Movies Ltd

Ένα αδιανόητα σπουδαίο φιλμ!

του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969)

Αρχαία τραγωδία αλά μεξικάνικα

Η Fernanda Valadez γεννήθηκε στο Γκουαναχουάτο του Μεξικού το 1981 και είναι σκηνοθέτις και παραγωγός. Είναι απόφοιτος του Κέντρου Κινηματογραφικής Κατάρτισης του Μεξικού. Η πρώτη της ταινία μικρού μήκους «De este mundo» κέρδισε το βραβείο καλύτερης μεξικανικής ταινίας μικρού μήκους από το Επιμελητήριο Κινηματογραφικής Βιομηχανίας του Μεξικού. Η μικρού μήκους ταινία αποφοίτησής της «400 Bags» επιλέχθηκε για το Editing Studio του Berlinale Talents και κέρδισε διάφορα βραβεία ανά τον κόσμο. Η ίδια ταινία ήταν υποψήφια για το βραβείο καλύτερης ταινίας μικρού μήκους στη Μεξικανική Ακαδημία Κινηματογραφικών Τεχνών (Ariel) το 2015 και φιναλίστ των βραβείων της Ακαδημίας Φοιτητών το ίδιο έτος.

Τα Χαρακτηριστικά γνωρίσματα είναι η πρώτη της μεγάλου μήκους ταινία. Το σενάριο της ταινίας γράφτηκε με τη χορηγία Νέων Καλλιτεχνών της Μεξικανικής Ακαδημίας Τεχνών (FONCA). Το πρότζεκτ αργότερα έλαβε χρηματοδότηση από το Μεξικανικό Ταμείο Παραγωγής Ποιοτικού Κινηματογράφου (FOPROCINE) και πρόσφατα από το Ταμείο Δημοσιονομικής Στήριξης Παραγωγής και Διανομής Εθνικού Κινηματογράφου (EFICINE). Την πρώτη της παγκόσμια εμφάνιση η ταινία την πραγματοποίησε στο φεστιβάλ του Σαν Σεμπαστιάν τον Σεπτέμβριο του 2019 ως Work in Progress. Ως ολοκληρωμένη ταινία έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα της στο φεστιβάλ του Σάντανς του 2020, όπου κέρδισε το βραβείο κοινού στο τμήμα «World Cinema - Dramatic». Ακολούθησαν βραβεύσεις της ταινίας σε πάμπολλα φεστιβάλ ανά τον κόσμο. Την πανελλήνια πρεμιέρα της η ταινία την πραγματοποίησε στο περσινό φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, όπου συμμετείχε στο διεθνές διαγωνιστικό τμήμα και τιμήθηκε με τον Χρυσό Αλέξανδρο καλύτερης ταινίας. Τέλος, στα βραβεία της Ακαδημίας Κινηματογράφου του Μεξικού, τα Ariel, η ταινία ήταν υποψήφια για 16 (!!!) βραβεία, κερδίζοντας τελικά εννέα, ανάμεσα στα οποία αυτά της καλύτερης ταινίας, της σκηνοθεσίας, του πρωτότυπου σεναρίου, της φωτογραφίας, του μοντάζ και της καλύτερης γυναικείας ερμηνείας.

Η υπόθεση: Ο Χεσούς και ο Ρίγκο είναι κολλητοί φίλοι. Πριν την ενηλικίωσή τους, για να γλυτώσουν από την φτώχεια που ταλανίζει την περιοχή τους στο Γκουαναχάτο του Μεξικού, αποφασίζουν να περάσουν τα σύνορα με τις ΗΠΑ παράνομα, προκειμένου να βρουν μια καλύτερη ζωή και δουλειές, έτσι ώστε να βοηθήσουν και τις οικογένειές τους. Μετά από δύο μήνες και χωρίς να έχουν μάθει νέα τους, οι μητέρες τους, η Μαγκνταλένα και η γειτόνισσά της, η Τσούγια, αποφασίζουν να ακολουθήσουν τη διαδρομή τους, μήπως και μάθουν κάτι για την κατάστασή τους. 

Ο Ρίγκο είχε ένα χαρακτηριστικό σημάδι στο πρόσωπό του και τον αναγνωρίζουν καθώς κοιτάζουν δεκάδες φωτογραφίες από νεκρούς αγνοουμένους σε ένα κέντρο, που προσπαθεί να βοηθήσει όσους τους αναζητούν. Για τον Χεσούς, όμως, δεν υπάρχει καμία ανάλογη ένδειξη. Το μόνο που βρίσκει η Μαγκνταλένα είναι η σάκα του γιου της, εύρημα από έναν ρηχό τάφο... Ο Μιγκέλ έχει μόλις απελαθεί από τις ΗΠΑ όπου έζησε παράνομα για πέντε χρόνια και λαχταράει να ξαναδεί τη μητέρα του μετά από τόσο καιρό. Οι δρόμοι των δύο τους θα διασταυρωθούν, καθώς περιπλανώνται στις παραμεθόριες ερημιές, όπου βασιλεύουν η ανομία, η βία και η απόγνωση. Θα βρουν ξανά τους αγαπημένους τους;

Η άποψή μας: Ολοένα και περισσότερο σπανίζουν οι ταινίες που τις βλέπεις και σε στοιχειώνουν. Που τις παρακολουθείς και σε συνταράζουν. Που η θέασή τους αποτελεί μια καθηλωτική εμπειρία. Που σε σημαδεύουν, σε κάνουν να αναρωτηθείς για την πορεία της ανθρωπότητας, που σε ταρακουνάνε ψυχή τε και σώματι. Που τις θαυμάζεις με όλο σου το είναι παρά το γεγονός ότι αποτελούν ελεύθερες καταδύσεις στην καρδιά του σκότους. Που μετά το πέρας της ταινίας παραμένεις άλαλος, με μια ανατριχίλα να σε διαπερνά συθέμελα. Που σε κάνουν κοινωνό τους, μεταλαμβάνεις λίγο από το μεγαλείο τους αλλά και σε ρημάζουν. Σου γαμάνε τα ήπατα, να, το έγραψα. Τούτη η ταινία είναι μία από αυτές. Μόνο δέος! 

Χωρίς να υπηρετεί κάποια συγκεκριμένη ατζέντα, χωρίς να ασκεί μικροπολιτική, η θαρραλέα Μεξικάνα Δημιουργός φτιάχνει μια απίστευτα πολιτική ταινία, στην πρώτη της μάλιστα φορά, κάτι που κάνει το επίτευγμά της ακόμα πιο σπουδαίο! Όλες οι παθογένειες της πανέμορφης χώρας της παρουσιάζονται εδώ, έχοντας στο επίκεντρο το ζήτημα της μετανάστευσης στις ΗΠΑ. Χιλιάδες Μεξικάνοι στα όρια της φτώχειας επιχειρούν κάθε χρόνο να περάσουν τα σύνορα με τους γείτονές τους στον βορρά. Ελάχιστοι τα καταφέρνουν. Οι πιο πολλοί αποτυγχάνουν θέτοντας σε κίνδυνο την ίδια τους τη ζωή. Οι πιο πολλοί χάνουν τη ζωή τους. Για κάποιους, αυτές οι ευτελείς ζωές, που αξίζουν λιγότερο από τη ζωή ενός σκύλου, αποτελούν μέσο πλουτισμού. 

