Movies Ltd

γράφει ο  gaRis (@takisgaris)

Μέστον ντάντανο κάθιδρος, τυλιγμένος άτσαλα στα νωπά σεντόνια και με τον ντεμέκ ανεμιστήρα να αγκομαχά μπα και δώσει μια νότα δροσιάς στην καυτή Ιουλιάτικη νυχτιά, παλεύω με τη cineδεισή μου για το πως θα συμπεριφερθώ σε δαύτη την εξόφθαλμα προκάτ γεροντική ονείρωξη δια της χολυγουντιανής οδού. Book Club ξανά (το σήκουελ), με τις τέσσαρες ογδονταφεύγα (πάνω-κάτω, η ηλικία είναι απλά ένας αριθμός, σωστά;) πελούσιες κολλητές να επιχειρούν bachelorette τριπ στην Τοσκάνη (μέσω Ρώμης - Βενετίας) για να γιορτάσουν τον επικείμενο γάμο της σεξουάλας Jane Fonda. 

Το οσκαρικής κληρονομιάς κουαρτέτο διαθέτει τη συνταξιούχο δικαστίνα Candice Bergen τη διστακτικούλα χήρα Diane Keaton και τη βενιαμίνα, μιζερο-ύπανδρη Mary Steenburgen (Melvin and Howard, 1981). Με το άντε γειά της πανδημίας, οι παντοτινές φιλενάδες αποχαιρετούν τα αντράκια τους (οι ζουμπουρλούδικοι Andy Garcia και Don Johnson περικαλώ) και εφορμούν για σκανδαλώδεις περιπέτειες στην Αιώνια Πόλη σε ρυθμούς Μάμπο Ιταλιάνο.

Αν είσαι ο γνωστός 50άρης, με σπορ φμ, φυσική ροπή προς σουβλακερί και κέφι για φαστ εντ φιούριας κατάστασες, η ταινία αυτή προφανώς δεν είναι για εσένα. Ας μην ανησυχούμε όμως, το Book Club 2, μετά την ανέλπιστη προ 5ετίας επιτυχία ($108Μ είσπραξες στην USA) επανέρχεται με το ίδιο βασικό καστ αλλά και το δημιουργικό ντουέτο Bill Holderman -Erin Simms διότι ισχύει το προφανές: Όταν το πρότζεκτ βρίκει το κοινό του, η επανάληψη είναι μήτηρ ευκόλου στουντιακής κερδοφορίας. 

Η δεδομένη πρωταγωνιστική χημεία (οι βετεράνες παίζουν βερζιόν των ανθεκτικών στο χρόνο περσόνων τους στον αυτόματο πιλότο), το χωρίς πολύ ψάξιμο τράβελογκ που θα συγκινήσει μόνο όσες δεν έχουν χαρεί ποτέ δια ζώσης την Μπέλλα Ιτάλια και ένας εσμός οριακά κακόγουστων σεξουλιάρικων αστεϊσμών, οριοθετούν μια εξόχως μέτρια τηλεοπτική εμπειρία, δίχως την παραμικρή προσπάθεια να πείσει για τις όποιες καλές προθέσεις πέρα από τη συνήθη αρπαχτή. 

Το Book Club: The Next Chapter, με τις παντελώς προβλέψιμα αφελείς βλέψεις να σταθεί ως μια ελαφρά εκδοχή ενός Sex & The City για την...4η ηλικία, κεντράρει στην αγαστή cineργασία των παλαίμαχων σταρς χωρίς να διαθέτει ένα στόρυ που θα ανταγωνιστεί, έστω δι’ολίγον, την Ιταλική φινέτσα, το γαστρονομικό κυριλίκι και το μαγευτικό φυσικό σκηνικό των Ατζούρι. Ταινία ειδικού σκοπού, μια ενοχλητική μεσοαστική ονείρωξη που θα μπορούσε να είχε γυριστεί, είκοσι, σαράντα ή και πενήντα συναπτά έτη, όταν ακριβώς μεσουρανούσαν οι σταρούμπες του πρωταγωνιστικού του κουαρτέτου. 

Και για να γίνω κρυστάλλινα ξεκάθαρος. Κανένα θέμα ηλικιακού ρατσισμού δεν τίθεται από πλευράς μου. Φυσικά και να υφίστανται ταινίες που να εξυμνούν τη ζωή και τους ανθρώπους ως τα προκεχωρημένα γεράματα. Με έναν τρόπο όμως που να δείχνει πως γηράσκωμεν αεί διδασκόμενοι, απαλλαγμένοι από το κυνήγι της χλίδας, ή καθοδηγούμενοι από τα ρηχά τσιτάτα του Κοέλιο του οποίου ο Αλχημιστής (1988) νεκρανασταίνεται εδώ για να απογειώσει το cringe σε άλλα υψίπεδα.

Όλος ο κόσμος μια σκηνή

γράφει ο Θόδωρος Γιαχουστίδης(@PAOK1969)

Ο Θεός αγαπάει το... χαβιάρι!

Ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Louis Garrel γεννήθηκε στις 14 Ιουνίου του 1983 στο Παρίσι κι αποφοίτησε από το Ωδείο του Παρισιού. Σε ηλικία 6 ετών έκανε το κινηματογραφικό του ντεμπούτο στην ταινία «Les baisers de secours» του πατέρα του, Philippe Garrel. Έχει πρωταγωνιστήσει σε ταινίες όπως «Οι Ονειροπόλοι» (2003) του Bernardo Bertolucci, το «Saint Laurent: Η Χρυσή Εποχή» (2014) του Bertrand Bonello, το Γκοντάρ Αγάπη μου (2017) του Michel Hazanavicius, το Κατηγορώ...! (2019) του Roman Polanski, το Μικρές Κυρίες (2019) της Greta Gerwig και το Φεστιβάλ του Ρίφκιν (2020) του Woody Allen, ενώ την τρέχουσα κινηματογραφική σεζόν τον έχουμε δει ήδη – πέρα από αυτήν – σε άλλες τρεις ταινίες: «Σκάρλετ», «Στη σκιά του Καραβάτζιο» και «Οι Τρεις Σωματοφύλακες: Ντ' Αρτανιάν».

