Τρέξε!
του Jordan Peele. Με τους Daniel Kaluuya, Allison Williams, Bradley Whitford, Caleb Landry Jones, Stephen Root, Lakeith Stanfield, Catherine Keener
Guess Who’s Coming to...Bingo
του zerVo (@moviesltd) 
Κάθισε μισό λεπτάκι να σου στρογγυλέψω το κοινωνικό υπόβαθρο στήριξης του θέματος της ταινίας, διότι προφανώς ελλείψει (σημαντικά πολυπληθούς) μαύρης κοινότητας στον τόπο μας, δεν είναι και τόσο εύκολο (α.) να σε νοιάξει, (β.) να σε κρατήσει μέχρι τέλους και το κυριότερο (γ.) να βγάλεις σοσιολογικό συμπέρασμα στα εδώθε μέτρα, που να έχουν και κάποια σημασία για τον κοντινό και όχι τον αντίπερα του Ατλαντικού περίγυρο. Ας πούμε λοιπόν πως είσαι μπατιράκι των Δυτικών άκρων της πόλης, που βγάζεις δέκα ευρώ το δεκάωρο (τίμια και περήφανα) σερβίροντας στο ορθιλίκι φρέντους σε καφέ τρύπα της Θηβών, εννοείται πως φράγκα δεν περισσεύουν ούτε για παπάκι της συμφοράς και αναγκαστικά μετακινείσαι με το πάναργο τρόλευ της γραμμής. Ένεκα ρώμης κι ομορφάδας σου, όμως, το κορίτσι που αγκαλιάζεις είναι ζάπλουτο και ονομαστό, από Πολιτεία μεριά και καμαρώνεις για δαύτο το επίτευγμα σου, ίσαμε την ημέρα που θα σου ζητήσει να πάτε παρέα στην βιλάρα σπιτικό της, που μια μάντρα την χωρίζει από το Τέννις Κλαμπ. Το κολλητάρι σου, έξυπνα σκεπτόμενο, σου ρίχνει την σπόντα να μην το σκεφτείς καν, να το πράξεις, εσύ όμως επιμένεις να ντυθείς με το καλό σου, αγορασμένο με θυσίες από τον Μπρακούλια σακάκι και να πάρεις μέχρι Κεί Που Φυσά, το θηρίο. Ωπ! Στο έφτιαξα τώρα το κλίμα. Όχι μαύροι / λευκοί, αλλά φουκαράδες και λεφτάδες. Πράξε την αναγωγή σου λοιπόν στις μεταβλητές της πλοκής και πάμε να το δούμε το θριλεράκι Get Out με την ελληνοφρενική ματιά που του αξίζει, μπας και το πιάσουμε καλύτερα...
Πέντε μήνες ζωής κλείνει η ερωτική σχέση ανάμεσα στον Κρις Γουάσιγκτον, έναν νεαρό ταλαντούχο φωτογράφο και την όμορφη Ρόουζ, σχεδόν μισός χρόνος ευτυχίας, που κατά κύριο λόγο βασίζεται στο προοδευτικό πνεύμα που τυλίγει τον δεσμό τους. Που στην θεωρία έχει λόγο να προκαλεί ρήγματα μεταξύ τους, μιας κι εκείνος είναι μαύρος, ε και κακά τα ψέματα, δεν είναι και πολλά τα ανάμεικτα ζευγάρια στα μέρη τους. Η πρόταση της να επισκεφτούν για ένα ξέγνοιαστο Σαββατοκύριακο την έπαυλη των γονιών της, θα προβληματίσει αρχικά τον χωρίς οικογένεια Κρις, εντέλει όμως θα την αποδεχθεί, ελπίζοντας πως κι εκείνοι, όπως η κόρη τους, δεν έχουν παλιομοδίτικα μυαλά και τέτοιου είδους ταμπού τα προσπερνούν με ευκολία.