Μια ολόκληρη φάμπρικα στήνεται, εξόχως προσοδοφόρα. Συμμορίες, που εν πολλοίς απαρτίζονται από τα ίδια τα απελπισμένα παιδιά τα οποία αρχικά αναζήτησαν την τύχη τους στην άλλη πλευρά των συνόρων. Συμμορίες από «γενίτσαρους», με ανθρώπους χωρίς συναισθήματα, που μπορούν να σκοτώσουν, δια ασήμαντον αφορμή. Με ανθρώπους απογυμνωμένους από την ανθρωπιά τους. Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα. Και στο μέσον ένα εφιαλτικό no man's land. Κόλαση. Ναι, Κόλαση. Γι' αυτό και το πρόσωπο της Μαγκνταλένα φωτίζεται κάποιες φορές από φωτιές μέσα στο πηχτό σκοτάδι: μα αφού αντικρίζει κατάματα την επί της Γης Κόλαση. Διάολε, μέχρι και ο... Σατανάς εμφανίζεται στην ταινία, σε μια από τις πλέον σουρεαλιστικές σκηνές της, εκεί που θαρρείς παίρνει σάρκα και οστά αυτό που λέει ο Τζόκερ του Jack Nicholson στον «Μπάτμαν» του Tim Burton: «Have You Ever Danced With The Devil In The Pale Moonlight?». 

El Diablo. Μάλιστα. Άλλη μια ένδειξη για το πόσο σπουδαία είναι η ταινία είναι το γεγονός ότι δεν μπορείς να την κατατάξεις σε ένα κινηματογραφικό είδος. Είναι κατά βάση ένα κοινωνικό δράμα, που χρησιμοποιεί τους κανόνες του θρίλερ με εντελώς ποιητικό (!) τρόπο, όντας παράλληλα και ταινία δρόμου και αλληγορία, με στοιχεία ντοκιμαντέρ, με έναν κυρίαρχο, υπαινικτικό μαγικό ρεαλισμό, που απογειώνεται ως αρχαία τραγωδία. Μπορεί κάποιος να εντοπίσει εκλεκτικές συγγένειες με το «Μέσα από τις φλόγες» του Denis Villeneuve, που αυτήν τη βδομάδα έχει την τιμητική του, μιας και το επικό του «Dune» βγαίνει στις αίθουσες. Κι όπως στο «Μέσα από τις φλόγες» η θεά Lubna Azabal έδινε ερμηνεία ζωής στο ρόλο της μάνας, έτσι κι εδώ η α-π-ί-σ-τ-ε-υ-τ-η Mercedes Hernández δίνει ερμηνεία ζωής στο ρόλο της μάνας, της Μαγκνταλένα. 

Παρά το γεγονός ότι η προσπάθειά της φαντάζει μάταια, παρά το γεγονός ότι όχι μόνον δεν βρίσκει βοήθεια από πουθενά αλλά και η ίδια η Πολιτεία της βάζει εμπόδια, παρά το γεγονός ότι κάθε της βήμα της φέρνει τη μία απογοήτευση μετά την άλλη, εκείνη συνεχίζει. Φοβάται το χειρότερο αλλά θέλει να μάθει. Θέλει να ξέρει. Θα πάρει απαντήσεις αλλά δεν θα είναι αυτές που φοβόταν: θα είναι ακόμα χειρότερες από όσο μπορούσε να φανταστεί! Και η Hernández γίνεται η πανανθρώπινη Μάνα, μια Παναγία της οποίας ο γιος θα πάει στην Κόλαση, χωρίς καμία ελπίδα για ανάσταση. Εκπληκτική, φυσική ερμηνεία, που γίνεται ακόμα πιο σημαντική επειδή δεν βοηθιέται με παρόλες από το σενάριο. Έτσι κι αλλιώς οι διάλογοι στην ταινία είναι ελάχιστοι. Και η μουσική σπανίζει, αλλά όταν ακούγεται είναι – και αυτή – ω, ναι, ανατριχιαστική! 

Εδώ να κάνουμε μια μικρή παρένθεση για να επισημάνουμε πως αυτοί οι ελάχιστοι διάλογοι από τη μια ταιριάζουν απόλυτα με όλα όσα θέλει να «πει» η ταινία, από την άλλη έχουν το (ελάχιστο) πρόβλημα ότι για κάποιους θεατές θα χρειαστεί έξτρα προσπάθεια για να αντιληφθούν κάποια πράγματα. Η Valadez δεν κάνει μια σπιντάτη ταινία – πώς θα μπορούσε εξάλλου; Ναι, οι ρυθμοί δεν είναι και οι πιο γρήγοροι του κόσμου, αλλά ειλικρινά, είναι τόσο ταιριαστοί που θα παρασύρουν και τους πιο δύσκολους θεατές. Και είναι αυτοί οι ρυθμοί που θα οδηγήσουν στο συγκλονιστικό φινάλε, που χτυπάει τον θεατή κατακούτελα! Η σκηνοθέτις έχει βαθιά γνώση της γραμματικής και του συντακτικού του σινεμά και στήνει σκηνές εκπληκτικές. Είναι και εικονοπλάστης και εικονοκλάστης ταυτόχρονα: μεγάλη υπόθεση. 

Και μιας που μιλάμε για εικόνα, χρωστάει πολλά στην υπεύθυνη για την φωτογραφία Claudia Becerril Bulos. Που ζωγραφίζει. Που καταγράφει το έντονο φως, που καταδύεται στο απόλυτο σκοτάδι και που πιάνει το μεταίχμιο: αυτό το φως λίγο πριν βραδιάσει και λίγο πριν ξημερώσει. «Από πίσω, σχεδόν του μοιάζεις» λέει η Μαγκνταλένα στον Μιγκέλ, αναφερόμενη στον γιο της, τον Χεσούς. «Από πίσω, όλοι μοιάζουμε μεταξύ μας», της απαντάει εκείνος. Για την Εξουσία, όταν δεν είσαι ένας από αυτούς που την ασκούν, δεν διαθέτεις ιδιαίτερα χαρακτηριστικά γνωρίσματα. Είσαι απλά μέλος μιας απρόσωπης μάζας, χωρίς σημασία, πρώτη ύλη στην κιμαδομηχανή του καπιταλισμού. Δεν πά να είσαι ονειροπόλος: τα όνειρά σου δεν θα πάρουν ποτέ εκδίκηση. Ακόμα χειρότερα: μπορεί να γίνεις εκτελεστικό όργανο αυτής της ίδιας της Εξουσίας που σου αφαίρεσε κάθε ανθρώπινο χαρακτηριστικό. Κάθε χαρακτηριστικό γνώρισμα. Ίσως η καλύτερη ταινία της σεζόν.

Στις δικές μας αίθουσες? Στις 14 Οκτωβρίου 2021 από την Neo Films!

του zerVo (@moviesltd)

Εγώ αν θυμάμαι κάτι από τα νιάτα μου, για την χώρα βόρειο σύνορο της γειτονιάς του Αίμου, είναι πως θεωρούνταν τω καιρώ εκείνω, πρωτοπόρα και καινοτόμα στον ιατροφαρμακευτικό τομέα. Τα ελληνόφωνα πούλμαν δε, από την Πλατεία Καραϊσκάκη, κονβόι τραβούσαν ίσαμε το Βουκουρέστι, μεταφέροντας ασθενείς που διατηρούσαν τις ελπίδες τος ζωντανές, χάρη στις ικανότητες του συστήματος υγείας της Ρουμανίας. Για να μην αναφερθούμε στους εκατοντάδες Έλληνες που κάθε χρόνο αποφοιτούσαν από την Ιατρική Σχολή του εκεί Πανεπιστημίου, μετά μεγάλης μάλιστα δόξας, καθώς έφερε την σφραγίδα ενός εκ των εγκυροτέρων της Γηραιάς. Ε, όπως φαίνεται σαράντα χρόνια μετά, το πράγμα έχει αλλάξει άρδην. Εκατόν ογδόντα μοίρες. Σε αυτό το σημείο να θυμίσω, πως ενδιαμέσως - χρονικά - η συμπαθής αυτή χώρα, άλλαξε πολιτικό κοστούμι, θεωρώντας το παλαιό σοσιαλιστικό ως δικτατορικό (σαφώς και όσοι το φορούσαν ξέρουν καλύτερα, γι αυτό μάλλον και το αναπολούν καθημερινώς) για να ντυθεί το μοντέρνο, το φιλελεύθερο, μα όπως φαίνεται σαθρό και κίβδηλο, που έχει καταστήσει τον τόπο ένα ΝΑΤΟικό πιόνι, ένα φάντασμα της κάποτε κοινωνικοπολιτικής ανατολικοευρωπαϊκής άνοιξης.

