Επιχείρηση Μαύρη Θάλασσα
του Kevin Macdonald. Με τους Jude Law, Scoot McNairy, Ben Mendelsohn, David Threlfall, Karl Davies, Konstantin Khabensky, Grigoriy Dobrygin, Tobias Menzies, Jodie Whittaker, Michael Smiley
Υποθαλάσσιοι τυχοδιώκτες
Αστικός μύθος και απαρχή της παρούσης κινηματογραφικής πλοκής: Βρισκόμαστε στα 1940 λίγο πριν το ξέσπασμα του Δεύτερου Μεγάλου Πολέμου, εποχή που η δημοτικότητα του Αδόλφου Χίτλερ στις τάξεις του Τρίτου Ράιχ, έχει φτάσει στο απόγειο της. Όχι όμως και η οικονομική κατάσταση της χώρας, που δαπανά ολοένα και περισσότερα χρήματα σε στρατιωτικούς εξοπλισμούς. Το δάνειο που θα ζητήσει το Βερολίνο από την Σοβιετική Μόσχα, ύψους 80 εκατομμυρίων Μάρκων, ποσού μυθικού για εκείνη την εποχή, θα εγκριθεί από τον Στάλιν και οι Γερμανοί θα αποστείλουν ένα από τα φημισμένα τους U-Boat για να μεταφέρει το, σε ράβδους χρυσού, ρευστό. Ατυχώς τα ίχνη του σκάφους θα εξαφανιστούν στον βυθό και ακόμη ατυχέστερα οι Ναζί, κατοπινά θα σπάσουν την υπάρχουσα συμμαχία με τους Κόκκινους, προγραμματίζοντας επίθεση κατά των Ρώσων. Φήμες λένε πως ο Πατερούλης ζήτησε πίσω το δάνειο και μάλιστα τοκισμένο, μα ποτέ δεν πήρε την παραμικρή απάντηση από τους πολεμοχαρείς Deutschland Uber Alles. Να ήταν και ο μόνος ε?
Τριάντα ολόκληρα χρόνια - κάτι παραπάνω από τα μισά στο ναυτικό, τα υπόλοιπα σε ιδιωτικές πρωτοβουλίες - έχει ξοδέψει μέσα στα υποβρύχια ο Καπετάνιος Βίνσεντ Ρόμπινσον, επιλογή που του στοίχισε αρχικά την γαλήνη και κατοπινά ολάκερη την ύπαρξη της οικογένειας του. Οι ασυγκίνητοι από τις θυσίες του, εργοδότες της πολυεθνικής πλοιοκτήτριας εταιρίας Agora, όμως, θα του δείξουν την άγουσα προς την πρόωρη συνταξιοδότηση, αφήνοντας τον πεπειραμένο ναυτικό στο έλεος των δυσβάσταχτων χρεών του, αλλά και των εφιαλτών που τον βασανίζουν διαρκώς, από την στέρηση των αγαπημένων του προσώπων. Εκτός και αν...
Εκτός και αν δεχτεί να λάβει μέρος σε μια μυστική αποστολή που προετοιμάζουν οι γνώστες του επεισοδίου της βύθισης του Γερμανικού υποβρυχίου στον πάτο της Μαύρης Θάλασσας, που θα του προτείνουν να οδηγήσει ένα (δεν το λες και υπερμοντέρνο) σαμπμαρίν, στον τόπο του ναυαγίου, για να εντοπίσει και να αρπάξει τον θησαυρό. Και τα κέρδη, που υπολογίζονται σε κοντά μισό δις δολάρια, μισά - μισά. Πενήντα τα εκατό οι χρηματοδότες, πενήντα εκείνος και το πλήρωμα του, που συνθέτουν συμπατριώτες του Εγγλέζοι, μα και Ρώσοι βετεράνοι ναυτικοί.
Ουσιαστικά όμως τυχοδιώκτες, που δεν έχουν στον ήλιο την παραμικρή μοίρα και θα δουν αυτό το ριψοκίνδυνο ταξίδι στα, συνήθως ήρεμα, νερά του Εύξεινου Πόντου, ως μια πρώτης τάξης ευκαιρία να ξεφύγουν από την ανέχεια και την μιζέρια. Ο κανόνας που θα θέσει αποξαρχής ο άτεγκτος και πεπειραμένος Ρόμπινσον, περί της διανομής του πλούτου σε ίσα μερίδια στους συμμετέχοντες, αυτομάτως θα σημάνει στο πίσω μέρος του μυαλού του πληρώματος, λόγο αφανισμού των συντρόφων, προκειμένου να μικρύνει ο διαιρέτης. Κάτι που δεν θα αργήσει να συμβεί μέσα στο πνιγηρό λαμαρινένιο κονσερβοκούτι, που σέρνεται στο κυνήγι του κουφαριού με την σβάστικα στην ράχη και το χρυσάφι στο αμπάρι.
