Να με φωνάζεις με τ΄ όνομα σου
του Luca Guadagnino. Με τους Timothée Chalamet, Armie Hammer, Michael Stuhlbarg, Amira Casar, Esther Garrel, Victoire Du Bois, Vanda Capriolo, Antonio Rimoldi, Elena Bucci, Marco Sgrosso
«Call me by your name and I'll call you by mine»...
του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969) 
Υπέροχο ρομάντζο στην ηλιόλουστη Ιταλία
Αυτή είναι η 5η μεγάλου μήκους ταινία που σκηνοθετεί ο Σικελός (γεννημένος στο Παλέρμο το 1971) σκηνοθέτης και μόλις η δεύτερη στην οποία δεν συμμετέχει η μούσα του, η Tilda Swinton. Οι προηγούμενες ταινίες του είναι οι: «The Protagonists» (1999), «Melissa P.» (2005), «Είμαι ο έρωτας» (Io sono l'amore, 2009) και «Κάτω από τον ήλιο» (A Bigger Splash, 2015). Μέσα στο 2018 θα βγει στις αίθουσες το ριμέικ που ετοίμασε στο αριστούργημα του Dario Argento «Suspiria» (πάλι με την Swinton!), ετοιμάζει ένα θρίλερ με τίτλο «Rio» και πρωταγωνιστές τους Michelle Williams, Jake Gyllenhaal και Benedict Cumberbatch ενώ η μεγαλύτερη κουλαμάρα είναι πως ανακοινώθηκε... σίκουελ για τούτη την ταινία! Σαν να λέμε, θα δούμε «Να με φωνάζεις με τ' όνομά σου 2»! Είναι τρελός ο Ιταλός...
Η ταινία ξεκίνησε την καριέρα της τον περσινό Ιανουάριο, οπότε και έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα της στο φεστιβάλ του Σάντανς. Ακολούθησε η προβολή της στην Berlinale και συγκεκριμένα στο τμήμα Panorama Special, όπου και την είδαμε. Ακολούθησαν προβολές της ταινίας σε φεστιβάλ όπως του Τορόντο, του Σαν Σεμπαστιάν και της Αθήνας (Νύχτες Πρεμιέρας). Η ταινία Call Me By Your Name είναι υποψήφια για τέσσερα Όσκαρ: καλύτερης ταινίας, διασκευασμένου σεναρίου, α' ανδρικού ρόλου (για τον Timothée Chalamet) και τραγουδιού.
Η υπόθεση: 1983, καλοκαίρι. Η Ιταλία ζει μέρες αφθονίας με τον Μπετίνο Κράξι στην εξουσία (ο Ιταλός Ανδρέας Παπανδρέου!) και ο 17χρονος Έλιο περνάει τις διακοπές του, όπως κάθε χρόνο, στη βίλα των γονέων του, κάπου στη βόρεια Ιταλία. Η αλήθεια είναι ότι βαριέται και σκοτώνει το χρόνο του ακούγοντας μουσική, διαβάζοντας βιβλία, κολυμπώντας και φλερτάροντας με τη φίλη του Μάρτζια. Ο Έλιο απολαμβάνει τη στενή σχέση με τον πατέρα του, έναν επιφανή καθηγητή - αυθεντία στην ελληνορωμαϊκή κουλτούρα, και με τη μητέρα του Ανέλα, μία μεταφράστρια, που τον έχει αναθρέψει με υψηλή κουλτούρα, σε ένα σκηνικό που σφύζει από ομορφιά. Όμως, παρά το εκλεπτυσμένο του πνεύμα, ο Έλιο παραμένει αθώος και πρωτάρης σε ό,τι αφορά τα ζητήματα της καρδιάς.