Η μικρής χωρητικότητας αίθουσα συναυλιών - παλιά αποθήκη Κολέκτιβ, περίπου 300 ατόμων, στα προάστεια της πρωτεύουσας, από νωρίς είχε τιγκάρει με τον τριπλάσιο των δυνατοτήτων της κόσμο, που διψούσε για να παρακολουθήσει από κοντά την δωρεάν συναυλία των μεταλλάδων Goodbye To Gravity, με αφορμή την κυκλοφορία του νέου τους δίσκου. Ένας κακός υπολογισμός στην χρήση των προς εντυπωσιασμό βεγγαλικών σε κλειστό χώρο, θα προκαλέσει πυρκαγιά που στιγμιαία θα μετατρέψει τον τόπο σε φονικό κλίβανο. Με αποτέλεσμα να χάσουν την ζωή τους επί τόπου 26 νέοι άνθρωποι και να τραυματιστούν με σοβαρότατα εγκαύματα 146. Εκ των οποίων οι 38 θα καταλήξουν, λόγω πλημμελούς περίθαλψης, ελάχιστες ημέρες μετά, στα νοσοκομεία της πόλης.

Αναμφίβολα μιλάμε για την ημέρα της πρόσφατης δεκαετίας που συγκλόνισε όσο καμία άλλη την κοινή γνώμη του πολύπαθου τόπου στον Βαλκανικό βορρά. Με εκείνες που ακολούθησαν να σηματοδοτήσουν την οργή του λαού για την αναλγησία της (σοσιαλδημοκρατικής) κυβέρνησης, ώστε να οδηγηθούμε στην παραίτηση της, υπό τον φόβο των αποκαλύψεων σκανδάλων, που σχετίζονται άμεσα με την κάκιστη αντιμετώπιση της τραγωδίας από το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Υπόγειες μηχανορραφίες για τις αγορές ληγμένων φαρμακευτικών υλικών, που έφερε στο φως της δημοσιότητας ο δαιμόνιος ρεπόρτερ της (αθλητικής...) εφημερίδας Γκαζέτ, Καταλίν Τολοντάν.

Στην ουσία λοιπόν το ολοκαύτωμα του Κολέκτιβ, ήταν εκείνο που έριξε το πρώτο νταμάκι ενός ντόμινο, που στην πτώση του ξεβράκωσε ολοσχερώς ένα παρακράτος το οποίο θησαύριζε εις βάρος του απλού κοσμάκη. Γεμίζοντας τις τσέπες μαφιόζων φαρμακοβιομηχάνων και μπράβων, που με την ανοχή της διοίκησης, έφτασαν να αραιώνουν σε ποσοστό μέχρι και 90 τοις εκατό (!), τους νοσοκομειακούς ορούς. Με συνέπεια να μην είναι καν δυνατή η θεραπεία των δεκάδων καμένων παιδιών, που σάπιζαν ανήμπορα στα κρεβάτια του πόνου.

Πραγματικά η δουλειά που κάνει ο ασυγκράτητος δημοσιογράφος - πρωταγωνιστής της πολύ ενδιαφέρουσας ιστορίας, είναι συγκλονιστική. Τρέχει από την μια πρες κόνφερανς στην άλλη, ως ο μόνος που κάνει ερωτήσεις στους πολιτικούς, όχι προκαθορισμένες και αβανταδόρικες γι αυτούς, μα ευθύβολες και καυστικές. Παρακολουθεί με κίνδυνο της ίδιας του της ζωής τους υπαιτίους για να εντοπίσει ντοκουμέντα που θα φανούν χρησιμότατα σε μια ενδεχόμενη δίκη. Ξεσηκώνει τέλος μέσα από το φύλλο του τον λαό να αντιδράσει, να βγει στον δρόμο, να παλέψει για να γκρεμίσει την διεφθαρμένη διοίκηση.

Το συγκεκριμένο ζήτημα του σάπιου πολιτικού κατεστημένου, διόλου τυχαία ορίζει το βασικό ζήτημα στις θεματικές του μοντέρνου ρουμάνικου σινεμά. Και ο ντοκιμαντερίστας Alexander Nanau επιδεικνύοντας τον δέοντα σεβασμό στους νεκρούς του Colectiv, φροντίζει να περάσει το κοινωνικό του μήνυμα μέσα από την προσεγμένη τεκμηρίωση. Φιλμικός ρεαλισμός και γεμάτη ρίσκο έρευνα συμβαδίζουν μονοιασμένα σε ολόκληρο το ενενηντάλεπτο, αν και δεν είναι λίγες οι φορές που το πόνημα τσαλακώνεται πάνω στον ύφαλο της υποκειμενικότητας. Με αποκορύφωμα τα (μάλλον σκηνοθετημένα σε δεύτερο χρόνο) πλάνα στο γραφείο του νεαρότατου τεχνοκράτη και προοδευτικών αντιλήψεων Μινίστρου, που αναλαμβάνει τα ηνία του προβληματικού Υπουργείου.

Και που ενώ κάνει τα πάντα για να πάνε φυλακή οι υπαίτιοι (κάτι που πολύ αμφιβάλλω πως θα συνέβαινε στα δικά μας μέρη) βλέπει όλη του την δράση να πηγαίνει στον βρόντο, καθώς τα πόστα στις "δημοκρατικές" εκλογές, πάλι οι χθεσινοί πασάδες θα καταλάβουν. Μαζί με τα αξιώματα στα νοσοκομεία, που θα απονεμηθούν σε καρεκλοκένταυρους λίγους, ανήμπορους και αναξίους. Τίποτα δεν αλλάζει καθώς φαίνεται, για ένα δυτικοεδραιωμένο καθεστώς που θα διατηρήσει τις θέσεις του, μέχρι να συμβεί ένα καινούργιο τραυματικό Κολέκτιβ...

Στις δικές μας αίθουσες? Στις 14 Οκτωβρίου 2021 από την Cinobo!

Με τα πόδια στην άμμο! Δημιουργικό ντεμπούτο μεγάλου μήκους για τον 40χρονο σικελό Paolo Licata αποτελεί η ταινία Μόνη με τα Όνειρα της (Picciridda - Con i piedi nella sabbia / Alone Withe Her Dreams) που απέσπασε Βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου σκηνοθέτη και μουσικής στις ιταλικές Χρυσές Σφαίρες. Τέλη της δεκαετίας του 1960, και 11χρονη Λουτσία μένει πίσω με τη γιαγιά της, Μαρία, ενώ οι γονείς της μεταναστεύουν στη Γαλλία για να βρουν δουλειά. Η Λουτσία προσπαθεί να μάθει τον ρόλο της ανάμεσα στους κατοίκους του παραδοσιακού όσο και ειδυλλιακού χωριού στη Σικελία, υπό την άυπνη καθοδήγηση της αυστηρής γιαγιάς της. Καθώς η Λουτσία οδηγείται στο να αποχαιρετιστεί την ανήλικη ζωή, η παιδική της αθωότητα χάνεται υπό το βάρος ενός αποτρόπαιου οικογενειακού μυστικού, για το οποίο η νεαρή κοπέλα θα πληρώσει βαρύ τίμημα.

Οι κύριοι ρόλοι μοιράζονται στους Marta Castiglia, Lucia Sardo, Tania Bambaci, Katia Greco, Ileana Rigano, Maurizio Nicolosi, Loredana Marino, Federica Sarno.

Στις δικές μας αίθουσες? Στις 21 Οκτωβρίου 2021 από την Enorama!

