ΑΞΙΖΕ ΤΟΝ ΚΟΠΟ...
Γενικά δεν είμαι μίζερος στο παραμικρό. Και γενικότερα, σε ότι αφορά στον σινεμά, μου αρκεί και μόνο που θα νιώσω το φως να χαμηλοσβήνει, λίγο πριν πέσουν οι τίτλοι έναρξης για να καταλάβω πως η ψυχή μου αναγαλλιάζει και ευφραίνεται από την προσμονή του τι, εντός ολίγου, θα βιώσει. Κοντά στις τρακόσες φορές αυτό το σβήσιμο συνέβη την χρονιά που μας πέρασε, κοντά μια φορά την ημέρα, σχεδόν επτά φορές την εβδομάδα, που κινηματογραφικό πόνημα παρέλασε μπροστά από τα μάτια μου. Σύμφωνοι, υπήρξαν δεδομένα δυο τουλάχιστον ντουζίνες περιπτώσεων, απαράδεκτων, που μετρούσες μαρτυρικά τα λεπτά να περάσουν μέχρι να φτάσει το πολυπόθητο The End, αλλά εκείνες έχουν ήδη λησμονηθεί, ούτε καν που έχουν σταθεί στην μνήμη, ξεχάστηκαν ας πούμε στην γέννηση τους. Και ας υπογράφονται κάποιες κραυγαλέες απογοητεύσεις από βαρύγδουπα ονόματα μεγέθους Woody Allen, Brad Bird κι ακόμη χειρότερα του Amenabar ας πούμε. Εδώ απόψε, πρώτη μέρα του 2016, η αναδρομή αφορά στους καλύτερους, τους πιο ποιοτικούς, μα κυρίως στους λιγότερο λησμονήσιμους της σεζόν που μόλις πέρασε, η οποία δίχως να είναι η καλύτερη που έχω ζήσει στις αίθουσες, αφήνει εντέλει θετικό πρόσημο στην κατάληξη της. Τουλάχιστον μια κατοστάδα κράτησα ως άξια λόγου, από αυτές οι πενήντα μπήκαν στην καρδιά μου, οι 25 περίπου μπαίνουν στο αποκαλούμενο Roll Of Honour μου...
Γενικά δεν είμαι μίζερος στο παραμικρό. Και γενικότερα, σε ότι αφορά στον σινεμά, μου αρκεί και μόνο που θα νιώσω το φως να χαμηλοσβήνει, λίγο πριν πέσουν οι τίτλοι έναρξης για να καταλάβω πως η ψυχή μου αναγαλλιάζει και ευφραίνεται από την προσμονή του τι, εντός ολίγου, θα βιώσει. Κοντά στις τρακόσες φορές αυτό το σβήσιμο συνέβη την χρονιά που μας πέρασε, κοντά μια φορά την ημέρα, σχεδόν επτά φορές την εβδομάδα, που κινηματογραφικό πόνημα παρέλασε μπροστά από τα μάτια μου. Σύμφωνοι, υπήρξαν δεδομένα δυο τουλάχιστον ντουζίνες περιπτώσεων, απαράδεκτων, που μετρούσες μαρτυρικά τα λεπτά να περάσουν μέχρι να φτάσει το πολυπόθητο The End, αλλά εκείνες έχουν ήδη λησμονηθεί, ούτε καν που έχουν σταθεί στην μνήμη, ξεχάστηκαν ας πούμε στην γέννηση τους. Και ας υπογράφονται κάποιες κραυγαλέες απογοητεύσεις από βαρύγδουπα ονόματα μεγέθους Woody Allen, Brad Bird κι ακόμη χειρότερα του Amenabar ας πούμε. Εδώ απόψε, πρώτη μέρα του 2016, η αναδρομή αφορά στους καλύτερους, τους πιο ποιοτικούς, μα κυρίως στους λιγότερο λησμονήσιμους της σεζόν που μόλις πέρασε, η οποία δίχως να είναι η καλύτερη που έχω ζήσει στις αίθουσες, αφήνει εντέλει θετικό πρόσημο στην κατάληξη της. Τουλάχιστον μια κατοστάδα κράτησα ως άξια λόγου, από αυτές οι πενήντα μπήκαν στην καρδιά μου, οι 25 περίπου μπαίνουν στο αποκαλούμενο Roll Of Honour μου...
