Movies Ltd

του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969)

Κάγκελα παντού...

Από τότε που η πρώτη της μεγάλου μήκους ταινία μυθοπλασίας, «Το δάσος» (Moe no suzaku, 1997) κέρδισε την Χρυσή Κάμερα πρωτοεμφανιζόμενου σκηνοθέτη στο φεστιβάλ των Καννών εκείνης της χρονιάς, δεν υπάρχει ταινία της που να μην έχει λάβει μέρος στο μεγαλύτερο κινηματογραφικό φεστιβάλ του κόσμου! Ψέματα: η μόνη ταινία που... ξέφυγε από τις Κάννες, είναι το «Nanayomachi» (2007). Για την ταινία της «Πληγωμένο δάσος» (Mogari no mori, 2007) μάλιστα, κέρδισε το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής, μιας που συνήθως συμμετέχει στο διαγωνιστικό τμήμα. Το «Γλυκό φασόλι» (An, 2015) είναι η 8η μεγάλου μήκους ταινία της φιλμογραφίας της κι έλαβε μέρος στο τμήμα «Ένα κάποιο βλέμμα» του φεστιβάλ Καννών. Μέσα στο 2017 θα είναι έτοιμη και η 9η ταινία της, το «Hikari». Βάζετε στοίχημα πως θα συμμετέχει στο διαγωνιστικό τμήμα των Καννών; Πληρώνει 1,06 το συγκεκριμένο στοίχημα!

Το σενάριο για αυτήν της την ταινία βασίζεται σε βιβλίο του Durian Sukegawa. Και η ηθοποιός που υποδύεται τη νεαρή Wakana είναι η πραγματική εγγονή της πρωταγωνίστριας, Kirin Kiki.

Η υπόθεση: Ο Σεντάρο είναι ένας μοναχικός μεσήλικας, που διευθύνει μια μικρή καντίνα εξειδικευμένη στο ντοραγιάκι. Το ντοραγιάκι είναι μια γλυκιά λιχουδιά που δομείται από δύο τηγανίτες ανάμεσα στις οποίες μπαίνει (εν είδει σάντουιτς), μια μαρμελάδα από κόκκινα φασόλια. Η δουλειά είναι μπόλικη, καθώς το σημείο είναι καλό και εκεί συχνάζουν διάφοροι περίοικοι και έφηβοι μαθητές. Όταν βάζει μια αγγελία με την οποία ζητά συνεργάτη, τον προσεγγίζει η κυρία Τόκου, μια γυναίκα που πλησιάζει τα ογδόντα της. Ο Σεντάρο αρχικά την απορρίπτει από πεποίθηση πως λόγω ηλικίας και παραμορφωμένων χεριών δεν πρόκειται να έχει και καμιά σημαντική βοήθεια από την γηραιά κυρία. Όταν όμως δοκιμάζει τη συνταγή της για τη μαρμελάδα από κόκκινα φασόλια, ο Σεντάρο ενθουσιάζεται! Η δική της συνταγή δεν έχει καμία σχέση με την έτοιμη μαρμελάδα που χρησιμοποιεί ο ίδιος: είναι κατά πολύ ανώτερη. Έτσι, την προσλαμβάνει. Οι πελάτες αρχικά ενθουσιάζονται. Όταν όμως ανακαλύπτουν πως η παραμόρφωση των θαυματουργών χεριών της κυρίας Τόκου οφείλεται σε μια παλιά αλλά πολύ σοβαρή ασθένεια, σταματάνε να τρώνε στο μαγαζί. Η ιδιοκτήτρια του μαγαζιού πιέζει τον Σεντάρο να διώξει την γριά μαγείρισσα. Αλλά απ' ότι φαίνεται η ταλαίπωρη Τόκου δεν ήταν η μόνη που έκρυβε ένα μεγάλο, σκοτεινό μυστικό...