Για έναν «Μικρό Πρίγκηπα» που παλεύει μέχρι τέλους να προστατεύσει τον «πλανήτη του»! Ένα συγκινητικό δράμα για ένα παιδί που βλέπει τα όνειρά του να γκρεμίζονται. Μια ξεχωριστή ταινία για τη φιλία, το δικαίωμα στην ύπαρξη και τον σεβασμό στη διαφορετικότητα που αποθεώθηκε από τους κριτικούς είναι το φιλμ Γκαγκάριν (Gagarine). Βραβείο σκηνοθεσίας στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας – Νύχτες Πρεμιέρας. Στις αρχές της δεκαετίας του ’60, ένα από τα οικιστικά συγκροτήματα που περιβάλλουν το Παρίσι, ήταν κι αυτό που ονομάστηκε «Γιούρι Γκαγκάριν», προς τιμήν του πρώτου ανθρώπου που απελευθερώθηκε από την βαρύτητα της Γης και βγήκε στο Διάστημα. Μάλιστα ο ίδιος ο Σοβιετικός κοσμοναύτης πήγε στη Γαλλία και εγκαινίασε το φιλόδοξο συγκρότημα των 370 διαμερισμάτων. Όμως τα χρόνια περνάνε για όλους, πλούσιους και φτωχούς, άσημους και διάσημους, και τα όνειρα των ανθρώπων ξεφτίζουν. Μισόν αιώνα μετά την ανέγερσή του, το συγκρότημα Γκαγκάριν ήταν απαξιωμένο και υποβαθμισμένο. Οι οικογένειες που κατοικούσαν σ’ αυτό άρχισαν να το εγκαταλείπουν, όταν αποφασίστηκε η κατεδάφισή του. Όμως, ένα μικρό αγόρι, ο Γιούρι, που ονειρεύεται να γίνει αστροναύτης και φέρνει υπερήφανα το όνομα του πρώτου ανθρώπου που κοίταξε τη Γη από ψηλά, δεν συμφωνεί, και με τους φίλους του, τα παιδιά των τελευταίων ενοίκων του Γκαγκάριν, προσπαθεί να σώσει το συγκρότημα από την κατεδάφιση. Στην πραγματικότητα αγωνίζεται, με την αγνότητα και τον αυθορμητισμό της ηλικίας του για μια θέση στον ήλιο, για το δικαίωμα να ζει, αυτός και οι φίλοι του στην υποβαθμισμένη και συκοφαντημένη γειτονιά τους, που είναι τόσο κοντά στην Πόλη του Φωτός, στη λαμπερή πρωτεύουσα της Γαλλίας, αλλά και τόσο μακριά. Ο Γιούρι είναι ένας «Μικρός Πρίγκηπας» που παλεύει μέχρι τέλους να προστατεύσει τον «πλανήτη του». Που ζει μέσα στη φτώχια αλλά ονειρεύεται για κάτι καλύτερο, κοιτώντας με το τηλεσκόπιο του τα αστέρια.

Την ταινία σκηνοθετεί το δίδυμο Fanny Liatard, Jérémy Trouilh. Πρωταγωνιστούν οι Alseni Bathily, Lyna Khoudri, Jamil McCraven.

Στις δικές μας αίθουσες? Στις 21 Οκτωβρίου 2021 από την Weird Wave!

Ο νόμος της Σαρία! Γύρισε την ταινία Δεν Υπάρχει Κακό (Sheytan vojud nadarad / There Is No Evil) κρυφά από ένα καθεστώς που του απαγόρευσε να σκηνοθετεί. Κέρδισε πανηγυρικά τη Χρυσή Άρκτο του Φεστιβάλ Βερολίνου 2020 δίχως να την παραλάβει, εξαιτίας της απαγόρευσης εξόδου του από το Ιράν. Περισσότερο από κάθε πολιτική δήλωση, ο σπουδαίος Mohammad Rasoulof υπερασπίζεται την αδιαπραγμάτευτη ανάγκη για ελεύθερη καλλιτεχνική έκφραση, μέσα από 4 καθηλωτικές βινιέτες αλλά κυρίως με μια ανάσα σινεμά ικανή να σπάει όρια και τείχη. Τέσσερεις καθηλωτικές βινιέτες, γυρισμένες κρυφά από το καθεστώς Αχμαντινετζάντ, επιχειρούν να ζυγίσουν τον ανθρώπινο αντίκτυπο της διαρκούς απειλής των πολιτικών διώξεων και της θανατικής ποινής στο σύγχρονο Ιράν. Αψηφώντας την απαγόρευση να γυρίζει ταινίες αλλά και να ταξιδέψει έξω από τα σύνορα της πατρίδας του, ο Rasoulof αντιστέκεται έμπρακτα και σθεναρά μέσα από την τέχνη του.

Πρωταγωνιστούν οι Baran Rasoulof, Mohammad Seddighimehr, Zhila Shahi.

Στις δικές μας αίθουσες? Στις 21 Οκτωβρίου 2021 από την Ama Films!

Ας γίνει μακελειό! Μετά τη μεγάλη εισπρακτική επιτυχία του κινηματογραφικού του ντεμπούτου, ο δημοφιλής και πολύπλοκος χαρακτήρας της Marvel, Venom, επιστρέφει για να αντιμετωπίσει έναν παρανοϊκό και αιμοβόρο αντίπαλο στην θεαματική και καταιγιστική περιπέτεια Venom: Let There Be Carnage. Ο ρεπόρτερ Eddie Brock πασχίζει να προσαρμοστεί με τον εξωγήινο συμβιωτή του Venom, που σε αντάλλαγμα τον προικίζει με τις υπερδυνάμεις ενός δολοφονικού βιτζιλάντε. Η καριέρα του Brock ανακάμπτει όταν εξασφαλίζει τη συνέντευξη του κατά συρροή δολοφόνου και θανατοποινίτη Cletus Kasady. Τα πράγματα γίνονται έκρυθμα, όταν στο σώμα του παρανοϊκού Cletus εισχωρεί ο ακόμα πιο παρανοϊκός συμβιωτής Carnage.

O Tom Hardy ενσαρκώνει ξανά τον διπλό ρόλο του Eddie - Venom και πρωταγωνιστεί δίπλα στον εξαιρετικό Woody Harrelson (The People vs. Larry Flynt), που θα φιλοξενήσει τον λυσσαλέο ξενιστή Carnage. Το πολυαναμενόμενο σίκουελ σκηνοθετεί ο άριστος στην ερμηνεία χαρακτήρων με την τεχνική του performance capture Andy Serkis. Συμπρωταγωνιστούν οι Michelle Williams (Blue Valentine) και Naomie Harris (Moonlight). Το σενάριο φέρει την υπογραφή της Kelly Marcel (Saving Mr. Banks) με τη συμμετοχή και του Tom Hardy στη σύλληψη της ιστορίας.

Στις δικές μας αίθουσες? Στις 21 Οκτωβρίου 2021 από την Feelgood Ent.!

Οι καλύτεροι φίλοι για πάντα. Όσο κρατήσουν οι μπαταρίες! Μπορεί ο Ρον να χάλασε, αλλά τελικά έφτιαξε, παρέα με τον Μπάρνεϊ, μία καταπληκτική φιλία, που είναι στο επίκεντρο αυτής της ξεκαρδιστικής περιπέτειας κινουμένων σχεδίων. Με φόντο έναν κόσμο που κατακλύζεται από τα κοινωνικά δίκτυα, η ταινία παρακολουθεί τις περιπέτειες ενός παράξενου διδύμου, που απαρτίζεται από ένα αδέξιο γυμνασιόπαιδο και μία υπερσύγχρονη συσκευή τεχνητής νοημοσύνης με πολλά ελαττώματα. Οι δύο αταίριαστοι αυτοί ήρωες θα ανακαλύψουν το νόημα της φιλίας και της αποδοχής του διαφορετικού. Μία αστεία και συγκινητική ιστορία με επίκαιρα μηνύματα για παιδιά και γονείς είναι το φιλμ Ο Ρόν Χάλασε (Ron's Gone Wrong). Ζούμε στην εποχή της κοινωνικής δικτύωσης και η ζωή του Μπάρνεϊ, ενός συμπαθητικού, αλλά κοινωνικά αδέξιου μαθητή γυμνασίου, είναι δύσκολη. Μέχρι που αποκτά τον Ρον, μία υπερσύγχρονη, ομιλούσα ψηφιακή συσκευή, που συστήνεται ως «ο Καλύτερος φίλος του, έτοιμος για χρήση». Οι δυσλειτουργίες, όμως, του Ρον τους μπλέκουν σε μια γεμάτη δράση συναρπαστική περιπέτεια, που θα τους μάθει τι είναι η αληθινή φιλία.