Να πούμε για όσες χρήζουν τιμητικού επαίνου, εκείνες που στις λεπτομέρειες δεν μπήκαν στο τοπ τεν, που μου άρεσαν πολύ και για διαφόρους λόγους, καλλιτεχνικούς τε και συναισθηματικούς. Μιλώντας για feeling, καμία άλλη σε όλο το 15' δεν έβγαλε πιότερο από το Fast And Furious 7, ίσως και καμία άλλη να προκάλεσε τόσο το δάκρυ να κυλήσει. Από τα Αμερικάνικα, διακρίθηκαν σίγουρα τα ξεχωριστά The Theory Of Everything και Carol, το ορόσημο του μοντέρνου τρόμου The Babadook, η υπερβολικά αδικημένη Selma, ο υπερβολικά προμοταρισμένος Birdman, φυσικά ο πιο πρόσφατος Τζέιμς Μποντ και το Spectre του και δεδομένα το 99 Homes, που έφτασε όσο κανένα άλλο κοντύτερα στην δεκάδα μου. Ειδική μνεία δικαιούται ο μελετημένος Macbeth, που σέρνει τον χορό της Ευρώπης μαζί με τον στυλιζαρισμένης εποχής La French, τον Τούρκικο Winter Sleep, τις συγκινητικές Tangerines, τον καθηλωτικό White Dog, την αρτιστικά άψογη Youth. Η ενδέκατη καλύτερη μου στιγμή προέρχεται από την Ρωσία και ακούει στην μαρκίζα The Fool / Durak. Δυστυχώς η θέση ετούτη, έχει την τιμή να είναι η πλησιέστερη στις δέκα κορυφαίες, αλλά και το κρίμα να μένει στην απόξω στο παρατρίχα...
Παγκόσμιο πατιρντί λοιπόν στις πρώτες Ten, στα καλύτερα μου για φέτο. Στα διαλεχτά μου που λένε. Και Γαλλία και Ρωσία και Αμέρικα και Εσπάνα και Ντίσνευ και κυρίως Μαγυαρία. Όπως αποκαλείται εντός των τειχών η πατρίδα του Φραντζ Λιστ, από όπου και προήλθε η μέγιστη έκπληξη του χρόνου.
10 / MUSTANG - Γαλλίδες μόνο στην ταυτότητα οι κόρες, αφού σε άλλο τόπο ζουν κι άλλη γλώσσα μιλούν. Οι μικρές Τουρκάλες αδελφές, μέσα από τις πονεμένες οικογενειακές τους ιστορίες, διεθνοποίησαν ακόμη πιότερο τα ήθη και τις κουλτούρες που απαντώνται στην Ανατολία. Συγκινώντας, προβληματίζοντας, ανάβοντας ταυτόχρονα ένα λαμπάκι αισιοδοξίας για το κατιτίς που αλλάζει στα μέρη που προστάζει ο Προφήτης.
9 / LOIN DES HOMMES - Μια απίστευτη ιστορία θάρρους, φιλίας και αλληλεγγύης που θα έπρεπε να διδάσκεται στα σχολειά, σαν κι εκείνο του έργου, για να καταλάβουν όλοι τι μπορεί να σημάνει ξένος, μετανάστης, άνθρωπος που αγαπά όμως τον νέο του τόπο, καλύτερα κι από τον δικό του. Αφαιρετικό σε φόντα και σκηνικά το πόνημα του Φραντσέζου David Oelhoffen, σοκάρει με τον ρεαλισμό, αλλά κυρίως με την προφανή του σχέση με το σοσιολογικό σήμερα.
8 / THE IMITATION GAME - Το πιο διακριθέν κατ εμέ από όλα τα Οσκαρικά που έπαιξαν εκεί γύρω στον περσινό Φλεβαρή, άσχετα αν στο φινάλε κέρδισε μόνον σε μία από τις οκτώ κατηγορίες που προτάθηκε από την Ακαδημία. Μια υπόθεση θάρρους, εντελώς διαφορετικού ύφους όμως από εκείνα που θα μπορούσε να φανταστεί ο θεατής, που στο επίκεντρο της βρίσκεται μια πανίσχυρη περσόνα, αποδιδόμενη εκπληκτικά από έναν μαγικό ερμηνευτή όπως ο Cumberbatch.
7 / LEVIATHAN - Καλλιτεχνικό κομψοτέχνημα από την Ρωσία που διαρκώς ανέρχεται σκάλες χρόνο με τον χρόνο στην διεθνή κινηματογραφική ιεραρχία, μετά από το εμφανές κενό που άφησε η άφιξη της...Πτώσης. Διδαχή υπομονής και σθένους, πίστης και ακεραιότητας στις αρχές είναι η ιστορία του φουκαρά που θα κάνει τα πάντα, ακόμη και να εμπιστευτεί τους λάθος ανθρώπους, προκειμένου να μην χάσει...τα πάντα. Διαμάντι! Κατεργασμένο!
