Movies Ltd

γράφει ο zerVo (@moviesltd)

Γεννημένος στην επαρχία Γκάνσου της Βορειοδυτικής Κίνας στα 1983 και σπουδαγμένος στην Εθνική Σχολή Ραδιοφώνου, Κινηματογράφου και Τηλεόρασης, ο σκηνοθέτης Li Ruijun πραγματοποίησε το δημιουργικό του ντεμπούτο μόλις στα 24 του χρόνια. Έκτοτε τα πονήματα του γίνονται δεκτά σε όλα τα σημαντικά κινηματογραφικά ραντεβού της γης, όπως συνέβη άλλωστε και με την έκτη δουλειά του, Yin Ru Chen Yan / Return To Dust, που προβλήθηκε για πρώτη φορά στα πλαίσια του διαγωνιστικού τμήματος της φετινής Μπερλινάλε. Το παράξενο για τον Ασιάτη ντιρέκτορα - αν και η μαρκίζα του φιλμ αναγράφει πως πρόκειται για μια απλοική ιστορία αγάπης - είναι που Ο Σπόρος της Αγάπης, ελάχιστες εβδομάδες μετά την πρεμιέρα του στην πατρίδα του, λογοκρίθηκε και πάφθηκε από τις αίθουσες, καθώς οι αρχές θεώρησαν πως ασκεί δριμύτατη και επιθετική κριτική στο πολιτικό σύστημα της χώρας. Δεν θα συμφωνήσω, αν καυτηριάζει κάτι, πρώτα και πάνω από όλα, είναι τους εκμεταλλευτές (απ)ανθρώπους που δημιουργεί το κοινωνικό γίγνεσθαι της έντονων ανισοτήτων αχανούς χώρας.

Πάμφτωχος, χαμηλών τόνων και το κυριότερο τίμιος, ο μοναχικός Μα Γιούτι, εργάζεται σκληρά στα άνυδρα χωράφια του χωριού του, για να βγάλει τα ελάχιστα οικονομικά κέρδη, που του χαρίζουν μια μηδενικών ανέσεων, μα ανεκτή για εκείνον ζωή. Η επιμονή των υπολοίπων μελών της οικογένειας του, για να δημιουργήσει κι εκείνος κάποια στιγμή το δικό του σπιτικό, θα τον ωθήσουν να αποδεχτεί την πρόταση να νυμφευτεί με προξενιό, την επίσης απόκληρη από την δική της φαμίλια, Κάο. Που είναι αρκετά νεότερη του, δεν φέρει την παραμικρή προίκα, ενώ στο κορμί της είναι εμφανείς οι αναπηρίες, που έχουν προκληθεί από την κακή συμπεριφορά πάνω της, των στενών της συγγενών. Συμπεριλαμβανομένης της αδυναμίας να τεκνοποιήσει.

Την αρχική παγωνιά της συνύπαρξης με μιαν άγνωστη, θα ακολουθήσει γοργά η θέληση από πλευράς του, να την εντάξει για τα καλά στην δύσκολη καθημερινότητα του, προκειμένου να τον βοηθά στις αγροτικές εργασίες του χωραφιού. Η σχέση που θα αναπτυχθεί μεταξύ τους σταδιακά, θα οδηγήσει το ζευγάρι να κάνει όνειρα για μια λιγάκι ποιοτικότερη ζωή, που θα συμβεί αν αγωνιστούν ακόμη πιο μεθοδικά στην σπορά του σιταριού, που στον μελλοντικό του θερισμό θα τους αποφέρει κάποια περισσότερα κέρδη.

Μην φανταστεί κανείς τίποτα επαναστατικές απολαβές, μερικά γιουάν παραπάνω που θα πάρουν από τον χονδρέμπορο, ούτως ώστε μετά από μερικές σοδειές να κατορθώσουν να αποκτήσουν κι εκείνοι την δική τους τηλεόραση, μια πολυτέλεια που ελάχιστοι συγχωριανοί έχουν στην κατοχή τους. Συνάμα με το άροτρο και το ινί όμως, θα πρέπει να βάλουν τα θεμέλια για να κτίσουν με λάσπη και πέτρα, το δικό τους καλύβι, μην καταφέρουν και ανεξαρτητοποιηθούν από την αυστηρή ματιά του στενού συγγενικού περίγυρου.