Η πρώτη ταινία κινουμένων σχεδίων της Locksmith Animation τιμά την έννοια της φιλίας. Σκηνοθετούν οι Sarah Smith, Jean-Philippe (JP) Vine, Octavio E. Rodriguez και ακούγονται οι φωνές των Zach Galifianakis, Jack Dylan Grazer, Olivia Colman, Ed Helms, Justice Smith, Rob Delaney, Kylie Cantrall, Ricardo Hurtado, Marcus Scribner, Thomas Barbusca.

Στις δικές μας αίθουσες? Στις 21 Οκτωβρίου 2021 από την Feelgood Ent.!

Ας γίνει η αλήθεια, προκατάληψη! Βασισμένη σε μια πραγματική ιστορία και έχοντας παρουσιαστεί για πρώτη φορά στην πιο πρόσφατη Μπερλινάλε, έρχεται η δραματική ταινία Minamatas, που σκηνοθετεί ο Αμερικάνος κινηματογραφιστής Andrew Levitas. Η ταινία παρουσιάζει τις τελευταίες ημέρες, αλλά και τα τελευταία έργα του φημισμένου φωτογράφου Γιουτζίν Σμιθ, που στα τέλη της δεκαετίας του 70 ταξίδεψε ίσαμε την μακρινή Ιαπωνία, ως απεσταλμένος της επιθεώρησης Λάιφ και εγκαταστάθηκε στο μικρό χωριό Μιναμάτα, προκειμένου να τεκμηριώσει την υπόθεση της δηλητηρίασης από υδράργυρο των κατοίκων της, χάρη στην απόρριψη τοξικών ουσιών της άπληστης τοπικής βιομηχανίας Κίσο Κορπ. Η πανίσχυρη αυτή υπόθεση, που τονίζει την δύναμη που κρύβει πίσω του το φωτορεπορτάζ, ακόμη δεν έχει αποκτήσει επίσημη ημερομηνία εξόδου στις διεθνείς αίθουσες.

Μια δυνατή πρωταγωνιστική στιγμή, μετά από καιρό, για τον δαιμόνιο Johnny Depp, που στους υποστηρικτικούς ρόλους έχει μαζί του τους Hiroyuki Sanada, Tadanobu Asano, Katherine Jenkins, Jun Kunimura, Lily Robinson, Ryo Kase, Akiko Iwase, Minami και τον Bill Nighy.

Στις δικές μας αίθουσες? Στις 21 Οκτωβρίου 2021 από την Feelgood Ent.!

Θα επιβιώσουμε και από αυτό! Η ευρωπαϊκή συμπαραγωγή μεταξύ Βοσνίας Ερζεγοβίνης, Αυστρίας, Ρουμανίας, Ολλανδίας, Γερμανίας, Πολωνίας, Γαλλίας, Νορβηγίας και Τουρκίας, Κβο Βάντις, Άιντα? (Quo Vadis, Aida?), έκανε την πρεμιέρα της στο Διαγωνιστικό Πρόγραμμα του Φεστιβάλ Βενετίας και στη συνέχεια προβλήθηκε στο Φεστιβάλ του Τορόντο. Ήταν υποψήφια για Όσκαρ Διεθνούς Ταινίας καθώς και για BAFTA Σκηνοθεσίας και Ξενόγλωσσης Ταινίας. Στο ενδιάμεσο κέρδισε το Βραβείο Κοινού και το Βραβείο Καλύτερης Ταινίας στο Φεστιβάλ Les Arcs, καθώς και το Βραβείο Κοινού στο Φεστιβάλ του Ρότερνταμ. Κέρδισε επίσης το Βραβείο Καλύτερης Ταινίας σε πολλά άλλα Διεθνή Φεστιβάλ (Göteborg, Miami, Antalya, El Gouna, Arras, Vilnius, Sofia, Fribourg). Επιπλέον, κέρδισε και το Βραβείο Καλύτερης Διεθνούς Ταινίας στα αμερικάνικα Independent Spirit Awards. Η σκηνοθέτης και σεναριογράφος Jasmila Zbanic μετά από το βραβευμένο με τη Χρυσή Άρκτο στο Φεστιβάλ Βερολίνου ντεμπούτο της Σαράγεβο Σ’ Αγαπώ (Grbavica), επιστρέφει για άλλη μια φορά σε ένα από τα πιο σκοτεινά κεφάλαια της πρόσφατης Ευρωπαϊκής Ιστορίας, αυτή τη φορά με τη μορφή ενός συγκλονιστικού πολιτικού θρίλερ. Βασισμένη σε πραγματικά γεγονότα, η ταινία διαδραματίζεται το καλοκαίρι του 1995, κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της Σρεμπρένιτσα στη Βοσνία από τον στρατό της Σερβίας. Η Άιντα εργάζεται ως διερμηνέας για τις δυνάμεις των Ηνωμένων Εθνών που βρίσκονται στην περιοχή για τη διατήρηση της ειρήνης. Καθώς ο κλοιός πολιορκίας της πόλης σφίγγει, η Άιντα θα πρέπει να πάρει αποφάσεις ζωής και θανάτου για τον εαυτό της και την οικογένειά της. Καθόλου τυχαία ο τίτλος παραπέμπει στο περίφημο δίλημμα του Απόστολου Πέτρου όταν εγκατέλειπε τη Ρώμη κατά τη διάρκεια των χριστιανικών διωγμών.

Η Zbanic με οδηγό την σπαρακτική ερμηνεία της Jasna Djuricic βάζει σε λειτουργία έναν ωρολογιακό μηχανισμό ακριβείας ξετυλίγοντας με δραματική ακρίβεια το χρονικό ενός προμελετημένου εγκλήματος όπου το προσωπικό δράμα συμπλέκεται τραγικά με τον μεγάλο καμβά της Ιστορίας σε ένα από τα κορυφαία πολιτικά δράματα του παγκόσμιου κινηματογράφου.

Στις δικές μας αίθουσες? Στις 21 Οκτωβρίου 2021 από την One from the Heart!

Από άλλο γαλαξία! Το πιο αγαπημένο κόμικ της Λατινικής Αμερικής, ο Κοντορίτο (Condorito), έρχεται για πρώτη φορά στο σινεμά με μία διασκεδαστική περιπέτεια κινουμένων σχεδίων. Τη σκηνοθεσία συνυπογράφει ο Alex Orrelle που έχει συνεργαστεί με την Pixar σε μοναδικές ταινίες, όπως «Οι Απίθανοι». Σε ένα ταπεινό και γραφικό χωριό στις ρίζες των Άνδεων, ένα δημοφιλές πουλί, ο Κοντορίτο περνάει καλά. Παίζει στην ποδοσφαιρική ομάδα, όλοι (σχεδόν) τον αγαπούν και βγαίνει με την πιο όμορφη κοπέλα του χωριού, τη Γιαγίτα. Δυστυχώς τα πράγματα παίρνουν άσχημη τροπή, όταν, εξαιτίας μίας αθώας φάρσας που στήνει ο Κοντορίτο, η Ντόνια Τρεμεμπούντα, η μαμά της Γιαγίτα, πέφτει θύμα απαγωγής από εξωγήινους. Η Γιαγίτα αποφασίζει να τον χωρίσει, και ο αντίπαλος του Κοντορίτο, ο Πέπε Κορτιζόνα, βρίσκει το κατάλληλο έδαφος για να την αποπλανήσει. Προκειμένου να ξανακερδίσει την καρδιά της Γιαγίτα, ο Κοντορίτο και ο ανιψιός του Κονέ, φεύγουν στο διάστημα για να σώσουν τη μέλλουσα πεθερά και τον ίδιο τον πλανήτη.