Τα πράγματα θα αλλάξουν όταν στο εξοχικό καταφθάνει ο Όλιβερ. Ο Όλιβερ είναι ένας 24χρονος Αμερικάνος, που όπως και ο Έλιο, έχει εβραϊκές ρίζες και καταφθάνει στη βίλα για να κάνει την πρακτική του ως βοηθός του πατέρα του Έλιο, στο πλαίσιο του διδακτορικού του. Αρχικά, ο Έλιο δεν δίνει σημασία στον Όλιβερ. Καθώς όμως ξεκινάνε να κάνουν περισσότερο παρέα, ο Έλιο έλκεται φανερά από τον όμορφο Αμερικάνο. Και καθώς το καλοκαίρι προχωράει, η αμοιβαία εντέλει έλξη ανάμεσα στον έφηβο Έλιο και τον νεαρό Όλιβερ γίνεται ολοένα και πιο έντονη! Κι αυτή η έλξη αλλάζει τις ζωές τους για πάντα.
Η άποψή μας: Τούτο εδώ ήταν ένα σχέδιο που ήθελε να κινηματογραφήσει ο γνωστός για τις «δαντέλες» του Αμερικανός σκηνοθέτης, James Ivory, βασισμένος στο ομώνυμο βιβλίο του André Aciman. Εντέλει, ο Ivory βοήθησε στην ολοκλήρωση του σεναρίου και τη σκηνοθεσία ανέλαβε ο – ολοένα και καλύτερος – Guadagnino. Αν μη τι άλλο, έχει κοχόνες ο τύπος. Και το αποδεικνύει περίτρανα σε αυτήν την ταινία, που πολύ εύκολα θα μπορούσε να του ξεφύγει και να γίνει ένα κλάιν μάιν μελόδραμα. Όχι όμως. Ο Guadagnino έχει και την ικανότητα και την ωριμότητα να φέρει εις πέρας την αποστολή του. Όχι, δεν κάνει τον δικό του «Θάνατο στη Βενετία» - πέρα όλων των άλλων, εκεί η ηλικιακή διαφορά του νεαρού Τάνζιο με τον κρυφό θαυμαστή του, τον Γκούσταβ φον Άσενμπαχ, ήταν τεράστια.
Έναν ύμνο στην ομορφιά κάνει ο Ιταλός σκηνοθέτης. Με σκηνικό μια υπέροχη μικρή πόλη και μια θαυμάσια, οργιαστική φύση: τι να μας πουν οι βορειοευρωπαίοι ρε παιδί μου. Ζηλεύουν. Ζηλεύουν που ο ήλιος στη Μεσόγειο έχει χαρίσει άφθονα τα ελέη του. Και να σου τα φρούτα – ιδίως τα ζουμερά ροδάκινα (αυτά έχουν πολλαπλή... αναφορά και χρήση στην ταινία, δίνοντας μια σκηνή, που θα τη μνημονεύσουν και θα την «γλεντήσουν» πολλοί – ας είναι...) και τα βερίκοκα και τα κεράσια. Με ένα άπλωμα του χεριού σου είναι δικά σου, κατευθείαν από το δέντρο! Υπάρχει τίποτε καλύτερο; Υπάρχει. Υπάρχει το κάλλος με την αρχαιοελληνική έννοια. Ο Πραξιτέλης αναφέρεται συχνά πυκνά, ως ο γλύπτης που έφτιαξε τόσο πανέμορφα αγάλματα που σχεδόν σε αναγκάζουν να υποκύψεις στην γοητεία και την ηδονική παρουσία του άψογου κορμιού τους.