Δεν την χωρά ο νους τέτοια φτώχεια, τέτοια ανέχεια. Που χαρακτηρίζει το συντριπτικά μεγαλύτερο περιφερειακό τμήμα μιας χώρας που επιδιώκει να ορίσει τον τρίτο υπερδυναμικό πόλο. Η κοινωνική μέριμνα για όλους εκείνους που διαβιώνουν σε καταστάσεις χειρότερες κι από εκείνες των ζώων, πίσω από τις λαμπερές βιτρίνες των πολυπληθών μητροπόλεων, ισούται με το απόλυτο μηδέν. Καμία ελάχιστη στήριξη στην αγροτιά, καμιά παροχή έστω για την δημιουργία των βασικών συνθηκών στέγασης, καμία, στην κυριολεξία, ευθύνη, για την ασφάλεια των πολιτών ενός κράτους, που μοιάζουν με τέταρτης κατηγορίας. Πέρα από κατώτερου Θεού...

Υπό αυτή την πραγματικότητα, οι διαφορές στις διαστρωματώσεις κτίζονται ακόμη κι από τα πολύ λίγα. Ανώτερος εκείνος που διαθέτει κούρσα, από αυτόν που μονάχα ένα ψωριάρικο μουλάρι έχει στην κατοχή του. Υπέρτερος εκείνος που στην τσέπη έχει πέντε παράδες, από αυτόν που δεν έχει να πληρώσει ούτε για πέντε κοτίσια αβγά. Συνεπώς μονομιάς ο δεύτερος τίθεται στο περιθώριο, βγαίνει από το κάδρο και υπόκειται σε διαρκείς κρατικές τιμωρίες και εξευτελιστικές ποινές, ακόμη κι αν το ελάχιστο δίκαιο φέρνει προς το μέρος του. Δεν συζητούμε καν, δε, τι πρόκειται να συμβεί αν ο "εύπορος" της περιοχής χρειαστεί την βοήθεια του φουκαρά. Μια, δυο φιάλες αίμα ας πούμε για νοσοκομειακή χρήση. Δεν θα την ζητήσει, θα την απαιτήσει! Χωρίς αντίτιμο!

Άρα τι απομένει στον κακόμοιρο μεσήλικα και την ταλαιπωρημένη κυρά του, που σαν τους σύγχρονους σίσυφους χτίζουν λασπένιες τρώγλες, περιμένοντας την οργή της πολεοδομίας για το πότε θα τις γκρεμίσει με την δύναμη της μπολντόζας? Μόνο η αγάπη τους. Αυτή που δεν είχε την παραμικρή ρίζα, γεννημένη στο συνοικέσιο, μα που φούντωσε σαν το ίδιο το σιτάρι, πάνω στο χώμα, με λίγο αγέρα και δυο σταγόνες νερό από το κοντινό ρέμα. Απαιτήσεις τιποτένειες. Είναι αρκετό το τιτίβισμα των πουλιών, που έχουν κτίσει την φωλιά τους στα κεραμίδια, το τραγούδι της βροχής όταν κυλά από την στέγη και το θέατρο σκιών που δημιουργεί η λίγων κηρίων λάμπα, που φωτίζει το χαρτοκιβώτιο κοτετσάκι.

Πολύ συγκινητικές εικόνες, ρεαλιστικές, ανείπωτα δραματικές, που ζωγραφίζουν στο εκράν τις βασανισμένες ψυχές ενός ανδρόγυνου που δίχως να έχει στον ήλιο μοίρα, ονειρεύεται πως την επαύριον κάτι, μισό πόντο, καλύτερο τους επιφυλάσσει ο Ύψιστος. Και απλά πιστεύουν. Όπου πάμφτωχος κι η μοίρα του όμως. Η αφήγηση του Ruijun, τοποθετημένη μπροστά στην έξοχα φωτογραφημένη, κοκκινοχώματη, απέραντη ερημιά του τόπου του, εκτός από βολίδα στην καρδιά του συστήματος, είναι και δυσβάσταχτα σκληρή για τους ανθρώπους - ποντίκια του. Και εντέλει άκαρδα απαισιόδοξη, σε αντίθεση με τις συλλογιστικές των καλλιτεχνικών του διδασκάλων του, πρωτεργατών του ανθρωπιστικού σινεμά, που τόσο πιστά κι ευλαβικά ακολουθεί τις προσταγές. Με ολίγη από "εμείς θα ζήσουμε κι ας είμαστε φτωχοί", θα με είχε ενθουσιάσει ο πραγματικά αξιόλογος και με έντονη  ματιά κινηματογραφιστής.