Δεν είμαι ο νέγρος σου
του Raoul Peck
Black Power!
του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969) 
Ένα ντοκιμαντέρ – δυναμίτης!
Ο Raoul Peck εμφανίστηκε στην περασμένη Berlinale με δύο ταινίες. Κι ενώ στην ταινία μυθοπλασίας Όταν ο Μαρξ συνάντησε τον Ένγκελς (Der Junge Karl Marx) δεν τα πήγε καθόλου καλά, με το ντοκιμαντέρ Δεν είμαι ο νέγρος σου (I Am Not Your Negro) πετυχαίνει μια πολύ σπουδαία επίδοση. Δεν βρέθηκε λοιπόν καθόλου τυχαία αυτή η ταινία ως η μία από τις πέντε υποψήφιες για το Όσκαρ καλύτερου ντοκιμαντέρ την περασμένη σεζόν. Είναι ταινιάρα!
Η ταινία έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα της στο φεστιβάλ Τορόντο του 2016, όπου κέρδισε το βραβείο κοινού στην κατηγορία του ντοκιμαντέρ. Η λέξη negro ακούγεται 78 φορές καθ' όλη τη διάρκεια της ταινίας. Και στη χώρα μας η ταινία έκανε πρεμιέρα στο περασμένο φεστιβάλ ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
Η υπόθεση: Τον Ιούνιο του 1979 ο πολυτάλαντος Αφροαμερικάνος συγγραφέας James Baldwin ξεκίνησε να δουλεύει πάνω στο τελευταίο βιβλίο του, «Remember this House» το οποίο ποτέ δεν ολοκλήρωσε. Οι προσωπικές του μνήμες σχετικά με τους τόσο διαφορετικούς μεταξύ τους ηγέτες και αγωνιστές για τα δικαιώματα των Αφροαμερικάνων, του Medgar Evers, του Malcolm X, και του Martin Luther King – αναφορά με τη σειρά που δολοφονήθηκαν καθώς δολοφονήθηκαν και οι τρεις – και οι θύμισές του από τις δικές του οδυνηρές εμπειρίες ως Αφροαμερικάνος, χρησιμοποιούνται σε αυτό το ντοκιμαντέρ προκειμένου να ξαναγραφτεί η Αμερικάνικη Ιστορία!
Η άποψή μας: Όσοι με παρακολουθείτε συστηματικά θα το γνωρίζετε ήδη: δεν τα γουστάρω τα ντοκιμαντέρ. Δεν μπορώ να υποκύψω στη γοητεία ενός φιλμικού είδους που υποτίθεται ότι είναι αληθινό. Τίποτε όμως δεν είναι αληθινό όταν το καταγράφει μια κάμερα! Γουστάρω τη μυθοπλασία, η οποία όμως θέλω να είναι... ρεαλιστική! Σαν... ντοκιμαντέρ. Αλλά ας μην το συνεχίσουμε... Τούτο εδώ, όμως, είναι ιδιαίτερο ντοκιμαντέρ. Είναι σπουδαίο ντοκιμαντέρ. Αφηγητής του είναι ο Samuel L. Jackson, με αυτήν τη χαρακτηριστική, στιβαρή φωνή του. «Πρωταγωνιστής» είναι ο μακαρίτης μαύρος συγγραφέας, James Baldwin. Από τους ηγέτες της Αφροαμερικάνικης κοινότητας, που ΔΕΝ δολοφονήθηκε, είχε έναν τρόπο να μιλάει και να γράφει, που είναι πραγματικά ανατριχιαστικός!
Κάθε του εμφάνιση μαγνήτιζε, ήταν φοβερός ρήτορας, ήξερε να χειρίζεται το λόγο μαγικά, ήταν συγκλονιστικός. Δεν τον ήξερα από πριν, να μην κάνω τον καμπόσο, αλλά μέσω του ντοκιμαντέρ αποτέλεσε για μένα σπουδαία ανακάλυψη. Μας μιλάει (μέσω τηλεοπτικών του εμφανίσεων ο ίδιος ή μέσω των γραπτών του, με τη φωνή του Jackson) για τρεις εμβληματικούς ηγέτες των Αφροαμερικάνων. Και οι τρεις φίλοι του. Και οι τρεις, τρομεροί άνθρωποι. Και όλες του οι παρατηρήσεις και όλες του οι αναφορές είναι τραγικά επίκαιρες. Ιδίως τώρα, με τον Τραμπ στην εξουσία. Το πρόβλημα των μαύρων στην Αμερική είναι το πρόβλημα των μεταναστών παγκοσμίως. Και είναι χοντρό πρόβλημα! Δείχνονται ένα σωρό στιγμιότυπα από ταινίες, μέσω των οποίων γίνεται μια εξελικτική μελέτη για το πως παρουσιάζονταν οι Αφροαμερικάνοι, πάντα σε σχέση με την κοινωνία, το βασικότερο όμως είναι πως η ταινία έχει καρδιά, έχει ρυθμό και λέει τα πράγματα όπως έχουν, χωρίς φιοριτούρες και βλακείες.