Τον Αύγουστο του 1949, ο Ρενέ Ρίος Μποτιλέρ, γνωστός με το ψευδώνυμο Πέπο, συστήνει τον Κοντορίτο, έναν ανθρωπόμορφο κόνδορα με αίσθηση του χιούμορ. Ο Κοντορίτο ήταν ένας έξυπνος και σκανταλιάρης φαρσέρ. Ξεπέρασε τα σύνορα της γενέτειρας του, της Χιλής, και έγινε ένας από τους πιο δημοφιλείς και θρυλικούς ήρωες κόμικς της Λατινικής Αμερικής. Χάρη στο σατανικό του χιούμορ, ο Κοντορίτο άφησε το σημάδι του στην ποπ κουλτούρα, όχι μόνο στη Χιλή αλλά και σε όλες τις ισπανόφωνες χώρες.

Στις δικές μας αίθουσες? Στις 14 Οκτωβρίου 2021 από την Tanweer!

Και λέγε λέγε, λέγε λέγε...

του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969)

Η γατούλα που χασμουρήθηκε

Ο Hong Sang-soo γεννήθηκε στις 25 Οκτωβρίου του 1960 στη Σεούλ της Νότιας Κορέας. Είναι γνωστός ως ο Woody Allen της Νότιας Κορέας. Την πρώτη του ταινία την γύρισε το 1996. Και μέσα σε 25 χρόνια καριέρας έχει γυρίσει 24 ταινίες μυθοπλασίας μεγάλου μήκους! Πολυγραφότατος λοιπόν ο τύπος. Και αγαπημένος των μεγάλων φεστιβάλ. Έχει συμμετάσχει με ταινίες του: 9 φορές στο φεστιβάλ Καννών, 5 φορές στο φεστιβάλ Βερολίνου και 2 φορές στο φεστιβάλ Βενετίας. Ο αγαπημένος του καλλιτέχνης είναι ο Cezanne.

Αυτή – αν δεν κάνουμε λάθος – είναι μόλις η τρίτη μεγάλου μήκους ταινία του που βλέπουμε εμπορικά στην Ελλάδα. Η πρώτη ήταν το «Στη χώρα των άλλων» (Da-reun na-ra-e-seo / In Another Country, 2012) που βγήκε στην Ελλάδα τον Ιανουάριο του 2014, με πρωταγωνίστρια την Isabelle Huppert. Και η δεύτερη το «Η επόμενη μέρα μιας σχέσης» (Geu-hu / The Day After, 2017), που στην Ελλάδα προβλήθηκε τον Δεκέμβριο του 2018. Τούτη η ταινία του έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα της στο φεστιβάλ Βερολίνου του 2020, όπου συμμετείχε στο διαγωνιστικό τμήμα, τιμώμενη τελικά με το βραβείο σκηνοθεσίας. Κι αυτή είναι η έβδομη από τις οχτώ τελευταίες ταινίες του στην οποία πρωταγωνιστεί η Kim Min-hee. Ο 61χρονος σκηνοθέτης χώρισε με τη γυναίκα του και ζει πλέον με την πρωταγωνίστριά του, τη θεά Kim Min-hee, 39 Μαΐων παρακαλώ, την οποία λατρέψαμε κυρίως στην «Υπηρέτρια», το αριστούργημα του Park Chan-wook. Το... κακό ξεκίνησε το 2015, όταν οι δυο τους συνεργάστηκαν για πρώτη φορά στα γυρίσματα της ταινίας «Right Now, Wrong Then».

Η υπόθεση: Η Γκαμχί είναι μια 30something παντρεμένη γυναίκα, που κατά πως φαίνεται βαριέται κάπως. Μετά από πέντε χρόνια ευτυχισμένου ( ; ) γάμου, κατά τη διάρκεια του οποίου δεν έχει μείνει μόνη της ούτε για μία μέρα, ο σύζυγός της φεύγει για δουλειές. Η Γκαμχί εκμεταλλεύεται την κατάσταση και αποφασίζει να βγει έξω, να ξεσκάσει. Αρχικά, πηγαίνει στο σπίτι της Γιουνγκσόν, η οποία ζει έξω από τη Σεούλ και μοιράζεται το σπίτι της με μια συγκάτοικο, την Γιουνγκί. Οι τρεις τους τρώνε και συζητούν έως ότου ένας νέος γείτονας, τις διακόπτει για να απαιτήσει να πάψουν να ταΐζουν τις αδέσποτες γάτες της περιοχής, καθώς αυτό ενοχλεί τη γυναίκα του. 

Μετά, η Γκαμχί επισκέπτεται την Σουγιούνγκ, μια δασκάλα πιλάτες και κακή μαγείρισσα, η οποία γουστάρει τον γείτονα που μένει στο από πάνω της διαμέρισμα και θέλει να απαλλαγεί από έναν νεαρό ποιητή, που την ενοχλεί διαρκώς ύστερα από ένα βράδυ όπου, όντας μεθυσμένη, κοιμήθηκε μαζί του. Τέλος, πηγαίνοντας σινεμά, η Γκαμχί πέφτει πάνω στην Γουουζίν, η οποία είναι παντρεμένη με έναν πετυχημένο συγγραφέα, με τον οποίο παλιά η Γκαμχί είχε σχέση.

Η άποψή μας: Θα ξεκινήσω το κείμενό μου για τη συγκεκριμένη ταινία, αντλώντας έμπνευση από κάτι που βρήκα στα trivia του φιλμ στο imdb. Αναφέρει λοιπόν η αγαπημένη κινηματογραφική βίβλος πως τα 77 λεπτά της ταινίας είναι δομημένα με 28 σκηνές, με μέσο όρο για κάθε σκηνή τα δύο λεπτά και 45 δευτερόλεπτα. Η σύγκριση με τον μέσο όρο των ταινιών για το 2021 (έως τώρα) είναι πολύ χαρακτηριστική: κάθε ταινία έχει 2000 σκηνές (ας το θέσω πιο λιανά – cuts) με διάρκεια για κάθε σκηνή λιγότερο από 3 δευτερόλεπτα!!! Εντάξει, ευτυχώς δεν βομβαρδίζεται ο αμφιβληστροειδής μας με καταιγιστικό μοντάζ, αλλά ο φίλος μας πάει στο άλλο άκρο, με πλάνα – σεκάνς που... ξεχειλώνουν. 

Κι έστω ότι γινόταν κάτι σε κάθε μία από αυτές τις σκηνές, να πεις, οκ, μια χαρά ο μάγκας, κάτι μας δείχνει, κάτι μας λέει, κάτι γίνεται. Εδώ, τίποτα. Λόγια, λόγια, λόγια, συζητήσεις κάζουαλ, χαλαρές, χωρίς να διακυβεύεται κάτι, χωρίς να περνάει κάτι στον θεατή, εκτός από τη βαρεμάρα. Αν αυτός ήταν ο στόχος του σκηνοθέτη, να μας δείξει δηλαδή την μπαναλιτέ της καθημερινότητας, τότε τα κατάφερε και με το παραπάνω. Θέλω να πω – επειδή γίνονται και κάποιες παράλογες συγκρίσεις με το σινεμά του Éric Rohmer: καμία σχέση. Και δεν μπορείς να πεις ότι χρησιμοποιεί σύμβολα για να μας μεταφέρει κάτι σε δεύτερο επίπεδο: μπα. Σαν να πήρα εγώ το κινητό μου κι αποφάσισα να κινηματογραφήσω τη γυναίκα μου σε τρεις επισκέψεις της σε φίλες. 