Αυτή είναι η τέταρτη μεγάλου μήκους ταινία που σκηνοθετεί – και πρωταγωνιστεί σε όλες αυτές τις ταινίες, υποδυόμενος πάντα έναν άνδρα με το όνομα Αμπέλ! Οι προηγούμενες τρεις ταινίες του είναι: «Les Deux Amis» (2015), «Ένας πιστός άνδρας» (L'Homme fidèle, 2018) και «La Croisade» (2021). Η τελευταία του ταινία έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα στο περσινό φεστιβάλ των Καννών, όπου προβλήθηκε στο επίσημο πρόγραμμα, εκτός συναγωνισμού. Ήταν μια από τις πιο εμπορικές γαλλικές ταινίες, καθώς έκοψε πάνω από 700 χιλιάδες εισιτήρια στη χώρα της! Ήταν υποψήφια για 11 βραβεία César – περισσότερες από κάθε άλλη ταινία – κερδίζοντας τελικά δύο βραβεία: πρωτότυπου σεναρίου (στο οποίο είχε συμμετοχή ο Garrel) και β’ γυναικείου ρόλου για την Noémie Merlant.

Η υπόθεση: Η Σιλβί είναι μια ώριμη γυναίκα, η οποία δουλεύει ως δραματοθεραπεύτρια σε σωφρονιστικά καταστήματα. Σε ένα από αυτά θα γνωρίσει και θα ερωτευθεί τον Μισέλ, τον οποίο και θα παντρευτεί μέσα στη φυλακή. Όταν εκείνος αποφυλακίζεται, ανοίγουν μαζί ένα ανθοπωλείο κάπου στο κέντρο του Παρισιού. Ο γιος της Σιλβί, όμως, ο Αμπέλ, που δουλεύει ως ιχθυολόγος σε ένα ενυδρείο, δεν βλέπει τη σχέση της μητέρας του με τον Μισέλ με καλό μάτι. Κι αυτό επειδή τα τελευταία 10 χρόνια η Σιλβί έκανε τρεις ακόμα γάμους, πάντα με φυλακόβιους, πάντα με την ίδια, δυσμενή κατάληξη. 

Ο Αμπέλ, πέρα από το πρόβλημα της μητέρας του, έχει να αντιμετωπίσει και τις δικές του Ερινύες, καθώς κατηγορεί τον εαυτό του για το θάνατο της πολυαγαπημένης του γυναίκας σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Ως ένα είδος απόσπασης της προσοχής του από την επίπονη ενδοσκόπηση, αλλά και για να προστατέψει τη μητέρα του, ο Αμπέλ αποφασίζει να παρακολουθεί από κοντά τον Μισέλ και να τον πιάσει «στα πράσα», σίγουρος πως κάτι παράνομο ετοιμάζει. Για να τα καταφέρει, θα ζητήσει την βοήθεια της όμορφης φίλης του, της Κλεμένς, με την οποία εργάζονται μαζί στο ενυδρείο. Πόσο έτοιμος είναι να αντιμετωπίσει όλα όσα θα ανακαλύψει τόσο για τον Μισέλ όσο και για τον εαυτό του αλλά και για συναισθήματά του για την Κλεμένς;

Η άποψή μας: Όταν, μετά το πέρας μιας ταινίας, καταλαβαίνεις πως έχεις χαραγμένο ένα χαμόγελο στα χείλη (όχι από αυτά της Κωνσταντοπούλου, αλλά αυθεντικό και γενναιόδωρο), αυτό αποτελεί όχι απλά ένδειξη αλλά απόδειξη ότι πέρασες καλά παρακολουθώντας την. Και η νέα ταινία του Louis Garrel είναι – παραδόξως – ο ορισμός της feelgood ταινίας. Και να σας πω και κάτι ακόμα; Ε, δεν το περίμενα με τίποτε! Πραγματικά μεγάλη, θετικότατη έκπληξη. Γιατί; Είναι πάρα πολλοί οι λόγοι. Για αρχή, δεν μοιάζει με καμιά άλλη γαλλική ταινία, από αυτές που μας ταλαιπωρούν παραδοσιακά κάθε καλοκαίρι στη χώρα μας. Ούτε χυδαία εμπορική μπαλαφάρα είναι, ούτε κουλτουριάρικη δηθενιά, ούτε πολυλογάδικη ασημαντότητα, ούτε copy/ paste αμερικάνικης, χάρτινης υπερπαραγωγής. 

Ο Garrel – δημιουργός, δείχνει απελευθερωμένος και χωρίς δεσμεύσεις, ανακατώνει κινηματογραφικά είδη με αρκούντως παιγνιώδη τρόπο και περισσή σιγουριά. Η ταινία είναι και ρομαντική κομεντί και κωμωδία καταστάσεων και θρίλερ και ψυχόδραμα και heist movie κι αυτό, αν δεν είσαι πιουρίστας, είναι ό,τι καλύτερο μπορεί να συμβεί σε ένα φιλμ και στον θεατή που το παρακολουθεί. Να είναι δηλαδή μια ταινία ακατάτακτη τελικά, να μην ανήκει απόλυτα σε κάποιο, ένα και μοναδικό, συγκεκριμένο κινηματογραφικό είδος, κατορθώνοντας να συνταιριάξει πράγματα που στο χαρτί μοιάζουν με λάδι και νερό: ο κανόνας λέει πως δεν αναμειγνύονται. Έλα όμως που, αν έχεις το ταλέντο και την τόλμη, μια χαρά ταιριάζουν! 

Κι έτσι, μας προκύπτει μια ταινία... αξολότλ (θα καταλάβετε)! Κι όχι μόνο αυτό: θέτοντας τη διασκέδαση πάνω από όλα κι έχοντας το μεγάλο κοινό κατά νου, χωρίς όμως να ξεπουλιέται για χάρη του, ο Garrel κλείνει το μάτι στις επιρροές του και κρύβει σε κοινή θέα τον Truffaut, τον Honoré και τον De Palma! Κυρίως, όμως, κάνει κάτι ακόμα πιο ενδιαφέρον: κάνει μια μελέτη πάνω στο ίδιο το σινεμά! Υποκριτική και παρανομία: η τέχνη της εξαπάτησης! Οι ηθοποιοί «ξεγελούν» το κοινό τους σε μια σύμβαση κατά την οποία ενώ υποδύονται τις ζωές των άλλων, χτίζουν χαρακτήρες με σάρκα και οστά και με την τέχνη τους παρασύρουν τους θεατές, όντας όχημα ταύτισης, διαφυγής, απόλαυσης. 