Ο Έλιο γουστάρει τον Όλιβερ επειδή είναι όμορφος. Ο Όλιβερ γουστάρει τον Έλιο επειδή είναι όμορφος! Και μετά έπονται όλα τα υπόλοιπα. Η ανάγκη για επικοινωνία, το φλερτ, οι γκάβλες. Ο Armie Hammer, το μεγάλο όνομα του καστ, είναι άψογος στο ρόλο του και... πανέμορφος! Εκείνος που κλέβει την παράσταση, όμως, είναι ο Timothée Chalamet, που υποδύεται τον Έλιο. Τον υποδύεται άψογα! Με μια διάθεση για παιχνίδι, απίστευτα φυσική. Με μια μελαγχολία όταν το απαιτεί ο ρόλος. Και με τρομερή πειθαρχία, έτσι; Γιατί, είπαμε, πολύ εύκολα το όλο σκηνικό θα μπορούσε να διολισθήσει σε λασπωμένα εδάφη. Είναι φυσικό αυτό που βιώνουν οι δύο νεαροί άντρες ο ένας για τον άλλο. Είναι το πιο ωραίο πράγμα στον κόσμο. Να παίρνουν χαρά και ηδονή ο ένας από τον άλλο. Σε τοποθεσίες μαγικές, όπως εκείνη με τους καταρράκτες. Είναι κάτι σαν τους πρωτόπλαστους. Ότι αρχίζει ωραία, όμως, τελειώνει με πόνο. Όχι επειδή συμβαίνει κάτι τραγικό. Απλά, τελειώνει το καλοκαίρι. Και αρχίζουν οι συμβιβασμοί.
Στην πιο τρυφερή σκηνή της ταινίας ο Όλιβερ λέει στον Έλιο «να με φωνάζεις με τ' όνομά σου» - τη φράση δηλαδή που δίνει τον τίτλο στην ταινία. Τόσο απλό και τόσο συγκλονιστικό! Εγώ γίνομαι εσύ! Γουάου! Εννοείται πως το ίδιο θα ίσχυε σε ερωτική ιστορία ανάμεσα σε ένα αγόρι κι ένα κορίτσι – απλά εδώ τα πράγματα είναι πιο... δύσκολα. Βέβαια, αυτά που λέει ο πατέρας του Έλιο στο γιο του λίγο πριν το φινάλε είναι απίστευτα λόγια αποδοχής και παρηγοριάς, έτσι; Όλα είναι εξαιρετικά, η μουσική είναι υπέροχη (και ο Sufjan Stevens έχει γράψει τραγουδάρες ειδικά για την ταινία) και υπάρχει και χιούμορ: το ζευγάρι των Ιταλών πχ που παθαίνει λογοδιάρροια δίνει μια κωμική ανάσα στην ταινία. Κάποια πράγματα δεν φαίνονται τόοοοσο απαραίτητα: πχ, αν η ρινορραγία και ο εμετός του Έλιο μπορούν να ερμηνευθούν ως αντίδραση του σώματός του για το ότι συμμετέχει σε κάτι που εν πολλοίς θεωρείται απαγορευμένο, η όλη φάση με το τραυματισμό του Όλιβερ στην κοιλιά δεν φαίνεται να εξυπηρετεί κάτι. Επίσης, κάτι δεν πήγε και τόσο καλά στο μοντάζ, καθώς αρκετές σκηνές κόβονται ολοφάνερα χωρίς να έχουν πλήρως ολοκληρωθεί.
Μικρό το κακό όμως για μια τεράστια ταινία: στο φινάλε θα ανοίξουν οι... κάνουλες! Ο θαυμασμός θα έχει κερδηθεί. Και η ταινία θα έχει οριστικά και αμετάκλητα κερδίσει τους θεατές της. Με το σπαθί της.
Η υπόθεση: 1983, καλοκαίρι. Η Ιταλία ζει μέρες αφθονίας με τον Μπετίνο Κράξι στην εξουσία (ο Ιταλός Ανδρέας Παπανδρέου!) και ο 17χρονος Έλιο περνάει τις διακοπές του, όπως κάθε χρόνο, στη βίλα των γονέων του, κάπου στη βόρεια Ιταλία. Η αλήθεια είναι ότι βαριέται και σκοτώνει το χρόνο του ακούγοντας μουσική, διαβάζοντας βιβλία, κολυμπώντας και φλερτάροντας με τη φίλη του Μάρτζια. Ο Έλιο απολαμβάνει τη στενή σχέση με τον πατέρα του, έναν επιφανή καθηγητή - αυθεντία στην ελληνορωμαϊκή κουλτούρα, και με τη μητέρα του Ανέλα, μία μεταφράστρια, που τον έχει αναθρέψει με υψηλή κουλτούρα, σε ένα σκηνικό που σφύζει από ομορφιά. Όμως, παρά το εκλεπτυσμένο του πνεύμα, ο Έλιο παραμένει αθώος και πρωτάρης σε ό,τι αφορά τα ζητήματα της καρδιάς.