Εντάξει, μια φυσικότητα την πετυχαίνει ο Sang-soo, κι αυτό δεν είναι λίγο πράγμα, αλλά το να αφήνεις την καμερά σταθερή και στα εντελώς ξεκούδουνα να ζουμάρεις κουτουρού, έτσι, χωρίς πρόγραμμα, χωρίς εμφανώς κάτι να επιθυμείς να επιτύχεις (μπορεί εσύ κάτι να θέλεις να πεις αλλά οι θεατές που δεν παραδίνουν πνεύμα και δεν αναπαύονται στην αγκαλιά του Μορφέα, μπορεί και να αναρωτηθούν του τύπου wtf) ε, δεν αποτελεί και θετικό πρόσημο για την ταινία. Ο Hong Sang-soo εκτός από τη σκηνοθεσία, υπογράφει και το σενάριο και τη μουσική και το μοντάζ (το ποιο;;;;; ). Και ναι, ωραίο εύρημα – λέμε τώρα – να μας δείχνει τους άντρες της ταινίας πλάτη και μπορεί μέσα από τον ολοκληρωτικά παρόντα και μάλλον αδιάφορο λόγο να βγαίνει ένα κάποιο φεμινιστικό μήνυμα, αλλά ακόμα και τα 77 λεπτά τούτης της ταινίας, είναι αρκετά. 

Πολλοί σημαντικότεροι κριτικοί από εμένα λατρεύουν το σινεμά του συνολικά κι αυτήν την ταινία πιο συγκεκριμένα, αλλά it’s not my kind of tea. Κι επίσης, οτιδήποτε κορεάτικο δεν είναι τρέντι και σούπερ γουάου και τέτοια, έτσι; Καλά τα «Παράσιτα», καλό το «Παιχνίδι του καλαμαριού», θεοί οι Kim Jee-woon, Park Chan-wook, Bong Joon-ho, Lee Chang-dong και ο μακαρίτης ο Kim Ki-duk, αλλά εδώ μιλάμε για εντελώς άλλο πράγμα

Στις δικές μας αίθουσες? Στις 7 Οκτωβρίου 2021 από την Ama Films!

"Ένα προσχέδιο μιας ποπ ταινίας"

του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969)

"Πορνογραφία σημαίνει συνουσία, συνωμοσία στο φως των αστεριών"...

Ο Radu Jude είναι Ρουμάνος σκηνοθέτης και σεναριογράφος, που γεννήθηκε στις 28 Μαρτίου 1977, στο Βουκουρέστι. Σπούδασε Σκηνοθεσία στη ρουμανική πρωτεύουσα και ξεκίνησε την καριέρα του ως βοηθός σκηνοθέτη. Το 2006 δημιούργησε την ταινία μικρού μήκους «Lampa cu caciula» (The Tube with a Hat), η οποία απέσπασε περισσότερα από 50 διεθνή βραβεία. Η πρώτη του ταινία μεγάλου μήκους, με τίτλο «Το πιο ευτυχισμένο κορίτσι στον κόσμο» (Cea mai fericitã fatã din lume/ The Happiest Girl in the World, 2009), επιλέχτηκε σε περισσότερα από 50 διεθνή φεστιβάλ κινηματογράφου. Ακολούθησαν τα φιλμ «Όλοι στην οικογένειά μας» (Toata lumea din familia noastra/ Everybody in Our Family, 2012), «Αφερίμ!» (Aferim!, 2015) και «Σημαδεμένες καρδιές» (Inimi cicatrizate/ Scarred Hearts, 2016), κερδίζοντας πολλά βραβεία: την Αργυρή Άρκτο Καλύτερου Σκηνοθέτη στην Μπερλινάλε του 2015, το Ειδικό Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής στο Λοκάρνο 2016 και υποψηφιότητα EFA Καλύτερου Σεναριογράφου. Έκανε το ντεμπούτο του στο ντοκιμαντέρ με τη διεθνή πρεμιέρα του «The Dead Nation» στο φεστιβάλ του Λοκάρνο το 2017. Το 2018 γύρισε την ταινία «Αδιαφορώ αν καταγραφούμε στην ιστορία ως βάρβαροι» (Îmi este indiferent daca în istorie vom intra ca barbari/ I Do Not Care If We Go Down in History as Barbarians) η οποία τιμήθηκε με την Κρυστάλλινη Σφαίρα Καλύτερης Ταινίας και το βραβείο Label Europa Cinema στο Κάρλοβι Βάρι. Και η προηγούμενη ταινία του, το «Με κεφαλαία γράμματα» (Uppercase Print, 2020), έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα της στο φεστιβάλ Βερολίνου. Όλες του οι ταινίες μυθοπλασίας, από την πρώτη του μεγάλου μήκους, έχουν προβληθεί στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης (ένα μεγάλο μπράβο στον Δημήτρη Κερκινό γι’ αυτό) και οι πέντε από τις εφτά συνολικά (μαζί με την τελευταία του) ταινίες μεγάλου μήκους, έχουν κάνει την παγκόσμια πρεμιέρα τους στο φεστιβάλ Βερολίνου!!!

Το Ατυχές πήδημα ή παλαβό πορνό έλαβε μέρος στο διαγωνιστικό τμήμα του τελευταίου φεστιβάλ Βερολίνου, όπου τιμήθηκε με τη Χρυσή Άρκτο καλύτερης ταινίας! Η προβολή της στη Ρωσία έχει απαγορευτεί επειδή, λέει, προωθεί την πορνογραφία!!!

Η υπόθεση: Η Έμι, καθηγήτρια ιστορίας σε ένα πολύ καθώς πρέπει σχολείο, βλέπει την καριέρα και την υπόληψή της να απειλούνται όταν διαρρέει στο ίντερνετ μια ερασιτεχνική ταινία ερωτικού περιεχομένου στην οποία πρωταγωνιστεί μαζί με τον σύζυγό της. Οργισμένοι γονείς απαιτούν την απόλυσή της, η Έμι όμως αρνείται να παραδώσει τόσο εύκολα τα όπλα.

Η άποψή μας: Ω ρε φίλε, πανηγύρια και γλέντια με αυτήν την ταινία! Εντελώς αταξινόμητη, με το μοναδικό άλλο πρότζεκτ που θα μπορούσα να πω πως έχει κάποια κοινά στοιχεία, μια κάποια συνάφεια, είναι το «Nymphomaniac» του φιλάρα Lars. Μια ταινία, που πρέπει να τη δεις για να καταλάβεις περί τίνος πρόκειται. Να τη δεις με τα μάτια – και το μυαλό – ανοιχτά. Γιατί, η αλήθεια είναι πως παίζει με τη φλόγα επιτούτου. Παίζει με ταμπού που ενδεχομένως αρκετοί από τους θεατές δεν θα μπορέσουν να διαχειριστούν. Αρχικά, η μορφή της ταινίας. Θα το διαβάσετε παντού: η ταινία έχει ξεκάθαρα τρία διακριτά μέρη. Εγώ θα έλεγα τρία συν ένα, για να γίνει ακόμα πιο ξεκάθαρος ο διαχωρισμός. 

Εν αρχή, το πορνό. Η τσόντα. Το sex tape. Δυο ενήλικες, ένας άνδρας και μια γυναίκα, που γαμιούνται. Εκείνη φοράει περούκα και μάσκα σε κάποιες φάσεις αλλά και μαστίγιο, έτσι, για να νοστιμέψουν τα πράγματα. Το ντεκόρ είναι αυτό ενός φτωχικού δωματίου σε μια πολυκατοικία βαλκανικού τύπου. Με μια λεπτομέρεια, που με σακάτεψε. Σε έναν τοίχο (ή στην πόρτα, δεν έχει σημασία) υπάρχει αφίσα του απίστευτου (με όλη την αρνητική σημασία της λέξης για τον γράφοντα) «Touch me not», της Ρουμάνας συναδέλφου του Jude, Adina Pintilie, που επίσης τιμήθηκε με Χρυσή Άρκτο το 2018! Τίποτα δεν είναι τυχαίο λοιπόν σε τούτη την ταινία, που ο ίδιος ο Radu την χαρακτήρισε ως κάτι ανάλογο ενός σχεδιαγράμματος για πίνακα, ως τις βασικές «γραμμές» κι όχι ως ένα ολοκληρωμένο έργο – που εντέλει εννοείται πως είναι!!! 