Οι λωποδύτες κάνουν περίπου το ίδιο: πρέπει να σε ξεγελάσουν για να πετύχουν τον σκοπό τους. Και στην κορυφαία σκηνή της ταινίας, εκείνη του εστιατορίου, ο στημένος τσακωμός του ζευγαριού, που στόχο έχει να ξεγελάσει τον οδηγό του φορτηγού, μεταλλάσσεται μπροστά στα μάτια μας σε πραγματική ερωτική εξομολόγηση! Δυο άνθρωποι μέσω της υποκριτικής βγάζουν στην επιφάνεια την αλήθεια και τα συναισθήματα που έκρυβαν μέσα τους. Υπέροχο! 

Και είναι ακόμα πιο υπέροχο το πόσο καλά παίζουν τη σκηνή τόσο ο ίδιος ο Garrel, όσο – κυρίως – η Noémie Merlant. Να εξομολογηθώ πως αυτή η κοπέλα είχε κάτι το... αχώνευτο επάνω της για μένα στις προηγούμενες ταινίες που την είχα δει (κι ας ήταν ταινίες πολύ σημαντικές, όπως «Το πορτρέτο μιας γυναίκας που φλέγεται», το «Curiosa», το «Παρίσι, 13ο διαμέρισμα» ή ακόμα, ακόμα το πρόσφατο «Tár»). Ε, εδώ είναι απολαυστική, σε έναν ρόλο έτσι κι αλλιώς αβανταδόρικο, που τον παίρνει όμως και τον κάνει οδοστρωτήρα, με φοβερό κωμικό timing αλλά και συγκινητικότατη δραματική επίδοση. Γενικά, οι ερμηνείες είναι όλες τους εξαιρετικές, με τον Roschdy Zem να είναι για άλλη μια φορά σπουδαίος και με την 60χρονη πια Anouk Grinberg στο ρόλο της μαμάς να ξεδιπλώνει με άνεση την ερμηνευτική της γκάμα. 

Δύσκολο πράγμα η ενηλικίωση, ακόμα πιο δύσκολο να αποτινάξεις τις προκαταλήψεις σου και το πιο δύσκολο από όλα είναι να βγεις από το safe zone σου και να ρισκάρεις, να γίνεις πιο αυθόρμητος, πιο παρορμητικός, να ακούσεις επιτέλους το ένστικτό σου από το να ακολουθείς τυφλά τους κανόνες. Με αυτόν τον τρόπο μπορεί επιτέλους να έρθει η μεγάλη ανατροπή. Να έρθουν τα πάνω κάτω. Carpe diem, που έλεγε μια ψυχή. Σίγουρα η πιο διασκεδαστική ταινία του φετινού καλοκαιριού, ως τώρα.

Στις δικές μας αίθουσες? Στις 6 Ιουλίου 2023 από την Cinobo!

Το τίμημα της αλήθειας

γράφει ο Θόδωρος Γιαχουστίδης(@PAOK1969)

Η δημοκρατία στο απόσπασμα

Η γεννημένη το 1974 Kristina Tina Satter είναι Αμερικανίδα κινηματογραφίστρια, θεατρική συγγραφέας και σκηνοθέτρια με έδρα τη Νέα Υόρκη. Είναι η ιδρύτρια και καλλιτεχνική διευθύντρια της θεατρικής εταιρείας Half Straddle, η οποία ιδρύθηκε το 2008 και έλαβε υποτροφία Obie Award το 2013. Η Satter κέρδισε ένα βραβείο Guggenheim το 2020. Τον Ιανουάριο του 2019 η Satter ανέβασε σε Off Broadway θέατρο της Νέας Υόρκης ένα θεατρικό με τίτλο «Is this a room». Το θεατρικό δεν ήταν τίποτε άλλο παρά το απομαγνητοφωνημένο «Verbatim» (word-for word, ήτοι, λέξη προς λέξη) κείμενο της ανάκρισης της νεαρής Reality Winner από πράκτορες του FBI στο σπίτι της, στην Ογκάστα της Τζόρτζια τον Ιούλιο του 2017. Η κινηματογραφική μεταφορά της πολύ ιδιαίτερης θεατρικής παράστασης από την ίδια την Satter έμελλε να είναι και η πρώτη της μεγάλου μήκους κινηματογραφική ταινία.

Η ταινία, αν και παραγωγή της τηλεοπτικής πλατφόρμας HBO, έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα της στο περασμένο φεστιβάλ Βερολίνου, όπου προβλήθηκε στο τμήμα Panorama. Η χώρα μας είναι από τις λίγες στις οποίες η ταινία προβάλλεται με κανονική διανομή στους κινηματογράφους. Έχει προηγηθεί η προβολή της στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιρλανδία και έπεται, κάπου μέσα στον Νοέμβριο, η κινηματογραφική προβολή της στο Μεξικό!

Η υπόθεση: Μετά την πετυχημένη θητεία της στην Αμερικάνικη Πολεμική Αεροπορία, η γεννημένη στις 4 Δεκεμβρίου του 1991, Reality Leigh Winner, εργάζεται πλέον στην εταιρία Pluribus International Corporation, που έχει δοσοληψίες με τον Αμερικανικό Στρατό, ως μεταφράστρια. Γνωρίζει τρεις από τις πιο βασικές γλώσσες που μιλιούνται στο Αφγανιστάν και στο Ιράν (Ντάρι, Παστού και Φαρσί) κι αυτό την κάνει ιδιαίτερα χρήσιμη. Το Σάββατο 3 Ιουλίου του 2017, καθώς η 25χρονη Reality επιστρέφει στο σπίτι της στην πόλη Αουγκούστα της Τζόρτζια όπου διαμένει μαζί με τη σκυλίτσα της και το γάτο της, θα βρει να την περιμένουν εκεί πράκτορες του FBI. Μια πολύωρη ανάκριση θα ξεκινήσει. Γιατί όμως την ανακρίνουν; Σε τι έφταιξε; Για ποιο ακριβώς πράγμα την κατηγορούν;