6 / CINDERELLA - Τρομακτική έκπληξη! Εκεί που βαδίζεις αμέριμνος, περιμένοντας ένα ακόμη κοινότυπο μελό παραμύθι, στο εκράν σχηματίζεται ένα μαγικό αποτέλεσμα, για το οποίο ακόμη και προετοιμασμένος να ήσουν, δύσκολα μπορείς να του αντισταθείς. Όνειρο και μακράν το ποιοτικότερο Production Design της χρονιάς, εκεί που μπήκε φαρδιά πλατιά η στάμπα της κραταιάς Disney αλλά και του μαέστρου Branagh. Μην με ξυπνάτε, αφήστε με να το απολαύσω!
5 / SICARIO - Φυσικά και δεν θα μπορούσε να λείψει από το Τοπ ο λατρεμένος μου σκηνοθέτης, από εκείνους της νέας μιλένιουμ γενιάς, Άλλωστε από τον καιρό του Incendies, ο Καναδός Villeneuve δεν έχει απουσιάσει από καμία ανάλογη λίστα. Αποκαλυπτικό όσο και αληθινό στην εξέλιξή του, το έργο βγάζει στην σέντρα όλες εκείνες τις κρατικές και παρακρατικές δυνάμεις που ντεμέκ δίνουν τον ορισμό στην In The Land Of The Free. My ass...
4 / INSIDE OUT - Αν έχω καταλάβει καλά όταν ο Θεός μοίραζε την έμπνευση, περνώντας πάνω από το στούντιο της Pixar του σκίστηκε το σακί. Οι μάγοι του animation, εκείνοι που μόνοι τους το ταξίδεψαν το είδος παρασάγγες παραπέρα, εδώ έπαιξαν με τα συναισθήματα, βάζοντας τα σε πρώτο πλάνο, δίνοντας τους ρόλο, οντότητα, ύπαρξη. Το αποτέλεσμα ονειρώδες, σε μια πολύχρωμη καλλιγραφία, που αποδεσμεύει από μέσα σου το παιδί που πάντοτε κουβαλάς.
3 / WHIPLASH - Χωρίς Τέμπο λέει ο νεομάστορας Chazelle, τα ματωμένα χέρια που βαστούν τις μανιασμένες μπαγκέτες άλλα προστάζουν, σε σημείο που ο ξέφρενος ρυθμός των ντραμς να ορίζει το δυνατότερο παιχνίδι ανάμεσα σε εκπαιδευτή και ταλαντούχο νέουρα, που έτυχε να δεις για πολλά χρόνια. Κι αν αισθανθείς κάποια στιγμή να γονατίζεις στην εξέλιξη, μάλλον εσύ θα είσαι και ο μόνος χαμένος της κοφτής πλοκής, που δεν τα παρατά ποτέ! Ότι καλύτερο μας πρόσφεραν οι States μέσα στο έτος.
2 / LA ISLA MINIMA - Θα μπορούσε να ξετυλίγει ολάκερη την νεότερη ιστορία του τόπου μας, ειδικά όταν στην περίοδο που κυκλοφόρησε, δοκιμάστηκε ξανά η δημοκρατικότητα της από τις ακραίες τάσεις που όλοι μας ζήσαμε. Ατυχώς η Ελλάς μπορεί να μην μαθαίνει από όσα την πίκραναν και ανακυκλώνονται, δεν συμβαίνει όμως το ίδιο με την Ισπανία, που το μοιραίο και αιματηρό παρελθόν της ξαναζεί μέσα από τα συγκλονιστικά πλάνα του Μικρού Νησιού. Μάθημα σκηνοθεσίας και φιλμικής οικονομίας.
1 / SON OF SAUL - Ξεφεύγοντας από τα τετριμμένα αν πρόκειται για ένα φιλμ γύρω από το Ολοκαύτωμα ή όχι, θα κοιτάξουμε το δάσος και όχι τους μπροστινούς θάμνους. Αν μία ταινία που προβλήθηκε στους κινηματογράφους μας μέσα στο 2015 αξίζει το παράσημο αριστούργημα είναι αυτή η προερχόμενη από την Ουγγαρία στιγμή. Που ναι μεν σε καθίζει στο κάθισμά σου σωματικά, σε περιφέρει ψυχικά όμως σε κάθε πόντο της οθόνης, ντενετάροντας σου τον περίγυρο, μην τυχόν και δεν διακρίνεις τον στόχο, την απαίτηση. Αδυναμία και ισχύς, φρίκη και παράδεισος, απόγνωση και ελπίδα, θάνατος και ζωή, όλα μαζί συντροφιά. Ο Laszlo Nemes απέδειξε πως γίνεται.