Και πραγματικά η πρώτη εντύπωση που θα του αφήσει η γνωριμία του με τα...πεθερικά δεν θα είναι άσχημη, καθώς ο φανατικός Δημοκρατικός μπαμπάς, νευροχειρουργός στο επάγγελμα και η ανέμελη μαμά με πνευματικά χαρίσματα υπνωτισμού, θα δείξουν φιλικοί κι ευχάριστοι στο πρόσωπο του. Κι όμως ο Κρις δεν θα νιώσει και τόσο άνετα μέσα στο απομονωμένο σπίτι στο δάσος, αντιλαμβανόμενος την ύπαρξη δύο, έγχρωμων όπως κι εκείνος, υπηρετών, με ιδιαίτερα παράξενη συμπεριφορά, αλλά και από την επιθετική στάση του αδελφού της καλής του, που δεν μοιάζει και τόσο φίλιος. Κατάσταση που σταδιακά θα χειροτερεύει, ενόσω ο νεαρός άντρας θα νιώσει εντελώς έξω από τα νερά του, παγιδευμένος και χωρίς προφανείς τρόπους επικοινωνίας με τους δικούς του ανθρώπους σε μια οικία ξένη, που κάθε λεπτό που περνά γίνεται ολοένα και πιο εχθρική σε αυτόν.
Για να μην τρομάζεις από την λίγων σειρών σύνοψη, όχι, δεν εμφανίζονται τίποτα κοκκινολαίμηδες με τσεκούρια και αλυσοπρίονα στα χέρια να κυνηγούν τον μοναχό φουκαριάρη ανάμεσα στα δέντρα για να τον ξεκοιλιάσουν. Η πρόοδος ανάπτυξης του φόβου είναι πολύ πιο πνευματώδης και με σωστό δέσιμο σε παλμό και επεξηγήσεις. Το υποκείμενο στην περίπτωση μας, ο φωτογράφος που αρέσκεται να τραβά ασπρόμαυρα (εννοείται) καρέ, βγαίνει από το καβούκι του, την προστατευτική στα λόγια in da hood και περνά τα σύνορα, για να εισέλθει ολοκληρωτικά σε έναν χώρο που το λευκό στοιχείο βασιλεύει. Μόνος? Στην ουσία ναι, μιας και από την ώρα σχεδόν που διαβαίνει το κατώφλι της εύπορης αγροικίας, το κορίτσι εμφανώς θα αλλάξει στάση, θα εμφανιστεί κάπως πιο κουμπωμένο και όχι τόσο διαχυτικό, πράγμα που ίσως και να εξηγεί ο πιο καλοπροαίρετος της πλατείας, με το "εντάξει, ντρέπεται τους δικούς της, που έφερε πρώτη φορά στο σπίτι το αγόρι της." Μακάρι να ήταν έτσι κακομοίρη Κρις!
Το πράγμα με το ρέγουλο θα μπει σε ένα κάποιο αυλάκι, ώστε ο θεατής να αρχίσει να καταλαβαίνει πως πολύ δύσκολα θα επιστρέψει ζωντανός πίσω στα μέρη του το παλικαράκι, από την ώρα που θα εκκινήσει η ετήσια δεξίωση στην αυλή των Άρμιτατζ, εκεί που άπαντες οι λευκοί καλεσμένοι θα δείξουν ένα πραγματικά ιδιόμορφο ενδιαφέρον για εκείνον και κυρίως για την ράτσα του. Αν προσθέσουμε σε αυτό και τις ανατριχίλες που του έχει γεννήσει η στάση της λιγομίλητης πεθεράς, που στο πιτς φιτίλι πετυχαίνει να τον υπνωτίσει ρίχνοντας τον σε μια περιδίνηση αποτρόπαιων αναμνήσεων του παρελθόντος, τότε σιγά σιγά σταθεροποιείται και η βάση της ανάπτυξης του κλίματος μιας καθαρόαιμης ταινίας τρόμου. Και για να το κάνουμε λιανότερα, κοινωνικού τρόμου.