Η άποψή μας: Τούτη την ταινία την είδα χωρίς να έχω διαβάσει απολύτως τίποτε που να την αφορά, ούτε καν στοιχεία σχετικά με την υπόθεσή της. Η παρουσία της Sydney Sweeney στον πρωταγωνιστικό ρόλο και στην αφίσα της ταινίας, μου αρκούσαν. Καταλαβαίνω το οξύμωρο της κατάστασης σε ότι αφορά τη χρησιμότητα αυτού του κειμένου, αλλά θεωρώ ότι αυτός ο τρόπος είναι ο καλύτερος για την απόλαυσή της: να τη δει δηλαδή ο θεατής χωρίς να γνωρίζει το παραμικρό για την ταινία. Αρκεί να του κάνει hook η παρουσία της υπέροχης 25χρονης Αμερικανής ταλεντάρας και να προχωρήσει υπεύθυνα. Το ιδεατό είναι, όποιος θέλει, να διαβάσει το κείμενο, αφού δει πρώτα την ταινία. Εντάξει; Προχωράμε στο παρασύνθημα. 

Η ταινία βασίζεται σε θεατρικό που βασίζεται στην ηχογραφημένη ανάκριση της Reality Winner κι αυτό είναι το πρώτο πράγμα που σου κινεί το ενδιαφέρον. Κάτι σαν meta ντοκιμαντέρ, ψευδοντοκιμαντέρ που βασίζεται σε αληθινά γεγονότα, μαγνητοσκοπημένο θέατρο, κάθε ορισμός αποδεκτός, κάθε προσπάθεια να τοποθετήσεις την ταινία σε κάποιο κινηματογραφικό είδος ευπρόσδεκτη. Με όρους αισθητικής απόλαυσης, όμως, αυτό που βιώνουμε είναι ότι παρακολουθούμε ένα θρίλερ. Ένα θρίλερ εξαιρετικά ενδιαφέρον, που το τρομερό είναι πως χτίζεται πάνω σε μια σειρά από μπανάλ small talk. Και πόσα κατοικίδια διαθέτεις; Και σου αρέσει να μένεις στην Ογκάστα; Και μπορώ να βάλω τα ψώνια στο ψυγείο μην χαλάσουν; Και, ω, τι λες, μιλάς τρεις γλώσσες; Εγώ μετά βίας μιλάω αγγλικά. Τέτοια. 

Ο θεατής παρακολουθεί συνεπαρμένος. Τι λένε; Έτσι γίνονται οι ανακρίσεις; Μα γιατί την ρωτάνε τόσο πολλά άσχετα πράγματα; Χμ, είναι άσχετα; Και η Reality Winner; Καταρχάς, τι θεϊκό όνομα είναι αυτό; Σαν να λέμε «αυτή που νικάει την πραγματικότητα» σε κάπως πιο ελεύθερη μετάφραση. Σαν να είναι ινδιάνικο το ονοματεπώνυμό της, ε; Αν κάποιος επινοούσε αυτό το όνομα για δραματουργικούς λόγους, θα τον έλεγαν υπερβολικό. Κι όμως, το Reality Winner είναι το πραγματικό ονοματεπώνυμο ενός πραγματικού ανθρώπου! Πώς μπορεί και παραμένει τόσο ψύχραιμη η Reality; Πώς μπορεί και απαντάει με τόση άνεση και φυσικότητα στις ερωτήσεις των πρακτόρων του FBI; Κρύβει κάτι; Μα τι έκανε επιτέλους; Κι όταν πλέον μαθαίνουμε αυτό που έκανε, αυτό για το οποίο την κατηγορούν, οι ερωτήσεις μέσα στον θεατή συνεχίζουν ακάθεκτες. Γιατί λέει ψέματα; Ή μάλλον γιατί δεν λέει όλη την αλήθεια; Φοβάται; Μα είναι να μην φοβάται; 

Μην ξεχνάμε πως τα γεγονότα έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια της προεδρίας του Donald Trump στις ΗΠΑ. Μιας προεδρίας τοξικής, γκεμπελικής, όπου οποιαδήποτε αλήθεια δεν βόλευε τον Trump απλά δεν ήταν η αλήθεια. Αν δεν το έλεγε το Fox News δεν υπήρχε. Κι αν μια αλήθεια έβγαινε προς τα έξω μέσω ανεξάρτητων, μη ελεγχόμενων από το απολυταρχικό καθεστώς media, «σκοτώνονταν» μέσω της δολοφονίας του χαρακτήρα. Κι όπου καθένας που προσπαθούσε να αντισταθεί απέναντι στην κυριαρχία του προέδρου με το πορτοκαλί μαλλί, είχε να αντιμετωπίσει φοβερές και τρομερές συνέπειες. 

Η Reality έδωσε στην ειδησεογραφική ιστοσελίδα The Intercept διαβαθμισμένες πληροφορίες που αλίευσε από το NSA, σύμφωνα με τις οποίες η Ρωσία έπαιξε ρόλο στο να κριθούν οι προεδρικές εκλογές του 2016 στις ΗΠΑ, υπέρ του Donald Trump. Οπότε, η Reality, που θεωρητικά παρανόμησε, καταδικάστηκε σε πέντε χρόνια και τρεις μήνες φυλάκιση! Διαρρέοντας ένα έγγραφο, που αποκάλυπτε στην αμερικάνικη κοινή γνώμη, πως ο Πρόεδρός τους πήρε την εξουσία με βρόμικο τρόπο! Έκανε το καθήκον της απέναντι στους συμπατριώτες της, στο σύνταγμα και τους νόμους της πατρίδας της, παρανομώντας. Και... τιμωρήθηκε, επειδή βοήθησε στο να μάθει ο κόσμος την αλήθεια. 