Η άποψή μας: Δήλωση πρώτη: δεν είμαι οπαδός του σινεμά της Kawase. Η ποίηση της εικόνας τη συνοδεία αργών ρυθμών και έντονων συμβολισμών δεν μου κάνει καμία εντύπωση. Είναι βαρετό σινεμά, εύκολο για τη δημιουργό, δήθεν. Είναι το σινεμά που έχει παγιδεύσει στις τελευταίες του δημιουργίες τον Terence Mallick – ο Αμερικανός δημιουργός, μάλιστα, είναι και περισσότερο φιλόδοξος και μπορεί να σε εκνευρίσει κιόλας με τις μεγαλοστομίες του! Δήλωση δεύτερη: αυτή είναι η πιο προσβάσιμη από τις δημιουργίες της Kawase. Το σενάριο είναι στρωτό, υπάρχει μπόλικη λατρεία φαγητού, οι συμβολισμοί είναι κι εδώ παρόντες αλλά δεν είναι πολλοί και είναι απλοί στο όριο του απλοϊκού και υπάρχει εν πάση περιπτώσει μια... γλυκιά αίσθηση, καθώς παρακολουθείς τους δύο βασικούς πρωταγωνιστές να επικοινωνούν, να ανοίγονται και να μας αποκαλύπτουν τα μυστικά τους.

Πρώτα μαθαίνουμε το μυστικό της κυρίας Τόκου: είναι χανσενική. Έπασχε δηλαδή από λέπρα. Λέπρα, την ιστορία της οποίας έμαθε όλη η Ελλάδα παρακολουθώντας την εξαιρετική σειρά του MEGA «Το νησί»: με το νησί να υπονοείται η Σπιναλόγκα, όπου παλιότερα «εξορίζονταν» οι άρρωστοι, για να μην κολλήσουν οι υγιείς. Αν και υπάρχει η εντύπωση ότι η λέπρα είναι νόσος μιας παλαιότερης εποχής, που έχει πλέον εξαφανιστεί, στην πραγματικότητα υπάρχουν πολλές χιλιάδες νέα κρούσματα παγκοσμίως. Εξαιτίας της ασθένειάς της βίωσε έναν ανάλογο αποκλεισμό. Και η αρρώστια της άφησε σημάδια. Κι εξαιτίας αυτών των σημαδιών κάποιοι την κοιτάνε στραβά. Όπως η ιδιοκτήτρια της καντίνας. Που όταν μαθαίνει από τι έπαθαν τα χέρια της κυρίας αυτό που έπαθαν θέλει να τη διώξει. Ρατσισμός... Από την άλλη το μυστικό του Σεντάρο το μαθαίνουμε αργά στην ταινία. Και ο ίδιος ήταν αποκλεισμένος, φυλακισμένος: όχι από ασθένεια αλλά από δικό του λάθος, που παραλίγο να στοίχιζε τη ζωή σε έναν συνάνθρωπό του. Οι δύο πρώην αποκλεισμένοι έρχονται κοντά: έχουν πολλά να μοιραστούν και να μάθουν ο ένας από τον άλλο. Το ίδιο και η πιτσιρίκα πελάτισσα του μαγαζιού. Που νιώθει υπεύθυνη κατά μία έννοια για την αποκάλυψη του μυστικού της κυρίας.

Όμορφη ταινία, με τη φύση να τονίζει εμφατικά την παρουσία της στο διάβα του χρόνου, των εποχών, των ανθρώπινων σχέσεων. Το καναρίνι πρέπει να φύγει από το κλουβί, να απελευθερωθεί, να πετάξει μακριά. Και οι κερασιές: τι υπέροχες είναι όταν ανθίζουν! Και πόσο καλά μπορείς να νιώσεις όταν αποτινάξεις οτιδήποτε σε καταπιέζει. Όπως κάνει – επιτέλους! - στο φινάλε ο Σεντάρο. Που αν σας θυμίζει κάτι η φάτσα του, είναι επειδή ο Masatoshi Nagase που τον υποδύεται, έχει παίξει τόσο στο «Mystery Train» (1989) όσο και στο «Paterson» (2016) του ενός και μοναδικού Jim Jarmusch!