Η ταινία είναι φτιαγμένη σεναριακά και σκηνοθετικά από τα χέρια του Jordan Peele, του ενός εκ των δύο στελεχών του κωμικού τηλεοπτικού διδύμου Key & Peele, αλλά και εκείνου που εμπνεύστηκε το σκριπτ της αξιόλογης ταινίας Keanu (που δεν προβλήθηκε ποτέ στην Ελλάδα). Στο ντεμπούτο του πίσω από την κάμερα ο Αφροαμερικάνος κινηματογραφιστής, κτίζει με όμορφο τρόπο τους προβληματισμούς του πάνω στο πατρόν του Guess Who's Coming To Dinner, του Stanley Kramer από το μακρινό 1967, τυλίγοντας το όμως με φιλμικό θράσος και τόλμη στον τρόπο που αναπτύσσει τις κεντρικές του ιδέες, αλλά και ένα ιδιότυπο καυστικό και σατυρικό χιούμορ, που σπάει ανά σημεία την ανατριχιαστική (ποτέ ή σχεδόν ποτέ δεν φτάνει στα επίπεδα του σπλάτερ) αφήγηση. Δεν πρόκειται για μια παραδοσιακή ταινία τρόμου, με φαντάσματα, πόλτεργκάιστ και ανήσυχα στοιχειά να περιφέρονται στο αραχνιασμένο σπίτι. Είναι κάτι άλλο, διαφορετικό, πρωτότυπο σαν ιδέα και εκκεντρικό, που μπορείς να το βαφτίσεις με τον αδόκιμο όρο της φοβιστικής σάτιρας, αρκεί βεβαίως να κατανοήσεις και όχι να προσπεράσεις σηκώνοντας τους ώμους, μιας και δεν σε νοιάζει, τι τρέχει στο μετα-Obama Αμέρικα, με τις διαφυλετικές σχέσεις, μεταξύ μαύρων και λευκών και αν υπάρχει πιθανή όξυνση των διαφορών τους.
Αποφεύγοντας προσεκτικά να μην προβώ σε αποκαλύψεις και σπόιλερς που θα χαλάσουν την διάθεση του επισκέπτη του Τρέξε!, ακόμη κι αν στο φινάλε του ελαφρώς το παρατραβά αγγίζοντας μονοπάτια ακόμη και πολύ μακρινής του ρεαλισμού επιστημονικής φαντασίας, είμαι υποχρεωμένος να βγάλω το καπέλο στην απόπειρα του Peele, να αναδείξει σε όλο του το εύρος, το ναρκοπέδιο που εισέρχεται όποιος βλέπει τα πάντα χωρισμένα, σε ράτσες, προελεύσεις, φύλα, χρώματα, τσέπες και ξέρω γω τι άλλο θα μπορούσε να προκαλέσει στην θεωρία ανισότητα. Κι αυτό δεν αφορά μόνο στους (θεωρητικά) κυρίαρχους που άνετα ως κατέχοντες τα μέσα, μπορούν να παίξουν παιχνιδάκια στις πλάτες του αδυνάμου, εδώ του ταλαίπωρου δηλαδή μαυράκου (ο συμπαθής Daniel Kaluuya, που είχαμε δει και στο Sicario). Αλλά και σε ολόκληρο, το συνολικό εύρος της κοινωνίας, που έχει πείσει μεγάλη μερίδα του κόσμου της, πως ανήκει σε άλλο, δευτερεύοντα Θεό, παίζει σε κατώτερη Εθνική Κατηγορία και την χωρίζει χάσμα τέτοιο από την Άρχουσα Τάξη, ώστε το μυαλό της να είναι τιγκαρισμένο από δεκάδες συμπλέγματα και τρόμους κατωτερότητας. Το Get Out σου πετάει με horror σκέρτσο το ζοριλίκι να νιώσεις μικρός και λίγος, όπως σε φαντάζονται οι σαρδόνια χαμογελαστοί κατέχοντες. Οπότε σε αυτή την περίπτωση τι κάνεις? Πας εντέλει βίζιτα στην βιλάρα του μεγαλοβιομήχανου δυνητικού πεθερού ή ψάχνεις για δικαιολογίες να την κάνεις?