Η μισή επιτυχία της ταινίας είναι ο τρόπος με τον οποίο η δημιουργός στήνει το θέμα. Οι πληροφορίες μας έρχονται με το σταγονόμετρο ενώ βλέπεις το ολοένα και πιο ασφυκτικό στρίμωγμα της Reality. Κι ένα ακόμα γαμάτο εύρημα είναι το πως οι χαρακτήρες «ακυρώνονται» κάθε φορά που λένε μια πληροφορία, από αυτές που δεν είναι να μαθευτούν από το ευρύ κοινό. Η άλλη μισή επιτυχία της ταινίας οφείλεται στην Sydney Sweeney. Η ερμηνεία της είναι κα-τα-πλη-κτι-κή, καθηλωτική, υπέροχη. Άνετα μπορώ να την τοποθετήσω ανάμεσα στις δυο, τρεις κορυφαίες της χρονιάς έως τώρα. Και είναι κρίμα που δεν μπορεί να είναι υποψήφια για Όσκαρ πχ, μιας που η ταινία γυρίστηκε για το HBO! Όπως και να έχει, μιλάμε για ταινιάρα, τόσο απλή στη σύλληψη, τόσο σπουδαία στην εκτέλεση και σε όσα λέει.

Στις δικές μας αίθουσες? Στις 29 Ιουνίου 2023 από την Spentzos Films!

"You Can't Wake Up If You Don't Fall Asleep!"

γράφει ο Θόδωρος Γιαχουστίδης(@PAOK1969)

Lala… Land ή City of Stars!

Αυτή είναι η 11η μεγάλου μήκους ταινία που σκηνοθετεί ο γεννημένος στο Χιούστον του Τέξας την Πρωτομαγιά του 1969 Αμερικανός σκηνοθέτης. Έχει ενδιαφέρον νομίζω να παραθέσουμε την πλήρη φιλμογραφία του σε ότι αφορά τις μεγάλου μήκους ταινίες: «Κλέφτες κατά λάθος» (Bottle Rocket, 1996), «Ο αρχάριος» (Rushmore, 1998), «Οικογένεια Τένενμπαουμ» (The Royal Tenenbaums, 2001), «Υδάτινες ιστορίες» (The Life Aquatic with Steve Zissou, 2004), «Ταξίδι στο Darjeeling» (The Darjeeling Limited, 2007), «Ο απίθανος κύριος Φοξ» (Fantastic Mr. Fox, 2009), «Ο έρωτας του φεγγαριού» (Moonrise Kingdom, 2012), «Ξενοδοχείο Grand Budapest» (The Grand Budapest Hotel, 2014), «Το νησί των σκύλων» (Isle of Dogs, 2018) και «Η γαλλική αποστολή» (The French Dispatch, 2021). Όλες οι ταινίες του, εκτός από την πρώτη, είχαν κινηματογραφική διανομή στην Ελλάδα. Όλες του οι ταινίες, εκτός από την τελευταία, είχαν ελληνικό τίτλο κατά τη διανομή τους στην Ελλάδα. Σε όλες του τις ταινίες (μα σε όλες!) συνυπογράφει το σενάριο! Σε όλες τις ταινίες του, εκτός από την πρώτη, συμμετέχει ο Bill Murray! Θα συμμετείχε και σε τούτη αλλά κόλλησε Covid λίγο πριν τα γυρίσματα και ο ρόλος του πήγε τελικά στον Steve Carell

Η ταινία έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα της στο περασμένο φεστιβάλ των Καννών, όπου συμμετείχε στο διαγωνιστικό τμήμα. Είναι η τρίτη ταινία του Anderson που προβάλλεται στο φεστιβάλ των Καννών. Άλλες τέσσερις ταινίες του προβλήθηκαν στο φεστιβάλ Βερολίνου και μία στο φεστιβάλ Βενετίας. H επόμενη ταινία του έχει τίτλο «The Wonderful Story of Henry Sugar», είναι διάρκειας 37 λεπτών, βασίζεται σε ιστορία του Roald Dahl, θα προβληθεί στο Netflix κι έχει αμιγώς βρετανικό – κι άκρως εντυπωσιακό καστ – το οποίο δομείται από τους: Ralph Fiennes (που θα υποδυθεί τον συγγραφέα), Benedict Cumberbatch (που θα υποδυθεί τον Henry Sugar του τίτλου), Ben Kingsley, Rupert Friend, Dev Patel και Richard Ayoade.

Η υπόθεση: 1955, αρχές φθινοπώρου αλλά αίσθηση σαν καυτό καλοκαίρι, έρημος των νοτιοδυτικών ΗΠΑ. Εκεί βρίσκεται η Asteroid City με τους 87 μόνιμους κατοίκους της, μια... πόλη που είναι γνωστή για έναν γιγάντιο κρατήρα από μετεωρίτη ο οποίος έπεσε εκεί στις 23 Σεπτεμβρίου του 3007 π.Χ. και διατηρείται ακόμα άθικτος, ως αξιοθέατο. Κάθε χρόνο σε αυτήν την πόλη καταφθάνουν νεαροί αστεροσκόποι, οι οποίοι είναι υποψήφιοι για το βραβείο «Junior Stargazer». Στην Asteroid City υπάρχει παρατηρητήριο ουράνιων σωμάτων, μια ημιτελής γέφυρα για το πουθενά, κάκτοι, βράχοι, ένας δρόμος που την «κόβει» στη μέση και στον ορίζοντα μπορεί κάποιος να δει μέρα μεσημέρι «μανιτάρια» από πυρηνικές δοκιμές. Αυτό που ξεκινάει ως ένας φόρος τιμής στα επιτεύγματα των νεαρών αστεροσκόπων θα εξελιχθεί σε υποδοχή ενός απρόσμενου – εξωγήινου – επισκέπτη. 

Ο στρατός θα επιβάλλει καραντίνα βγάζοντας προς τα έξω μία επίσημη ιστορία συγκάλυψης, η Asteroid City θα βρεθεί αποκλεισμένη κι όσοι έχουν συγκεντρωθεί εκεί, τα παιδιά, οι συνοδοί του, άλλοι επισκέπτες, μαζί με τους μόνιμους κατοίκους, προσπαθούν να καταλάβουν τι ακριβώς συμβαίνει. Όμως, οι πολύ ώριμες για την ηλικία τους ιδιοφυΐες έχουν ένα σχέδιο ώστε τα πραγματικά συμβάντα να διαρρεύσουν στον υπόλοιπο κόσμο. Να γίνει γνωστό αυτό που συνέβη στην Asteroid City. Αυτή είναι η υπόθεση ενός θεατρικού έργου που γράφει ο σπουδαίος θεατρικός συγγραφέας Conrad Earp, χωρίς τίτλο ακόμα, ένα έργο που παίζεται από τους ηθοποιούς οι οποίοι εμφανίζονται στην ταινία, σε ένα τηλεοπτικό στούντιο στη Νέα Υόρκη και μεταδίδεται ως ασπρόμαυρο τηλεοπτικό σίριαλ...

