Movies Ltd

Post-covid αμηχανία

γράφει ο Θόδωρος Γιαχουστίδης(@PAOK1969)

Λίγο πριν την «Κόλαση» του Δάντη

Ο Βασίλης Μαζωμένος είναι Έλληνας σκηνοθέτης, σεναριογράφος και παραγωγός ταινιών. Είναι μέλος της Ευρωπαϊκής και της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου. Ιδρυτής και διευθύνων της εταιρείας Ορμή (Horme Pictures), έχει γράψει και σκηνοθετήσει δέκα μεγάλου μήκους ταινίες. Είναι επίσης γνωστός ως παραγωγός μικρού μήκους ταινιών. Με τούτη την ταινία του κλείνει η «Τριλογία της Κρίσης», που ξεκίνησε με την ταινία «Γραμμές» (2016) και συνεχίστηκε με την ταινία «Εξορία» (2019).

Η ταινία έκανε την πανελλήνια πρεμιέρα της στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, τον περασμένο Νοέμβριο. Λίγο αργότερα πραγματοποίησε την αθηναϊκή της πρεμιέρα στο Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου, όπου συμμετείχε στο διεθνές διαγωνιστικό τμήμα, κερδίζοντας το βραβείο σκηνοθεσίας. Η ταινία συνεχίζει τις προβολές της σε διάφορα φεστιβάλ, συμμετέχοντας μεταξύ των άλλων στο διαγωνιστικό τμήμα του Fantasporto και κερδίζοντας το βραβείο καλύτερης ταινίας στα Maverick Film Awards.

Η υπόθεση: Επτά διαφορετικές ιστορίες στη σύγχρονη Ελλάδα. Ιστορίες όπου οι ήρωές τους προσπαθούν να εξαγνιστούν μέσω της αγάπης. Ένας μοναχός ηγείται μιας πομπής. Ένα κορίτσι διασώζεται από την πορνεία. Δύο κολεγιόπαιδα γίνονται δράστες βίαιων περιστατικών. Ένας ηλικιωμένος πέφτει θύμα μιας αστυνομικού. Ένα ζευγάρι προσπαθεί να αποκαταστήσει τη σχέση του. Μια γυναίκα εκφράζει τον θυμό της σε έναν δημόσιο υπάλληλο. Ένας άνδρας απάγει τον καλύτερο του φίλο. Επτά διαφορετικές ιστορίες για την αγάπη στη σύγχρονη Ελλάδα, από ανθρώπους που την αναζητούν, τη βρίσκουν, τη χάνουν.

Η άποψή μας: Ο Βασίλης Μαζωμένος κάνει ιδιαίτερο, ιδιοσυγκρασιακό σινεμά, το οποίο υπηρετεί με συνέπεια. Είναι ένα σινεμά που δεν μπορεί να κάνει εύκολα γκελ στον πολύ κόσμο. Έτσι κι αλλιώς, υπάρχει μια προκατάληψη και μια δυσπιστία από το εγχώριο κοινό για τις ελληνικές ταινίες, που δεν παράγονται για μαζική κατανάλωση, με ελάχιστες εξαιρέσεις. Είναι ένας φαύλος κύκλος λίγο, που δεν σπάει και συνεχίζεται εις το διηνεκές. Μπορώ να αναγνωρίσω τις αρετές της κάθε ταινίας του – όπως και τούτης εδώ – αλλά δεν μπορώ να πω πως με καλύπτουν αισθητικά, συναισθηματικά ή εγκεφαλικά. Από την άλλη σκέφτομαι: αν ανέβαζε λιγάκι τον σουρεαλισμό στα σενάριά του και οι πρωταγωνιστές του ήταν βαμμένοι με βαρύ μέικ απ, μια χαρά δεν θα μιλούσαμε όλοι για τον Έλληνα Roy Andersson; 

Ναι, ναι, γελάτε, αλλά αφήστε αυτήν την ιδέα να καθίσει μέσα σας. Στην τελευταία του δημιουργία, μιας που μιλάμε για σπονδυλωτή ταινία, είναι λογικό κάποιες ιστορίες να είναι πιο ενδιαφέρουσες από άλλες, να υπάρχει δηλαδή κάτι το άνισο, που εντέλει χαρακτηρίζει ολόκληρο το φιλμ. Η... πλάκα είναι πως, έτσι όπως είναι δομημένη η κάθε ιστορία, υπάρχει κάτι το άνισο σε κάθε μία από αυτές! Με πιο χαρακτηριστικό αυτό που συμβαίνει στην τέταρτη ιστορία, αυτήν που τιτλοφορείται «Με το κεφάλι στο χώμα». Στο πρώτο μισό της, βλέπουμε τρεις αστυνομικούς να κάνουν πρόβα για μια παράσταση που ετοιμάζουν, σχετική με την Εθνική Γιορτή της 25ης Μαρτίου. Στο δεύτερο μισό, η επίσης αστυνομικός, συγκάτοικος της κοπέλας που συμμετέχει στις πρόβες, συγκινείται από την παρουσία στο τμήμα ενός ανιακού γεράκου και τον απαγάγει, παίρνοντάς τον μαζί της στο σπίτι της. Αυτό το δεύτερο μισό τούτης της ιστορίας είναι το καλύτερο κατά την άποψή μου τμήμα ολόκληρης της ταινίας. 