Η συγκεκριμένη σκηνή λοιπόν είναι γυρισμένη χωρίς να «ντρέπεται». Στήθη, πέος, αιδοίο, επαφή, πεολειχία (εδώ θα έλεγα πως ο φίλος μας έβαλε ντίλντο αλλά ντέφ' να γίνει), γαμήσι, όλα μπροστά μας, όλα ολοζώντανα, όχι με πρόθεση να σκανδαλίσουν, ίσα ίσα με μια μπαναλιτέ και με αρκετή δόση χιούμορ: με τους γονείς από το άλλο δωμάτιο να ρωτάνε διάφορα και να ξενερώνουν κάθε υπόνοια προσπάθειας ερεθισμού των θεατών. Ναι, στόχος του Jude είναι να ερεθιστούν οι θεατές του, αλλά όχι σεξουαλικά: πνευματικά. Την κρατάμε την σκηνή – εισαγωγή (πονηρούληδες) που διαρκεί λιγότερο από πέντε λεπτά και πάμε παρακάτω. Τα τρία διακριτά μέρη λοιπόν της ταινίας από εκεί και πέρα είναι: στο πρώτο, μια βόλτα στο Βουκουρέστι του (πρόσφατου) σήμερα, στο δεύτερο, ένα παιχνιδιάρικο κινηματογραφικό γλωσσάρι γεμάτο παράδοξες και σφόδρα πολιτικές ερμηνείες εννοιών και στο τρίτο, ένα λαϊκό δικαστήριο αλά sitcom με τρία διαφορετικά φινάλε. 

Πρώτο μέρος. Η ταινία γυρίστηκε την εποχή που η πανδημία του κορωναϊου βρισκόταν στο φόρτε της. Ο σκηνοθέτης, αντί να καμφθεί ή να προσπαθήσει να «μασκάρει» το πρόβλημα που η πανδημία δημιουργούσε στην ταινία του, αποφάσισε να την εντάξει κανονικότατα μέσα της. Καθ' όλη τη διάρκεια της ταινίας (εντάξει, εκτός από το δεύτερο μέρος που έτσι κι αλλιώς είναι αλλού) βλέπουμε ανθρώπους που φοράνε μάσκες, που χρησιμοποιούν αντισηπτικά, που κρατάνε αποστάσεις κτλ. Καθώς η καθηγήτριά μας περπατάει στους δρόμους του Βουκουρεστίου, ερχόμενη αντιμέτωπη με την χυδαιότητα σε όλο της το μεγαλείο (θα επιστρέψουμε σε αυτό), η κάμερα πολλές φορές την αφήνει να βγει εκτός κάδρου και γυρίζει πίσω να συναντήσει μια ξεφτισμένη αφίσα, ένα άδειο εστιατόριο, σημάδια μιας παλιάς κανονικότητας που έπαψε να υφίσταται, αλλά και μιας κανονικότητας που συνεχίζει: τα έργα του μετρό δίπλα σε μια εκκλησία, η κίνηση στους δρόμους κτλ. Έχει στοιχεία... road movie αυτό το τμήμα, έναν ανόθευτο νατουραλισμό, αλλά και πάρα πολύ ειρωνεία. 

Δεύτερο μέρος. Εδώ, η ταινία (ξε)φεύγει. Η ηρωίδα μας δεν υπάρχει πουθενά. Αντ' αυτής, έχουμε καμιά πενηνταριά οπτικοποιημένους ορισμούς λέξεων και εννοιών, που μπήγουν ακόμη περισσότερο το μαχαίρι στο κόκαλο. Ο σκηνοθέτης, με μια κάρτα, μας ενημερώνει πως αυτό, το δεύτερο μέρος, είναι ένα «Σύντομο λεξικό ανεκδότων, σημείων και θαυμάτων». Κι αρχίζει να πυροβολεί. Πχ, η λέξη «πίπα» είναι αυτή που ψάχνουν οι Ρουμάνοι περισσότερο στο διαδίκτυο – η δεύτερη δημοφιλέστερη σε αναζητήσεις λέξη είναι η ενσυναίσθηση!!! Άλλα λήμματα διαρκούν λιγότερο σε διάρκεια κι άλλα περισσότερο. Άλλα είναι εντελώς αφαιρετικά (κι εντάξει, ολίγον κουλά) κι άλλα είναι τρομακτικά to the point. Το ότι σε αυτό το τμήμα της ταινίας, το σινεμά παραλληλίζεται με την ασπίδα του Περσέα, μέσω της οποίας κατάφερε να κόψει το κεφάλι της Μέδουσας, είναι ανατριχιαστικά σπουδαίο. Μόνο μέσω του σινεμά μπορούμε να αντικρίσουμε τη φρίκη γύρω μας, χωρίς να μεταμορφωθούμε σε αγάλματα... Κι άλλα τέτοια. 

Τρίτο μέρος. Η καθηγήτρια, της οποίας το sex tape ανέβηκε στο διαδίκτυο, βρίσκεται στο προαύλιο του σχολείου όπου διδάσκει. Απέναντί της, γονείς των μαθητών της. Κι όχι μόνον. Υπάρχουν και... τοπικές αρχές και εκπρόσωποι διαφόρων θεσμών: ένας παπάς (με μάσκα «Ι can't breathe»!!!), ένας στρατιωτικός κτλ κτλ. Κάποιοι ζητούν την αποπομπή της από το σχολείο. Κάποιοι την υποστηρίζουν. Και η κατακλείδα αυτής της αντιπαράθεσης ουσιαστικά βγάζει το βασικό ερώτημα της ταινίας. Τι είναι χυδαίο; Είναι χυδαίο ένα βιντεάκι που έχει αποθανατίσει δύο συναινούντες ενήλικες να κάνουν σεξ; Γιατί; Μήπως είναι πιο χυδαίο το παρκάρισμα ενός τεράστιου SUV αυτοκινήτου σε διάβαση για ανάπηρους; Μήπως είναι πιο χυδαίο το γεγονός ότι κάποιος μπορεί να σε βρίσει στα καλά καθούμενα στο δρόμο επειδή του έκανες μια παρατήρηση; Μήπως είναι πιο χυδαία η βία της καθημερινότητας, η φτώχεια, η αδικία, η εκμετάλλευση; Κι εντέλει, μήπως είναι χυδαίο που έχουμε συνηθίσει και αποδεχτεί όλη αυτήν τη χυδαιότητα γύρω μας και αντιδρούμε εντελώς σεμνότυφα και υποκριτικά σε πράγματα εντελώς φυσιολογικά; 

Ναι ρε μάγκα. Ο Radu Jude φτιάχνει μια εντελώς πολιτική ταινία, με εντελώς απροσδόκητο τρόπο. Και, στην τρίτη λύση του τρίτου μέρους, με το φινάλε του, μας χαρίζει μια εντελώς απελευθερωτική κι εντελώς «γεια σου» σκηνή, που καμία Captain Marvel δεν θα μπορούσε να είχε φανταστεί, ακόμα και στα πιο άγρια και οργιώδη όνειρά της. Ένα φινάλε, που ο ίδιος ο Buñuel στα πιο βλασφημά του, θα απολάμβανε με παιγνιώδες χαμόγελο. Ένα φινάλε που με άλλον τρόπο μας λέει το πολύ απλό: θάνατος στους φασίστες! Να χαρώ εγώ.

Στις δικές μας αίθουσες? Στις 7 Οκτωβρίου 2021 από την Cinobo!