PS - Να βάλουμε κάπου στον χάρτη και τα Ελληνάκια να μην μείνουν παραπονεμένα? Δεν θα πω ποια, δεν θα κατονομάσω, τον ένα για τον άλλο. Ευτυχώς υπάρχουν κάποιες στιγμές που το κριτήριο του κοινού, είναι ικανό να μιλήσει από μόνο του. Να πει τα πάντα, χωρίς να μιλούν οι "ειδικοί" και οι "Ακαδημαϊκοί"...
Παγκόσμιο πατιρντί λοιπόν στις πρώτες Ten, στα καλύτερα μου για φέτο. Στα διαλεχτά μου που λένε. Και Γαλλία και Ρωσία και Αμέρικα και Εσπάνα και Ντίσνευ και κυρίως Μαγυαρία. Όπως αποκαλείται εντός των τειχών η πατρίδα του Φραντζ Λιστ, από όπου και προήλθε η μέγιστη έκπληξη του χρόνου.
10 / MUSTANG - Γαλλίδες μόνο στην ταυτότητα οι κόρες, αφού σε άλλο τόπο ζουν κι άλλη γλώσσα μιλούν. Οι μικρές Τουρκάλες αδελφές, μέσα από τις πονεμένες οικογενειακές τους ιστορίες, διεθνοποίησαν ακόμη πιότερο τα ήθη και τις κουλτούρες που απαντώνται στην Ανατολία. Συγκινώντας, προβληματίζοντας, ανάβοντας ταυτόχρονα ένα λαμπάκι αισιοδοξίας για το κατιτίς που αλλάζει στα μέρη που προστάζει ο Προφήτης.
9 / LOIN DES HOMMES - Μια απίστευτη ιστορία θάρρους, φιλίας και αλληλεγγύης που θα έπρεπε να διδάσκεται στα σχολειά, σαν κι εκείνο του έργου, για να καταλάβουν όλοι τι μπορεί να σημάνει ξένος, μετανάστης, άνθρωπος που αγαπά όμως τον νέο του τόπο, καλύτερα κι από τον δικό του. Αφαιρετικό σε φόντα και σκηνικά το πόνημα του Φραντσέζου David Oelhoffen, σοκάρει με τον ρεαλισμό, αλλά κυρίως με την προφανή του σχέση με το σοσιολογικό σήμερα.
8 / THE IMITATION GAME - Το πιο διακριθέν κατ εμέ από όλα τα Οσκαρικά που έπαιξαν εκεί γύρω στον περσινό Φλεβαρή, άσχετα αν στο φινάλε κέρδισε μόνον σε μία από τις οκτώ κατηγορίες που προτάθηκε από την Ακαδημία. Μια υπόθεση θάρρους, εντελώς διαφορετικού ύφους όμως από εκείνα που θα μπορούσε να φανταστεί ο θεατής, που στο επίκεντρο της βρίσκεται μια πανίσχυρη περσόνα, αποδιδόμενη εκπληκτικά από έναν μαγικό ερμηνευτή όπως ο Cumberbatch.
7 / LEVIATHAN - Καλλιτεχνικό κομψοτέχνημα από την Ρωσία που διαρκώς ανέρχεται σκάλες χρόνο με τον χρόνο στην διεθνή κινηματογραφική ιεραρχία, μετά από το εμφανές κενό που άφησε η άφιξη της...Πτώσης. Διδαχή υπομονής και σθένους, πίστης και ακεραιότητας στις αρχές είναι η ιστορία του φουκαρά που θα κάνει τα πάντα, ακόμη και να εμπιστευτεί τους λάθος ανθρώπους, προκειμένου να μην χάσει...τα πάντα. Διαμάντι! Κατεργασμένο!
6 / CINDERELLA - Τρομακτική έκπληξη! Εκεί που βαδίζεις αμέριμνος, περιμένοντας ένα ακόμη κοινότυπο μελό παραμύθι, στο εκράν σχηματίζεται ένα μαγικό αποτέλεσμα, για το οποίο ακόμη και προετοιμασμένος να ήσουν, δύσκολα μπορείς να του αντισταθείς. Όνειρο και μακράν το ποιοτικότερο Production Design της χρονιάς, εκεί που μπήκε φαρδιά πλατιά η στάμπα της κραταιάς Disney αλλά και του μαέστρου Branagh. Μην με ξυπνάτε, αφήστε με να το απολαύσω!