Ξεπερνάει το καταγγελτικό, σκοτεινό κατά βάση, γεμάτο θυμό και ζοφερό κλίμα του υπόλοιπου φιλμ και βγάζει ψυχούλα, βοηθούμενο τα μάλα από την ερμηνεία της υπέροχης Μαρίας Ζορμπά στο ρόλο της αστυνομικού. Από εκεί και πέρα βρήκα πολύ έξυπνο και χαριτωμένο το γεγονός πως κάποιοι ήρωες σε μια ιστορία γίνονται κομπάρσοι κάποιας άλλης ιστορίας και το αντίστροφο. Η πρώτη ιστορία με τίτλο «Λυγισμένα βλέμματα» θα μπορούσε να αγγίξει καλτ διαστάσεις, με τον παπά και τους μπατριώτες πιστούς, που απαιτούν να μπουν σε εκκλησία, τις ημέρες που αυτό απαγορευόταν λόγω της επιδημίας του covid. 

Η δεύτερη ιστορία με τίτλο «Με τη συνοδεία ενός αγγέλου» έχει επίσης καλτ στιγμές, με την εμφάνιση ενός... Elvis που διευθύνει ένα κωλόμπαρο, που μοιάζει ύποπτα με παιδότοπο, όπου κάνει θεϊκή εμφάνα η Άννα Γούλα, με ατάκα «καλώς τους μαλάκες» και που κατά τα λοιπά παρουσιάζει την «σωτηρία» μιας νεαρής πεταλουδίτσας από τον πατέρα της, που είχε χρόνια να δει. Κι αν όλο αυτό βγάζει μια εσάνς «Στρέλλας» οφείλεται και στην παρουσία του Κοκιασμένου στο ρόλο του πατέρα. Στην τρίτη ιστορία με τίτλο «Σε πυκνό καπνό», την πιο αδύναμη από τις επτά, έχουμε τη δράση μπαχαλάκηδων αντιεξουσιαστών. Κι εδώ όμως υπάρχει ένα πολύ ωραίο, μπρεχτικό, θεατρικό εύρημα, που όμως λειτουργεί μια χαρά κινηματογραφικά: αυτό της συνομιλίας του ενός καλοταϊσμένου αντιεξουσιαστή με την φραγκάτη μάμι του, υποτίθεται μέσω κινητού, αλλά... χωρίς κινητό. 

Στην πέμπτη ιστορία με τίτλο «Βάρος γύρω από το λαιμό» το πόιντ είναι η αποξένωση. Η ανικανότητα όχι μόνο να αγαπήσουμε αλλά κι απλά να κάνουμε έρωτα με άλλους, με τον άνθρωπό μας. Οθόνες, τσόντες, αυτοϊκανοποίηση κι ένας... καταραμένος όφις μας σπρώχνουν στην κατά μόνας συναισθηματική εξορία μας. Στην έκτη ιστορία με τίτλο «Γύρισα από τους νεκρούς για να σε βρω» στο στόχαστρο μπαίνουν τα χάλια του δημοσίου και η νοοτροπία του Ελληνάρα, που βρίζει τους άλλους Ελληνάρες για το ότι είναι Ελληνάρες! Τέλος, στην έβδομη ιστορία με τίτλο «Γυρίζει προς το νερό και ατενίζει», ο φίλος ενός καρκινοπαθή σε τελικό στάδιο, τον βγάζει από το νοσοκομείο. Κι εδώ, όπως και στην τέταρτη ιστορία, έχουμε δύο διαφορετικά ευδιάκριτα μέρη. Και το δεύτερο μέρος είναι και πάλι αυτό που κερδίζει τις εντυπώσεις. 

Είναι εκεί όπου η ταινία δικαιώνει τον χαρακτηρισμό της καθαρά ως σινεμά, καθώς βγαίνει από τους εσωτερικούς χώρους και πηγαίνει έξω. Εκεί, το «ύφασμα» της ταινίας από τηλεοπτικό γίνεται καθαρά κινηματογραφικό. Εκεί, το μάτι αναπνέει επιτέλους σινεμά. Έτσι που λέτε: Καθαρτήριο. Όσοι πιστοί, προσέλθετε.

Στις δικές μας αίθουσες? Στις 2 Φεβρουαρίου 2023 από την New Star!