Η άποψή μας: Τον Φεβρουάριο του 2005 είχα βρεθεί στο Βερολίνο παρακολουθώντας το φεστιβάλ. Δούλευα στη Cinemania τότε και μέσω του Νίκου Γουλιά είχαν κλειστεί δύο συνεντεύξεις από την ταινία «Υδάτινες ιστορίες». Η μία ήταν με τον σκηνοθέτη της ταινίας, τον Wes Anderson. Μιας που ήταν συνεντεύξεις για την τηλεόραση, τον είχα αποκλειστικά για την πάρτη μου για πέντε ολόκληρα λεπτά. Ωραίος τύπος. Χαρακτηριστικός Αμερικάνος, εύγλωττος, με διάθεση να απαντήσει και να αναλύσει. Καθόλου αλαζόνας, εντελώς down to earth, προσιτός, σούπερ. Βέβαια, εννοείται πως έκοψα φλέβα για την άλλη συνέντευξη από την ταινία, εκείνη με την μυθική πρωταγωνίστριά της, την Anjelica Huston, η οποία, ακόμα το θυμάμαι, στην κλασική ερώτηση για το αν είχε οποιαδήποτε σχέση με την Ελλάδα, μου αφηγήθηκε μια μικρή ιστορία για το ότι είχε περάσει ένα καλοκαίρι σε ένα ελληνικό νησί και πως λάτρευε τη μυρωδιά και τη γεύση από το ροδάκινο – λέξη που μου την είπε στα ελληνικά, και που, εντελώς ευγενικά και αυτόματα, μου τη μετέφρασε στα αγγλικά σε «peach!»! 

Γιατί σας τα λέω όλα αυτά; Κυρίως για να πουλήσω μούρη. Αλλά και από αμηχανία. Μια αμηχανία με πολλές αιτίες απέναντι στο τελευταίο δημιούργημα του Anderson. Τα αγγλικά μου δεν είναι άσχημα, στα φεστιβάλ όλες τις ταινίες που ομιλούν την αγγλική δεν είχα κανένα πρόβλημα να τις παρακολουθήσω (φωτεινή εξαίρεση το «Ο άνεμος χορεύει το κριθάρι»), εδώ όμως τα χρειάστηκα. Ο λόγος είναι συνεχής, οι διάλογοι είναι πυκνοί, αυτά που λέγονται είναι περισσότερα από αυτά που λέγονται σε μια τυπική γαλλική ταινία, και οι κουβέντες έχουν σημασία, δεν είναι «small talk», ακόμα κι αν φαίνεται ότι πρόκειται για κάτι τέτοιο. Οπότε, σίγουρα θα απαιτηθεί δεύτερη θέαση με ελληνικούς υποτίτλους, προσεχώς. 

Η μερική αδυναμία κατανόησης των λεγομένων επέτεινε το αίσθημα θολούρας που προέκυπτε από την έτσι κι αλλιώς περίπλοκη κατασκευή. Like a dream within a dream. Ηθοποιοί που υποκρίνονται πως υποκρίνονται ενώ υποκρίνονται! Και κλασικά, αφηγητής, που, υποτίθεται, βρίσκεται εκεί για να βοηθήσει την κατάσταση, αλλά... Προσοχή όμως: η ταινία δεν είναι... κουλτουριάρικη, εντός ή εκτός εισαγωγικών. Απλά, χρειάζεται απόλυτη προσήλωση από τον θεατή, για να μην τον πετάξει έξω. Ας βάλω τον παράγοντα «θεατής» περισσότερο στην εξίσωση. 

Αυτήν δεν είναι μια δύσκολη ταινία. Είναι όμως μια ταινία απαιτητική. Και ο μέσος θεατής, που θα επιλέξει να τη δει, όχι επειδή γνωρίζει τον Wes Anderson και το έργο του, αλλά επειδή συμμετέχει σε αυτήν το μισό Χόλιγουντ, έχοντας προσδοκίες για μια χαλαρή, κωμωδία «ό,τι πρέπει για θερινό σινεμά», θα τα βρει μπαστούνια. Και ίσως λειτουργήσει απέναντί της όπως ο... εξωγήινος της ταινίας: θα πάρει τον μετεωρίτη, δεν θα ξέρει τι να τον κάνει, και θα τον επιστρέψει, χωρίς να έχει γίνει σοφότερος μετά τη θέασή της. 

Θέλω να πω, ενώ πήγε εξαιρετικά (τηρουμένων των αναλογιών) με ουρές θεατών έξω από πολλά σινεμά όπου προβάλλονταν στην Ελλάδα, δεν νομίζω πως θα έχει καλό word of mouth. Ίσως περισσότερο από αμηχανία (χα!) και για να μην χαρακτηριστεί κάποιος... άσχετος, να εκθειάσει την ταινία στους φίλους του. Ναι. Όχι ότι δεν έχει πράγματα να εκθειάσεις. Ίσα ίσα. Ο άνθρωπος έχτισε μια ολόκληρη πόλη κάπου στην Ισπανία για να γυριστεί το φιλμ. Η αισθητική της ταινίας βγάζει μάτια! Έχει γίνει απίθανη δουλειά από τη σκηνογραφία και τη διεύθυνση φωτογραφίας έως το μοντάζ, τη μουσική, τα κοστούμια, τα πάντα. Το... κλείσιμο του ματιού είναι συνεχές, τόσο που αγγίζει επίπεδα μανιέρας. 