5 / SICARIO - Φυσικά και δεν θα μπορούσε να λείψει από το Τοπ ο λατρεμένος μου σκηνοθέτης, από εκείνους της νέας μιλένιουμ γενιάς, Άλλωστε από τον καιρό του Incendies, ο Καναδός Villeneuve δεν έχει απουσιάσει από καμία ανάλογη λίστα. Αποκαλυπτικό όσο και αληθινό στην εξέλιξή του, το έργο βγάζει στην σέντρα όλες εκείνες τις κρατικές και παρακρατικές δυνάμεις που ντεμέκ δίνουν τον ορισμό στην In The Land Of The Free. My ass...
4 / INSIDE OUT - Αν έχω καταλάβει καλά όταν ο Θεός μοίραζε την έμπνευση, περνώντας πάνω από το στούντιο της Pixar του σκίστηκε το σακί. Οι μάγοι του animation, εκείνοι που μόνοι τους το ταξίδεψαν το είδος παρασάγγες παραπέρα, εδώ έπαιξαν με τα συναισθήματα, βάζοντας τα σε πρώτο πλάνο, δίνοντας τους ρόλο, οντότητα, ύπαρξη. Το αποτέλεσμα ονειρώδες, σε μια πολύχρωμη καλλιγραφία, που αποδεσμεύει από μέσα σου το παιδί που πάντοτε κουβαλάς.
3 / WHIPLASH - Χωρίς Τέμπο λέει ο νεομάστορας Chazelle, τα ματωμένα χέρια που βαστούν τις μανιασμένες μπαγκέτες άλλα προστάζουν, σε σημείο που ο ξέφρενος ρυθμός των ντραμς να ορίζει το δυνατότερο παιχνίδι ανάμεσα σε εκπαιδευτή και ταλαντούχο νέουρα, που έτυχε να δεις για πολλά χρόνια. Κι αν αισθανθείς κάποια στιγμή να γονατίζεις στην εξέλιξη, μάλλον εσύ θα είσαι και ο μόνος χαμένος της κοφτής πλοκής, που δεν τα παρατά ποτέ! Ότι καλύτερο μας πρόσφεραν οι States μέσα στο έτος.
2 / LA ISLA MINIMA - Θα μπορούσε να ξετυλίγει ολάκερη την νεότερη ιστορία του τόπου μας, ειδικά όταν στην περίοδο που κυκλοφόρησε, δοκιμάστηκε ξανά η δημοκρατικότητα της από τις ακραίες τάσεις που όλοι μας ζήσαμε. Ατυχώς η Ελλάς μπορεί να μην μαθαίνει από όσα την πίκραναν και ανακυκλώνονται, δεν συμβαίνει όμως το ίδιο με την Ισπανία, που το μοιραίο και αιματηρό παρελθόν της ξαναζεί μέσα από τα συγκλονιστικά πλάνα του Μικρού Νησιού. Μάθημα σκηνοθεσίας και φιλμικής οικονομίας.
1 / SON OF SAUL - Ξεφεύγοντας από τα τετριμμένα αν πρόκειται για ένα φιλμ γύρω από το Ολοκαύτωμα ή όχι, θα κοιτάξουμε το δάσος και όχι τους μπροστινούς θάμνους. Αν μία ταινία που προβλήθηκε στους κινηματογράφους μας μέσα στο 2015 αξίζει το παράσημο αριστούργημα είναι αυτή η προερχόμενη από την Ουγγαρία στιγμή. Που ναι μεν σε καθίζει στο κάθισμά σου σωματικά, σε περιφέρει ψυχικά όμως σε κάθε πόντο της οθόνης, ντενετάροντας σου τον περίγυρο, μην τυχόν και δεν διακρίνεις τον στόχο, την απαίτηση. Αδυναμία και ισχύς, φρίκη και παράδεισος, απόγνωση και ελπίδα, θάνατος και ζωή, όλα μαζί συντροφιά. Ο Laszlo Nemes απέδειξε πως γίνεται.
PS - Να βάλουμε κάπου στον χάρτη και τα Ελληνάκια να μην μείνουν παραπονεμένα? Δεν θα πω ποια, δεν θα κατονομάσω, τον ένα για τον άλλο. Ευτυχώς υπάρχουν κάποιες στιγμές που το κριτήριο του κοινού, είναι ικανό να μιλήσει από μόνο του. Να πει τα πάντα, χωρίς να μιλούν οι "ειδικοί" και οι "Ακαδημαϊκοί"...
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η δική σου κριτική