Τα πράγματα θα αλλάξουν όταν στο εξοχικό καταφθάνει ο Όλιβερ. Ο Όλιβερ είναι ένας 24χρονος Αμερικάνος, που όπως και ο Έλιο, έχει εβραϊκές ρίζες και καταφθάνει στη βίλα για να κάνει την πρακτική του ως βοηθός του πατέρα του Έλιο, στο πλαίσιο του διδακτορικού του. Αρχικά, ο Έλιο δεν δίνει σημασία στον Όλιβερ. Καθώς όμως ξεκινάνε να κάνουν περισσότερο παρέα, ο Έλιο έλκεται φανερά από τον όμορφο Αμερικάνο. Και καθώς το καλοκαίρι προχωράει, η αμοιβαία εντέλει έλξη ανάμεσα στον έφηβο Έλιο και τον νεαρό Όλιβερ γίνεται ολοένα και πιο έντονη! Κι αυτή η έλξη αλλάζει τις ζωές τους για πάντα.
Η άποψή μας: Τούτο εδώ ήταν ένα σχέδιο που ήθελε να κινηματογραφήσει ο γνωστός για τις «δαντέλες» του Αμερικανός σκηνοθέτης, James Ivory, βασισμένος στο ομώνυμο βιβλίο του André Aciman. Εντέλει, ο Ivory βοήθησε στην ολοκλήρωση του σεναρίου και τη σκηνοθεσία ανέλαβε ο – ολοένα και καλύτερος – Guadagnino. Αν μη τι άλλο, έχει κοχόνες ο τύπος. Και το αποδεικνύει περίτρανα σε αυτήν την ταινία, που πολύ εύκολα θα μπορούσε να του ξεφύγει και να γίνει ένα κλάιν μάιν μελόδραμα. Όχι όμως. Ο Guadagnino έχει και την ικανότητα και την ωριμότητα να φέρει εις πέρας την αποστολή του. Όχι, δεν κάνει τον δικό του «Θάνατο στη Βενετία» - πέρα όλων των άλλων, εκεί η ηλικιακή διαφορά του νεαρού Τάνζιο με τον κρυφό θαυμαστή του, τον Γκούσταβ φον Άσενμπαχ, ήταν τεράστια.
Έναν ύμνο στην ομορφιά κάνει ο Ιταλός σκηνοθέτης. Με σκηνικό μια υπέροχη μικρή πόλη και μια θαυμάσια, οργιαστική φύση: τι να μας πουν οι βορειοευρωπαίοι ρε παιδί μου. Ζηλεύουν. Ζηλεύουν που ο ήλιος στη Μεσόγειο έχει χαρίσει άφθονα τα ελέη του. Και να σου τα φρούτα – ιδίως τα ζουμερά ροδάκινα (αυτά έχουν πολλαπλή... αναφορά και χρήση στην ταινία, δίνοντας μια σκηνή, που θα τη μνημονεύσουν και θα την «γλεντήσουν» πολλοί – ας είναι...) και τα βερίκοκα και τα κεράσια. Με ένα άπλωμα του χεριού σου είναι δικά σου, κατευθείαν από το δέντρο! Υπάρχει τίποτε καλύτερο; Υπάρχει. Υπάρχει το κάλλος με την αρχαιοελληνική έννοια. Ο Πραξιτέλης αναφέρεται συχνά πυκνά, ως ο γλύπτης που έφτιαξε τόσο πανέμορφα αγάλματα που σχεδόν σε αναγκάζουν να υποκύψεις στην γοητεία και την ηδονική παρουσία του άψογου κορμιού τους.