Να το πω αλλιώς: βλέπεις την ταινία και νιώθεις πως αποτελεί ένα ιδιότυπο best of της φιλμογραφίας του Anderson. Ταυτόχρονα, μοιάζει με το magnum opus του, κάτι σαν το «Συνεκδοχή, Νέα Υόρκη» του Charlie Kaufman, 15 χρόνια πριν. Όλα τα χαρακτηριστικά του είναι εδώ: το deadpan στην εκφορά του λόγου και στην υποκριτική προσέγγιση από όλους, οι αναχρονισμοί, το μελαγχολικό χιούμορ, τα παστέλ χρώματα, η συμμετρία. Έχουμε και πρωτιές: η πρώτη ομοφυλοφιλική σκηνή πχ... Εννοείται ότι απέχει έτη φωτός από κατασκευές όπως πχ το «Μαθήματα αποπλάνησης»: θεωρητικά, είναι ταινίες και τα δύο. Το «Asteroid City» όμως είναι το μπρεχτικό αριστούργημα ενός καλλιτέχνη όταν το άλλο είναι μια συντηρητική μπαλαφάρα με τον μανδύα μιας σεξοκωμωδίας. Είναι όμως κι αδύνατον να παρακολουθήσεις την ταινία χωρίς να σκεφτείς πως προσπαθεί να μας πει κάτι. Η έμφαση στο ρήμα «προσπαθεί»... 

Θέλω να πω δυο λόγια και για τους ηθοποιούς. Όχι για όλους, για δύο. Από τη μία, για το Jason Schwartzman: αν δεν κάνω λάθος, είναι ο ηθοποιός, μετά τον Bill Murray, με τις περισσότερες παρουσίες σε ταινίες του Anderson, συγκεκριμένα σε επτά. Μάλιστα, έκανε το κινηματογραφικό του ντεμπούτο στον «Αρχάριο», ενώ έχει συνεισφέρει και στο σενάριο κάποιων από τις ταινίες του Anderson. Εδώ νομίζω πως έχει τον καλύτερο ρόλο του ever και την καλύτερη ερμηνεία της καριέρας του. Ανοίγω παρένθεση: δεν είναι τυχαίο ότι καμία ερμηνεία σε καμία ταινία του Anderson δεν ήταν ποτέ υποψήφια για Όσκαρ: δεν εκτιμάται το «αποστασιοποιημένο» - κι ας είναι οι ταινίες του γεμάτες από το εκάστοτε ανφάν γκατέ του Χόλιγουντ! Σαν να έχει ωριμάσει λοιπόν ο Schwartzman, σαν τα χρόνια να τον έχουν βοηθήσει, συν τα κάποια παραπάνω κιλά, συν τα μούσια και μουστάκια (που με ευκολία βάζει και βγάζει ανάλογα με το αν «υποδύεται» τον Όγκι ή απλά τον ηθοποιό που υποδύεται τον Όγκι). 

Ο άλλος ηθοποιός στον οποίο θέλω να αναφερθώ είναι η Scarlett Johansson. Μελαχρινή εδώ, παραπέμποντας σε κάτι ανάμεσα στην Elizabeth Taylor και την Joan Crawford, ήταν από τους βασικούς λόγους που με κράτησαν στην ταινία, όπως το ίδιο είχε κάνει αναλόγως η Léa Seydoux στην «Γαλλική αποστολή». Και δεν μιλάω μόνο για την full frontal (αλλά... ακέφαλη) σκηνή της. Την καδράρει υπέροχα ο Anderson και το εύρημα των δυο τους, του Όγκι του Schwartzman και της Μιτζ της Johansson (η οποία έχει ένα ακόμα... layer ηθοποιού, μιας που υποδύεται μιαν διάσημη ηθοποιό) να μιλάνε μέσα από το window frame είτε σε σκηνές που ο θεατής βλέπει το υποκειμενικό του ενός όταν κοιτάει τον άλλο είτε σε άλλες όπου τους βλέπουμε τους δυο τους να κοιτάζονται από τις δύο αντίθετες πλευρές του κάδρου, είναι αριστούργημα. 

Αυτό που μου λείπει, όμως, είναι λίγο συναίσθημα, από αυτό που διέφευγε αριστοτεχνικά μέσα από τους αρμούς του εγκεφαλικού δημιουργήματος στις πιο αγαπημένες μου ταινίες του Anderson, δηλαδή, όπως συνέβαινε στην «Οικογένεια Τένενμπαουμ», στον «Έρωτα του φεγγαριού» και στο «Νησί των σκύλων»...

Στις δικές μας αίθουσες? Στις 22 Ιουνίου 2023 από την Tanweer!

"Ἔστι Δίκης ὀφθαλμός, ὅς τὰ πάνθ’ ὁρᾷ"

γράφει ο Θόδωρος Γιαχουστίδης(@PAOK1969)

Κούκου-τσα!

Αυτή είναι η όγδοη μεγάλου μήκους ταινία που σκηνοθετεί ο γεννημένος την 1η Ιουλίου του 1972 στο Μπρίστολ της Αγγλίας, Βρετανός σκηνοθέτης. Στις έξι από αυτές υπογράφει ή συνυπογράφει το σενάριο. Υπηρετεί πιστά το είδος των ταινιών τρόμου, με μοναδική εξαίρεση μια χριστουγεννιάτικη ταινία που γύρισε, με πρωταγωνιστή τον Jim Broadbent, το «Get Santa» (2014). Από τις ταινίες του η πιο γνωστή και πιο πετυχημένη είναι η δεύτερή του, η κωμωδία τρόμου «Θα σου κόψω το κεφάλι» (Severance, 2006), η μοναδική που είχε κινηματογραφική διανομή στην Ελλάδα, πριν από την εφετινή. Έχει ασχοληθεί και με την τηλεόραση, σκηνοθετώντας επεισόδια για σειρές όπως «Alex Rider», «Temple» και «Spy/ Master».

Η ταινία έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα της στις 9 Φεβρουαρίου τρέχοντος, όταν η πρώτη χώρα στην οποία άρχισε να προβάλλεται εμπορικά ήταν η Σλοβενία. Μια μέρα αργότερα άρχισε να προβάλλεται στις ΗΠΑ, τόσο σε μικρό αριθμό αιθουσών όσο και στο εξειδικευμένο κανάλι Shudder ως Video On Demand. Στις αρχές Μαρτίου προβλήθηκε στο κινηματογραφικό φεστιβάλ της Γλασκόβης στο Ηνωμένο Βασίλειο ενώ στις αρχές Ιουλίου θα συμμετέχει στο διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ φανταστικού κινηματογράφου του Νοσατέλ στην Ελβετία, όπου το βραβείο έχει το εντυπωσιακό όνομα Narcisse!