Και πραγματικά η πρώτη εντύπωση που θα του αφήσει η γνωριμία του με τα...πεθερικά δεν θα είναι άσχημη, καθώς ο φανατικός Δημοκρατικός μπαμπάς, νευροχειρουργός στο επάγγελμα και η ανέμελη μαμά με πνευματικά χαρίσματα υπνωτισμού, θα δείξουν φιλικοί κι ευχάριστοι στο πρόσωπο του. Κι όμως ο Κρις δεν θα νιώσει και τόσο άνετα μέσα στο απομονωμένο σπίτι στο δάσος, αντιλαμβανόμενος την ύπαρξη δύο, έγχρωμων όπως κι εκείνος, υπηρετών, με ιδιαίτερα παράξενη συμπεριφορά, αλλά και από την επιθετική στάση του αδελφού της καλής του, που δεν μοιάζει και τόσο φίλιος. Κατάσταση που σταδιακά θα χειροτερεύει, ενόσω ο νεαρός άντρας θα νιώσει εντελώς έξω από τα νερά του, παγιδευμένος και χωρίς προφανείς τρόπους επικοινωνίας με τους δικούς του ανθρώπους σε μια οικία ξένη, που κάθε λεπτό που περνά γίνεται ολοένα και πιο εχθρική σε αυτόν.
Για να μην τρομάζεις από την λίγων σειρών σύνοψη, όχι, δεν εμφανίζονται τίποτα κοκκινολαίμηδες με τσεκούρια και αλυσοπρίονα στα χέρια να κυνηγούν τον μοναχό φουκαριάρη ανάμεσα στα δέντρα για να τον ξεκοιλιάσουν. Η πρόοδος ανάπτυξης του φόβου είναι πολύ πιο πνευματώδης και με σωστό δέσιμο σε παλμό και επεξηγήσεις. Το υποκείμενο στην περίπτωση μας, ο φωτογράφος που αρέσκεται να τραβά ασπρόμαυρα (εννοείται) καρέ, βγαίνει από το καβούκι του, την προστατευτική στα λόγια in da hood και περνά τα σύνορα, για να εισέλθει ολοκληρωτικά σε έναν χώρο που το λευκό στοιχείο βασιλεύει. Μόνος? Στην ουσία ναι, μιας και από την ώρα σχεδόν που διαβαίνει το κατώφλι της εύπορης αγροικίας, το κορίτσι εμφανώς θα αλλάξει στάση, θα εμφανιστεί κάπως πιο κουμπωμένο και όχι τόσο διαχυτικό, πράγμα που ίσως και να εξηγεί ο πιο καλοπροαίρετος της πλατείας, με το "εντάξει, ντρέπεται τους δικούς της, που έφερε πρώτη φορά στο σπίτι το αγόρι της." Μακάρι να ήταν έτσι κακομοίρη Κρις!
Το πράγμα με το ρέγουλο θα μπει σε ένα κάποιο αυλάκι, ώστε ο θεατής να αρχίσει να καταλαβαίνει πως πολύ δύσκολα θα επιστρέψει ζωντανός πίσω στα μέρη του το παλικαράκι, από την ώρα που θα εκκινήσει η ετήσια δεξίωση στην αυλή των Άρμιτατζ, εκεί που άπαντες οι λευκοί καλεσμένοι θα δείξουν ένα πραγματικά ιδιόμορφο ενδιαφέρον για εκείνον και κυρίως για την ράτσα του. Αν προσθέσουμε σε αυτό και τις ανατριχίλες που του έχει γεννήσει η στάση της λιγομίλητης πεθεράς, που στο πιτς φιτίλι πετυχαίνει να τον υπνωτίσει ρίχνοντας τον σε μια περιδίνηση αποτρόπαιων αναμνήσεων του παρελθόντος, τότε σιγά σιγά σταθεροποιείται και η βάση της ανάπτυξης του κλίματος μιας καθαρόαιμης ταινίας τρόμου. Και για να το κάνουμε λιανότερα, κοινωνικού τρόμου.