Πίσω από την αμφιλεγόμενη λοιπόν ιστορική σύμβαση, κρύβεται ένα στόρι βουτηγμένο στην απληστία και την απανθρωπιά, κυρίαρχων συναισθημάτων που απουσίαζαν από τις πιο γνωστές μέχρι ώρας. υποβρυχιακές περιπέτειες του είδους, οι οποίες εστίαζαν πιότερο σε πολεμικά ή διπλωματικά επεισόδια. Το σεναριακό εύρημα του χωρίσματος του crew στα δύο, δίχως μάλιστα την παραμικρή πιθανότητα συνεννόησης μεταξύ των αντιμαχόμενων, είναι εξαιρετικό και από το πρώτο λεπτό βοηθά στην ανάπτυξη του κλίματος μίσους που επικρατεί στο καράβι. Ακόμη κι όταν φτάνει η ώρα που οι εναπομείναντες ναύτες έχουν αγγίξει τον ελάχιστο αριθμό πλοήγησης του σκάφους, ούτε πόντο η διαολεμένη πλεονεξία τους μειώνεται, ενώ συνάμα προστίθεται στο σκριπτ και η (στεριανή) ανατροπή που αλλάζει τα δεδομένα. Όχι εντελώς απρόβλεπτα θα πρόσθετα.
Η ματιά του σημαντικότατου δημιουργού και κορυφαίου ντοκιμαντερίστα Kevin Macdonald, γνώριμα όπως συνέβη στις περιπτώσεις των How Ι Live Now, Touching The Void και State Of Play, ωθεί τις καταστάσεις στα άκρα, σε σημεία που ξεπερνούν ακόμη και τις πιο ακραίες εκφάνσεις του Νόμου του Μέρφι. Δεν υπάρχει ούτε μισό δεινό που να μην λάβει χώρα μέσα στο πεπερασμένης γενιάς, εντέχνως υποφωτισμένο για να οδηγεί τις αισθήσεις του θεατή στο όριο, μεταλλικό πλεούμενο. Κι ο Σκοτσέζος φροντίζει, πλην ελαχίστων ονειρικών του καπετάνιου στιγμών, να μην βγάλει την κάμερα ποτέ από το περιοριστικό δώμα, που μαστίζουν οι εξωγενείς φοβιστικοί θαλάσσιοι κρότοι, οι τριγμοί του κελύφους, οι βρυχηθμοί της μηχανής.
Μοναδικό, ίσως, ηθικό στοιχείο της αφήγησης, αφού ακόμη κι εκείνος έχει στιγμές που βυθίζεται στην παραζάλη της θωριάς των 182 ολοζώντανων εκατομμυρίων, που διασώθηκαν από το γερμανικό κήτος κι έχουν προκαλέσει συνθήκες Treasure Of Sierra Madre στους άντρες του, ο Κάπτεν Ρόμπινσον, που αποδίδει μετά ευκολίας ο Jude Law. Όχι σε μόστρα γνώριμα ναυτική, όπως ας πούμε ο ομόλογος του γενειοφόρος Ράμιους στον Κόκκινο Οκτώβρη, αλλά σε πιο νεανική και χερσαία, ο Βρετανός, ίσως να έπρεπε με κάποιο μέικ απ τρόπο να γεράσει κομματάκι, αφού απλώς θα δεχτείς την συνθήκη ένας σαραντάρης να έχει ξεκινήσει θαλασσινή καριέρα από τα δέκα του, για να φτάσει τα χρόνια της αλμύρας του ήρωα του. Ο ρεαλισμός και οι εναλλαγές της συμπεριφοράς του προσώπου του, που κυλούν από την πατρικότητα στην παράνοια και από την αυστηρότητα στην (εντέλει) σοφία δίνουν ένα μπόνους στον Λονδρέζο αστέρα που πλέον κάνει πιο εκλεκτές καλλιτεχνικά επιλογές στην καριέρα του.
Για πες: Με το αξεπέραστο Das Boot του Petersen να ηγείται σημαιοφόρος της πορείας του περιπετειώδους genre και το October με το Crimson Tide να στέκονται σαν άξιοι παραστάτες δίπλα του, το Red Sea, προστίθεται αναμφίβολα στην ομήγυρη των κορυφαίων submarine films της νεότερης κινηματογραφικής ιστορίας. Δεν μπορώ να σκεφτώ πως θα υπάρξουν και πολλοί λάτρεις της κλειστοφοβικής υποθαλάσσιας δράσης που θα τους απογοητεύσει...
Στις δικές μας αίθουσες? Στις 26 Φεβρουαρίου 2015 από την Odeon