Ο Έλιο γουστάρει τον Όλιβερ επειδή είναι όμορφος. Ο Όλιβερ γουστάρει τον Έλιο επειδή είναι όμορφος! Και μετά έπονται όλα τα υπόλοιπα. Η ανάγκη για επικοινωνία, το φλερτ, οι γκάβλες. Ο Armie Hammer, το μεγάλο όνομα του καστ, είναι άψογος στο ρόλο του και... πανέμορφος! Εκείνος που κλέβει την παράσταση, όμως, είναι ο Timothée Chalamet, που υποδύεται τον Έλιο. Τον υποδύεται άψογα! Με μια διάθεση για παιχνίδι, απίστευτα φυσική. Με μια μελαγχολία όταν το απαιτεί ο ρόλος. Και με τρομερή πειθαρχία, έτσι; Γιατί, είπαμε, πολύ εύκολα το όλο σκηνικό θα μπορούσε να διολισθήσει σε λασπωμένα εδάφη. Είναι φυσικό αυτό που βιώνουν οι δύο νεαροί άντρες ο ένας για τον άλλο. Είναι το πιο ωραίο πράγμα στον κόσμο. Να παίρνουν χαρά και ηδονή ο ένας από τον άλλο. Σε τοποθεσίες μαγικές, όπως εκείνη με τους καταρράκτες. Είναι κάτι σαν τους πρωτόπλαστους. Ότι αρχίζει ωραία, όμως, τελειώνει με πόνο. Όχι επειδή συμβαίνει κάτι τραγικό. Απλά, τελειώνει το καλοκαίρι. Και αρχίζουν οι συμβιβασμοί.
Στην πιο τρυφερή σκηνή της ταινίας ο Όλιβερ λέει στον Έλιο «να με φωνάζεις με τ' όνομά σου» - τη φράση δηλαδή που δίνει τον τίτλο στην ταινία. Τόσο απλό και τόσο συγκλονιστικό! Εγώ γίνομαι εσύ! Γουάου! Εννοείται πως το ίδιο θα ίσχυε σε ερωτική ιστορία ανάμεσα σε ένα αγόρι κι ένα κορίτσι – απλά εδώ τα πράγματα είναι πιο... δύσκολα. Βέβαια, αυτά που λέει ο πατέρας του Έλιο στο γιο του λίγο πριν το φινάλε είναι απίστευτα λόγια αποδοχής και παρηγοριάς, έτσι; Όλα είναι εξαιρετικά, η μουσική είναι υπέροχη (και ο Sufjan Stevens έχει γράψει τραγουδάρες ειδικά για την ταινία) και υπάρχει και χιούμορ: το ζευγάρι των Ιταλών πχ που παθαίνει λογοδιάρροια δίνει μια κωμική ανάσα στην ταινία. Κάποια πράγματα δεν φαίνονται τόοοοσο απαραίτητα: πχ, αν η ρινορραγία και ο εμετός του Έλιο μπορούν να ερμηνευθούν ως αντίδραση του σώματός του για το ότι συμμετέχει σε κάτι που εν πολλοίς θεωρείται απαγορευμένο, η όλη φάση με το τραυματισμό του Όλιβερ στην κοιλιά δεν φαίνεται να εξυπηρετεί κάτι. Επίσης, κάτι δεν πήγε και τόσο καλά στο μοντάζ, καθώς αρκετές σκηνές κόβονται ολοφάνερα χωρίς να έχουν πλήρως ολοκληρωθεί.
Μικρό το κακό όμως για μια τεράστια ταινία: στο φινάλε θα ανοίξουν οι... κάνουλες! Ο θαυμασμός θα έχει κερδηθεί. Και η ταινία θα έχει οριστικά και αμετάκλητα κερδίσει τους θεατές της. Με το σπαθί της.
Στις δικές μας αίθουσες? Στις 8 Φεβρουαρίου 2018 από την Feelgood Ent.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η δική σου κριτική