Η ταινία είναι φτιαγμένη σεναριακά και σκηνοθετικά από τα χέρια του Jordan Peele, του ενός εκ των δύο στελεχών του κωμικού τηλεοπτικού διδύμου Key & Peele, αλλά και εκείνου που εμπνεύστηκε το σκριπτ της αξιόλογης ταινίας Keanu (που δεν προβλήθηκε ποτέ στην Ελλάδα). Στο ντεμπούτο του πίσω από την κάμερα ο Αφροαμερικάνος κινηματογραφιστής, κτίζει με όμορφο τρόπο τους προβληματισμούς του πάνω στο πατρόν του Guess Who's Coming To Dinner, του Stanley Kramer από το μακρινό 1967, τυλίγοντας το όμως με φιλμικό θράσος και τόλμη στον τρόπο που αναπτύσσει τις κεντρικές του ιδέες, αλλά και ένα ιδιότυπο καυστικό και σατυρικό χιούμορ, που σπάει ανά σημεία την ανατριχιαστική (ποτέ ή σχεδόν ποτέ δεν φτάνει στα επίπεδα του σπλάτερ) αφήγηση. Δεν πρόκειται για μια παραδοσιακή ταινία τρόμου, με φαντάσματα, πόλτεργκάιστ και ανήσυχα στοιχειά να περιφέρονται στο αραχνιασμένο σπίτι. Είναι κάτι άλλο, διαφορετικό, πρωτότυπο σαν ιδέα και εκκεντρικό, που μπορείς να το βαφτίσεις με τον αδόκιμο όρο της φοβιστικής σάτιρας, αρκεί βεβαίως να κατανοήσεις και όχι να προσπεράσεις σηκώνοντας τους ώμους, μιας και δεν σε νοιάζει, τι τρέχει στο μετα-Obama Αμέρικα, με τις διαφυλετικές σχέσεις, μεταξύ μαύρων και λευκών και αν υπάρχει πιθανή όξυνση των διαφορών τους.
Αποφεύγοντας προσεκτικά να μην προβώ σε αποκαλύψεις και σπόιλερς που θα χαλάσουν την διάθεση του επισκέπτη του Τρέξε!, ακόμη κι αν στο φινάλε του ελαφρώς το παρατραβά αγγίζοντας μονοπάτια ακόμη και πολύ μακρινής του ρεαλισμού επιστημονικής φαντασίας, είμαι υποχρεωμένος να βγάλω το καπέλο στην απόπειρα του Peele, να αναδείξει σε όλο του το εύρος, το ναρκοπέδιο που εισέρχεται όποιος βλέπει τα πάντα χωρισμένα, σε ράτσες, προελεύσεις, φύλα, χρώματα, τσέπες και ξέρω γω τι άλλο θα μπορούσε να προκαλέσει στην θεωρία ανισότητα. Κι αυτό δεν αφορά μόνο στους (θεωρητικά) κυρίαρχους που άνετα ως κατέχοντες τα μέσα, μπορούν να παίξουν παιχνιδάκια στις πλάτες του αδυνάμου, εδώ του ταλαίπωρου δηλαδή μαυράκου (ο συμπαθής Daniel Kaluuya, που είχαμε δει και στο Sicario). Αλλά και σε ολόκληρο, το συνολικό εύρος της κοινωνίας, που έχει πείσει μεγάλη μερίδα του κόσμου της, πως ανήκει σε άλλο, δευτερεύοντα Θεό, παίζει σε κατώτερη Εθνική Κατηγορία και την χωρίζει χάσμα τέτοιο από την Άρχουσα Τάξη, ώστε το μυαλό της να είναι τιγκαρισμένο από δεκάδες συμπλέγματα και τρόμους κατωτερότητας. Το Get Out σου πετάει με horror σκέρτσο το ζοριλίκι να νιώσεις μικρός και λίγος, όπως σε φαντάζονται οι σαρδόνια χαμογελαστοί κατέχοντες. Οπότε σε αυτή την περίπτωση τι κάνεις? Πας εντέλει βίζιτα στην βιλάρα του μεγαλοβιομήχανου δυνητικού πεθερού ή ψάχνεις για δικαιολογίες να την κάνεις?
Στις δικές μας αίθουσες? Στις 16 Μαρτίου 2017 από την UIP