Πραγματικά τρομερή δουλειά. Ευφυής η επιλογή του ασπρόμαυρου. Και ναι, εδώ ο Peck κάνει μια φανταστική δημιουργία!
Η υπόθεση: Τον Ιούνιο του 1979 ο πολυτάλαντος Αφροαμερικάνος συγγραφέας James Baldwin ξεκίνησε να δουλεύει πάνω στο τελευταίο βιβλίο του, «Remember this House» το οποίο ποτέ δεν ολοκλήρωσε. Οι προσωπικές του μνήμες σχετικά με τους τόσο διαφορετικούς μεταξύ τους ηγέτες και αγωνιστές για τα δικαιώματα των Αφροαμερικάνων, του Medgar Evers, του Malcolm X, και του Martin Luther King – αναφορά με τη σειρά που δολοφονήθηκαν καθώς δολοφονήθηκαν και οι τρεις – και οι θύμισές του από τις δικές του οδυνηρές εμπειρίες ως Αφροαμερικάνος, χρησιμοποιούνται σε αυτό το ντοκιμαντέρ προκειμένου να ξαναγραφτεί η Αμερικάνικη Ιστορία!
Η άποψή μας: Όσοι με παρακολουθείτε συστηματικά θα το γνωρίζετε ήδη: δεν τα γουστάρω τα ντοκιμαντέρ. Δεν μπορώ να υποκύψω στη γοητεία ενός φιλμικού είδους που υποτίθεται ότι είναι αληθινό. Τίποτε όμως δεν είναι αληθινό όταν το καταγράφει μια κάμερα! Γουστάρω τη μυθοπλασία, η οποία όμως θέλω να είναι... ρεαλιστική! Σαν... ντοκιμαντέρ. Αλλά ας μην το συνεχίσουμε... Τούτο εδώ, όμως, είναι ιδιαίτερο ντοκιμαντέρ. Είναι σπουδαίο ντοκιμαντέρ. Αφηγητής του είναι ο Samuel L. Jackson, με αυτήν τη χαρακτηριστική, στιβαρή φωνή του. «Πρωταγωνιστής» είναι ο μακαρίτης μαύρος συγγραφέας, James Baldwin. Από τους ηγέτες της Αφροαμερικάνικης κοινότητας, που ΔΕΝ δολοφονήθηκε, είχε έναν τρόπο να μιλάει και να γράφει, που είναι πραγματικά ανατριχιαστικός!
Κάθε του εμφάνιση μαγνήτιζε, ήταν φοβερός ρήτορας, ήξερε να χειρίζεται το λόγο μαγικά, ήταν συγκλονιστικός. Δεν τον ήξερα από πριν, να μην κάνω τον καμπόσο, αλλά μέσω του ντοκιμαντέρ αποτέλεσε για μένα σπουδαία ανακάλυψη. Μας μιλάει (μέσω τηλεοπτικών του εμφανίσεων ο ίδιος ή μέσω των γραπτών του, με τη φωνή του Jackson) για τρεις εμβληματικούς ηγέτες των Αφροαμερικάνων. Και οι τρεις φίλοι του. Και οι τρεις, τρομεροί άνθρωποι. Και όλες του οι παρατηρήσεις και όλες του οι αναφορές είναι τραγικά επίκαιρες. Ιδίως τώρα, με τον Τραμπ στην εξουσία. Το πρόβλημα των μαύρων στην Αμερική είναι το πρόβλημα των μεταναστών παγκοσμίως. Και είναι χοντρό πρόβλημα! Δείχνονται ένα σωρό στιγμιότυπα από ταινίες, μέσω των οποίων γίνεται μια εξελικτική μελέτη για το πως παρουσιάζονταν οι Αφροαμερικάνοι, πάντα σε σχέση με την κοινωνία, το βασικότερο όμως είναι πως η ταινία έχει καρδιά, έχει ρυθμό και λέει τα πράγματα όπως έχουν, χωρίς φιοριτούρες και βλακείες.
Πραγματικά τρομερή δουλειά. Ευφυής η επιλογή του ασπρόμαυρου. Και ναι, εδώ ο Peck κάνει μια φανταστική δημιουργία!
Στις δικές μας αίθουσες? Στις 16 Νοεμβρίου 2017 από την AMA Films
