Movies Ltd

Whitey on the Moon

του gaRis (@takisgaris)

Υπάρχει Γη ξέχωρα από το Φεγγάρι; Πέρα από την πανσέληνο και την έκλειψη, την πλημμυρίδα και την άμπωτη; Η απόστα Από τη Γη στη Σελήνη (1865, Jules Verne) μετριέται κινηματογραφικά εξυπαρχής της 7ης Τέχνης από το Trip to the Moon (1902, Georges Méliès) και σφραγίζεται έτι αλαργινά από τα αθάνατα διαστημικά ταξίδια των 2001: A Space Odyssey (1968) και Solyaris (1972). Αμερικάνοι και Σοβιετικοί. Ο Πόλεμος των Άστρων. Sputnik και Apollo. O Gagarin και ο Armstrong. Η ασύλληπτη τεχνολογική ανάπτυξη του 20ου αιώνα που φέρνει κυριαρχία πέρα από τη στρατόσφαιρα όταν την ίδια στιγμή υπάρχουν δισεκατομμύρια που ψοφολογούν για ένα κομμάτι ξερό ψωμί και μια φούχτα καθαρό νεράκι. Με τον ευθύτομο κυνισμό του Kurt Vonnegut : «Το αμερικανικό γκοβέρνο θα ήταν καλύτερο να διέθετε τα αστρονομικά του μπάτζετ στο να κάνει τη ζωή στη Νέα Υόρκη περισσότερο κατοικίσιμη».

Με τις πληγές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου άκλειστες ακόμη, το Βιετνάμ προ των πυλών, ο JFK να διακηρύττει πως «στέλνουμε ανθρώπους στο φεγγάρι όχι γιατί είναι το εύκολο αλλά το δύσκολο πράγμα να κάνουμε». Την ίδια ώρα, η πάλη για τα πολιτικά δικαιώματα θεριεύει αμφισβητώντας καίρια το μπραντεφέρ του διπόλου των υπερδυνάμεων, όπως καταδεικνύεται στους στίχους του Whitey on the Moon (1970) του Gil Scott-Heron : «I can't pay no doctor bill. (but Whitey's on the moon) Ten years from now I'll be payin' still. (while Whitey's on the moon) The man jus' upped my rent las' night. ('cause Whitey's on the moon) No hot water, no toilets, no lights. (but Whitey's on the moon) I wonder why he's uppi' me? ('cause Whitey's on the moon?) I was already payin' 'im fifty a week. (with Whitey on the moon) Taxes takin' my whole damn check, Junkies makin' me a nervous wreck, the price of food is goin' up, An' as if all that shit wasn't enough A rat done bit my sister Nell. (with Whitey on the moon) ».

Κι αν παραβιάζω θύρες ορθάνοιχτες, είναι γιατί το First Man του Damien Chazelle, του μόλις τριαντακάτι Μαΐων με το βιογραφικό των οσκαροστεφθέντων Whiplash και La La Land σε εκθέτει με τη διαστημική του τεχνική ώστε να ξεχάσεις την ιστορική αλήθεια, όπως ακριβώς ο κεντρικός του ήρωας -πρώτος φεγγαροπερπατητής Neil Armstrong. Αυτό το ξεστομίζω ως κοπλιμάν και μύδρο μαζί. Εν τω μέσω ρεπουμπλικανικής κατακραυγής μάλιστα ότι δεν υπάρχει πουθενά η σκηνή του καρφώματος της αστερόεσσας στην καρβουνιασμένη άμμο (παρότι μέτρησα τουλάχιστο δυο πλάνα της στη σεκάνς της προσελήνωσης). Αυτό μόνο ως αστείο πρέπει να λογίζεται όταν το προνόμιο της λευκής φυλής (ημιθελημένα ας το πω καλόπιστα) υπάρχει διάχυτο από αρχή μέχρι τέλους, από τα κιτσάτα προάστια με τις στωικές αστρονοικοκυρές που φροντίζουν τη χωριστρούλα των ξανθοπαίδων αναμένοντας τα τραγικά μαντάτα των στωικών αστροταξιδιωτών συζύγων τους. Πουθενά Hidden Figures εδωνά. Οι μαύροι στους δρόμους να διαδηλώνουν με τους φιλελέδες ενώ τα παιδιά μας αψηφούν θάνατο και παραμελούν οικογενειακή θαλπωρή για να δείξουμε στους κομμουνιστάς ποιος είναι το αφεντικό του σύμπαντος ένα πράμα.

Ο Chazelle είναι ο επίγονος του Spielberg, executive producer του First Man. Του πρώιμου εκείνου Steven των Jaws και Close Encounters of the Third Kind, του γοητευμένου Μούσια με την απαράμιλλη τεχνική επιδεξιότητα στην κάμερα, τους σχηματικούς χαρακτήρες και την εγκληματική αδιαφορία για το ιστορικό γίγνεσθαι. Κατεβαίνοντας με την άχαστη πεντάδα Hurwitz (Score), Sandgren (Cinematography), Zophres (Costumes), Cross (Editor) και τον Ryan Gosling να υποδύεται αφαιρετικά έναν αινιγματικά κέρινο, αφοσιωμένο μέχρι παρεξηγήσεως και λαβωμένο καθοριστικά από τον πρώιμο χαμό της καρκινοπαθούς κόρης του, έχει τραβήξει μιαν ευδιάκριτη γραμμή μεταξύ της ρεαλιστικής απαθανάτισης του διαστημικού εγχειρήματος και της εντελώς βανίλα, επίγειας πραγματικότητας ως ενοχλητική παρεμβολή. H Claire Foy να χρωματίζει χωρίς το λονδρέζικο αξάν τον χιλιοπαιγμένο χαρακτήρα της δυναμικής και παραμελημένης συζύγου, υπηρετώντας το αγαπημένο κόνσεπτ που διατρέχει την ως τώρα σταδιοδρομία του σκηνοθέτη: Η (ευγενής) φιλοδοξία που σβαρνιάζει την ερωτική σχέση. Το με αδρές πινελιές σκιαγραφούμενο υποστηρικτικό καστ που δεν έχει να επιδείξει «κακούς» ει μη μόνο τους κουφιοκεφαλάκηδες της Washington που κόπτονται μοναχά για τα δολάρια των Αμερικανών φορολογουμένων (βλ. ψήφους).

Οι κλειστοφοβικές, ταρακουνιάρικες λήψεις με την άγρια ηχητική μπάντα κραδασμών (έρχεται όσκαρ) ομού μετά της μαγικής προσελήνωσης, απογειώνουν το First Man συνοδεία ώρες αγωνιώδους, στιγμές ονειρικού μουσικού χαλιού (άλλο όσκαρ). Η αποστειρωμένη ματιά του Chazelle που απεχθάνεται το μελό (σωστά) εις βάρος όμως της cineσθηματικής ταύτισης με τα διαδραματιζόμενα, το τοποθετεί στην κλίμακα των φιλμς διαστημικών αποστολών περίπου μεταξύ Apollo 13 και Gravity : Στιβαρό και αγωνιώδες αλλά άτολμο στο να αγγίξει το υπερβατικό, σχεδόν μεταφυσικό του αστρικού ταξιδιού. Όπως αποκρίθηκε ο ίδιος ο Armstrong στην press conference πριν την εκτόξευση του Apollo 11 στην ερώτηση τι θα έπαιρνε μαζί του από τη Γη στη Σελήνη: «Περισσότερα καύσιμα».

Στις δικές μας αίθουσες? Στις 18 Οκτωβρίου 2018 από την Tulip Ent.!