Η υπόθεση: Η Γκρέις, μια επιτυχημένη οφθαλμίατρος στο Λονδίνο, καλείται στη Μονή του Όρους του Σωτήρα, βαθιά στα Χάιλαντς της Σκωτίας, έπειτα από τον ξαφνικό και μυστηριώδη θάνατο του αδερφού της, ο οποίος ήταν ιερέας. Αρνούμενη να αποδεχτεί την επίσημη θέση του μοναστηριού ότι αυτοκτόνησε, και αποφασισμένη να ανακαλύψει τι πραγματικά του συνέβη, η Γκρέις ξεκινά τη δική της έρευνα για τον θάνατο του αδερφού της, ενώ οι μοναχές ετοιμάζουν μια τελετή καθαγιασμού για να εξαγνίσουν τον ιερό χώρο. Κατά τη διαδικασία αυτή, πέφτει αναπόφευκτα φως σε κάτι πολύ πιο σκοτεινό, το οποίο σχετίζεται με τα ξεχασμένα χρόνια της δικής της παιδικής ηλικίας, συνυφασμένο με το ιερό τάγμα του μοναστηριού και το μυστικό που είναι επιφορτισμένο να προστατεύει.

Η άποψή μας: Μου αρέσουν κάποιες συμπτώσεις που προκύπτουν ως συνέπεια του ελληνικού κινηματογραφικού προγραμματισμού. Την προηγούμενη βδομάδα πχ βγήκαν ταυτόχρονα δύο ταινίες στις οποίες συμμετείχε η Maribel Verdú. Αυτήν τη βδομάδα είναι η σειρά του Danny Huston, της γνωστής οικογενείας (πατέρας του ο τιτανομέγιστος John Huston και ετεροθαλής αδελφή του η Anjelica Huston) να τον δούμε σε δύο φιλμ. Πέρα από τούτη την ταινία, στην οποία υποδύεται τον Πατέρα Ρομέρο, έχει σημαντικό ρόλο και στην ταινία «Ντετέκτιβ Μάρλοου» του Neil Jordan. 

Επίσης, μένοντας στο επίπεδο των ηθοποιών, θα ήθελα με την ευκαιρία να δηλώσω τον θαυμασμό μου σε μια από τις πιο αδικημένες ηθοποιούς της γενιάς της, την πρωταγωνίστρια της ταινίας, Jena Malone. Μπορεί εδώ να μην δίνει την ερμηνεία της ζωής της, αλλά είναι σταθερά καλή σε ότι κι αν κάνει και οι επιλογές της είναι ιδιαίτερες, ξεκινώντας από την πρώτη σημαντική της κινηματογραφική παρουσία στην «Επαφή» ως νεαρή Jodie Foster (με την οποία μάλιστα την συνέκριναν υποκριτικά), σε ηλικία μόλις 13 ετών, έως το πέρασμά της στο εκπληκτικό «Donnie Darko», τη βασική της παρουσία στην τριλογία του «Hunger Games» και την εμφάνισή της σε ταινιάρες όπως τα «Neon Demon» και «Νυκτόβια πλάσματα». 

Μετά από αυτήν την εκτενή εισαγωγή – που με κάνει να δείχνω ότι προσπαθώ / και πετυχαίνω / να υπεκφεύγω – ας πούμε και δυο κουβέντες για την ταινία αυτή καθαυτή. Ανήκει σε εκείνο το υποείδος των ταινιών τρόμου, που έχουν να κάνουν με την Καθολική Εκκλησία, χωρίς όμως την παρουσία ξέρω 'γω του Σατανά per se ή εξορκισμών. Περισσότερο χρησιμοποιείται ο θρησκευτικός «μανδύας» για να στηθεί ένα ενδιαφέρον εν πολλοίς δοκίμιο σχετικά με τις έννοιες του Καλού και του Κακού. Το Καλό και το Κακό όπως το έχουμε στο μυαλό μας οι κοινοί θνητοί ανεξαρτήτως θρησκείας, το Καλό και το Κακό όπως το βιώνει και το ορίζει η εκάστοτε οργανωμένη θρησκεία και το Καλό και το Κακό έτσι όπως ερμηνεύεται από «εξτρεμιστικές» σέχτες, δόγματα, παραφυάδες. 

Οι μοναχές της κλειστής κοινότητας μόνο ως φανατικές μπορούν να ιδωθούν στο... μάτι του μέσου θεατή (pun intended) ενώ η Γκρέις της Malone είναι ο ορθολογιστής άνθρωπος που ψάχνει πάντα τη σχέση αιτίου – αιτιατού, χωρίς να ψάχνει απαντήσεις στο χώρο του μεταφυσικού. Μόνο που υπάρχει μια ενδιαφέρουσα διπλή ανατροπή. Η Γκρέις (καθόλου τυχαίο το όνομα) της Malone συναντά την Γκρέις της Kidman από το αριστουργηματικό «Dogville» (σημείωση: ναι, είμαστε εντελώς ψωνάρες όσοι γράφουμε για σινεμά και με το νου μας φτιάχνουμε συνδέσεις που μια χαρά μας κάθονται είτε αυτές υφίστανται είτε όχι – αλλά εδώ δεν μου το βγάζεις από το μυαλό πως αποτίνεται ένας φόρος τιμής) και από θύμα μετατρέπεται σε Τιμωρός. Ένας Τιμωρός όμως είναι Καλός ή Κακός; Κάποιος που θεραπεύει ανθρώπους, και δίνει Φως στους Τυφλούς είναι ο Άγγελος ή ο Διάβολος; 

Ωραιότατο το φινάλε, που δίνει επιπλέον στρώσεις ανάγνωσης για όσους θέλουν να εμβαθύνουν και μια χαρά σοκ σε όσους απλά πάνε στο σινεμά για το ποπκόρν. Αυτό, βέβαια, από μόνο του δεν αρκεί. Όπως δεν αρκούν ούτε η υποβλητική φωτογραφία και το έξυπνο στήσιμο ατμόσφαιρας. Η δράση κυλάει αργά και πρέπει να σκάψεις μέσα από πολύ κλισεδούρα και by the book συνταγή για να φτάσεις στον πυρήνα, που έχει κάτι. Σήκωνε περισσότερη δουλίτσα και σεναριακά και σκηνοθετικά. Κι έτσι όμως, δεν είναι του πεταματού.

Στις δικές μας αίθουσες? Στις 22 Ιουνίου 2023 από την Neo Films!