 90s (1990 - 1996). Διάδοχος του Bill - γκουχ, γκουχ - Cosby Show (1984, τράβηξε 8 σεζόν) στην τηλεοπτική συνείδηση της μαύρης Αμερικής, ο τυπάρας από το Philly, του δημοφιλούς rap ντουέτου DJ Jeff and the Fresh Prince, επέδειξε ζήλο φοβερό και άστρο λαμπρό από τα μικράτα του. Τολμώ να γράψω πως είναι εφάμιλλος του άλλου megastar, Tom Cruise, με πορείες παράλληλες σε box office αλλά και οσκαρικού βεληνεκούς ερμηνείες. Το κεφάλαιο βραβευτικής αναγνώρισης για τον Will, που με τον καιρό έχει μετεξελιχθεί στον απόλυτο guru /influencer στα σόσιαλ παραμένει ακανθώδες, παρά την έφεσή του να παραδίδει έξοχες ερμηνείες σε biopics (Ali, The Pursuit of Happyness, Concussion). Το περί ου ο λόγος (Concussion) εν μέρει άναψε προ 6ετίας το λαμπάκι της #OscarsSoWhite κατακραυγής καθώς τη χρονιά εκείνη δεν υπήρξε ούτε μια υποψηφιότητα ανάμεσα στους 20 υπό βράβευση ρόλους, από ηθοποιό μη λευκό (sic). Σημειωθήτω ότι ο έρωτας της ζωής του και μάνα των παιδιών του, Jada Pinkett Smith δε φείσθηκε ψόγου για το φαινόμενο τότενες.

Το νερό κύλησε στο αυλάκι, η Ακαδημία ανεβαπτίσθη στην κολυμβήθρα του σιλωάμ, η Jada την έκανε δι’ολίγον στριφογυριστή με νεαρό ράπερ, καθώς η καριέρα του Will έπνεε τα λοίσθια. Ο κόσμος τον ψυχοπόνεσε, η Jada γύρισε, αυτός συγχώρησε και το πρότζεκτ ήρθε καπάκι: Η επική ιστορία αναρρίχησης δυο μαύρων αδελφών τενιστριών στο No1 της παγκόσμιας κατάταξης. Πίσω από τις Venus και SerenaWilliams, βρίσκεται ο εγκέφαλος με το πλάνο των 78 σελίδων, ο πάτερ φαμίλιας Richard Williams. Από τις αλάνες του Κόμπτον στα Ουίμπλεντον και τα Φλάσιν Μέντοους, τρομερή απόστα. Ένα all - american dream underdog story από τα λίγα. Ο δικός μας χτυπά φλέβα χρυσού, επιπέδου Sandra Bullock με The Blind Side. 

Με συμπαραγωγούς τις έτι ενεργές (!) σούπερσταρ του σπορ και all - around black cast (στη σκηνοθεσία ο άσημος Reinaldo Marcus Green) o Willy αποκτά big player status ήδη από το Telluride για να απογειωθεί με ένα six - pack οσκαρικών υποψηφιοτήτων στις δυνατές κατηγορίες (ταινία - μοντάζ - πρωτότυπο σενάριο - Beyonce στο τραγούδι - Α’ Ανδρικό για τον Smith και Β’ Γυναικείο για την Aunjanue Ellis που υποδύεται τη μαμά Williams και αναμφίβολα αποτελεί την άγκυρα που κρατά το καράβι στο λιμάνι με το δυναμισμό και τη σοφία της). 

Πάμε τώρα. Ναι, αν δεν υπήρχε το Belfast, το King Richard θα μπορούσε να είναι το αντίπαλο δέος του The Power of the Dog για το μεγάλο τρόπαιο. Λόγω θεματολογίας, απήλ στον μαύρο πληθυσμό, τους λίμπεραλς και τα φρέσκα Μέλη της Ακαδημίας, μετά τη διαπλάτυνση. Καλή ταινία όμως δεν είναι. Χτυπά τις 2 ½ ώρες, γυρνώντας γύρω - γύρω από το ίδιο πόιντ του πόση ακύρωση έφαγε ο Richard ωσότου εδραιώσει τα κορίτσια του στο παγκόσμιο τενιστικό στερέωμα. Καθαρή αγιογραφία, σε αντίθεση με τον αληθινό χαρακτήρα που παρουσιάζει σκιές. Η λαμπερότερη περσόνα που στην πραγματικότητα είναι η Serena ΕΝΝΟΕΙΤΑΙ, περιορίζεται σε απολύτως δευτερεύοντα ρόλο, ακόμη κι έναντι της αδερφής της Venus. 

Οι τενιστικές αναμετρήσεις είναι πενιχρά κι ανέπνευστα γυρισμένες και το δηλώνω ως φανατικός του σπορ. Όχι επιπέδου Borg vs McEnroe (2017) αλλά ούτε καν Battle of the Sexes (2013). Τι μένει λοιπόν, με έξτρα ντεζαβαντάζ ότι, οι στοιχειωδώς ενημερωμένοι θεατές του σήμερα γνωρίζουν εκ προοιμίου την ευτυχή κατάληξη της υπόθεσης; Ο παράγων Will Smith. Ο χαρισματικός χαμαιλέων που έχει ξανά το άγγιγμα του Μίδα. Δεν κάνει ερμηνεία καριέρας (πίσω από Happyness και Ali), όμως βγάνει συγκίνηση, φιλοδοξία χωρίς έπαρση και απαράμιλλη αγωνιστικότητα. Κουβαλά μια οκ ψιλοβαρετή ταινιούλα από τη μπέιζλάιν και σμασάρει ανεβαίνοντας στο φιλέ. Το King Richard θα μείνει στη μνήμη ως το όχημα βραβευτικής δικαίωσης του Philly Willy, ξεπλερώνοντας χρωστούμενα. Τα υπόλοιπα τα ξεχνάς ταυτόχρονα με τα κρέντιτς του τέλους και το συνυποψήφιο άσμα Be Alive της Μπηγιόνσε Νόουλς.

Στις δικές μας αίθουσες? Στις 17 Φεβρουαρίου 2022 από την Tanweer!